Theo Kinh doanh & Tiêu dùng

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, trong tháng 4 xuất khẩu cà phê của Việt Nam đạt 163.607 tấn, trị giá 398,8 triệu USD, tăng 4,1% về lượng và tăng 10% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái.

Tuy nhiên, tính chung 4 tháng đầu năm, xuất khẩu cà phê vẫn giảm 5,5% về lượng và 4% về trị giá so với cùng kỳ năm 2022, đạt 716.580 tấn, trị giá hơn 1,63 tỷ USD.

Xuất khẩu cà phê tháng 4 được thúc đẩy trong bối cảnh giá xuất khẩu mặt hàng này tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 11/2022, với bình quân 2.437 USD/tấn, tăng 6,3% so với tháng trước và tăng 5,8% so với cùng kỳ năm ngoái.

Luỹ kế trong 4 tháng đầu năm, giá xuất khẩu cà phê của nước ta đã tăng 1,7% so với cùng kỳ năm ngoái lên mức bình quân 2.271 USD/tấn.

Về thị trường xuất khẩu, trong 4 tháng đầu năm, xuất khẩu cà phê sang Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản, Anh, Trung Quốc, Philippines… có xu hướng giảm, trong khi các thị trường như Mỹ, Nga, Algeria, Indonesia, Mexico… lại tăng rất mạnh.

Trong đó, EU tiếp tục là khách hàng lớn nhất với khối lượng đạt 284.285 tấn, trị giá 619,2 triệu USD, giảm 6,5% về lượng và 7,3% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái. Chủ yếu là do lượng cà phê xuất khẩu sang Bỉ đã giảm đến 57,4%, xuống chỉ còn 33.122 tấn so với 77.790 tấn của cùng kỳ năm 2022.

Tuy nhiên, lượng cà phê xuất khẩu sang hầu hết thị trường khác trong khu vực lại tăng như: Đức đạt 99.220 tấn, tăng 3,9%; Italy đạt 70.526 tấn, tăng 25,5%; Tây Ban Nha đạt 36.019 tấn, tăng 0,5%… Xét về thị phần, EU hiện chiếm đến 40% về lượng và 38% kim ngạch trong tổng xuất khẩu cà phê của Việt Nam.

Lượng cà phê xuất khẩu của Việt Nam sang một số thị trường khác cũng giảm trong 4 tháng đầu năm nay như: Nhật Bản giảm 16,2%, Anh giảm 40,4%, Trung Quốc giảm 5,5%...

Trong khi đó, xuất khẩu sang thị trường Mỹ tăng 31,1% lên mức 54.055 tấn và đứng thứ hai về thị trường tiêu thụ cà phê của Việt Nam với thị phần 7,5%.

Ngoài ra, lượng xuất khẩu cà phê sang một số thị trường khác cũng tăng mạnh như: Nga tăng 54,4%, Algeria tăng 98,9%, Ấn Độ tăng 68,6%, Hàn Quốc tăng 16%, đặc biệt Indonesia và Mexico tăng đột 255,4% và 507,5%...

Giá cà phê trong nước tiến gần đến 60.000 đồng/kg

Tại thị trường trong nước, giá cà phê đã liên tục tăng cao kể từ đầu năm đến nay do lo ngại thiếu hụt nguồn cung toàn cầu và khô hạn có thể ảnh hưởng đến sản lượng cà phê của Việt Nam, nước xuất khẩu cà phê lớn thứ hai thế giới.

Tính đến ngày 14/5, giá bán cà phê nhân xô ở các tỉnh Tây Nguyên đã chạm ngưỡng 54.400 – 55.300 đồng, tăng 37 – 38% (tương ứng 14.800 – 15.000 đồng/kg) so với đầu năm nay.

“Một số người dân thậm chí còn báo giá ở mức 56.000-57.300 đồng/kg, mức giá cao nhất mà tôi từng biết”, một thương nhân cho biết. Đồng thời người này nhận định “Giá nội địa sẽ tăng và có thể chạm mốc khoảng 60.000 đồng”.

Mặc dù đã ghi nhận mưa tại một số khu vực ở Tây Nguyên, nhưng các thương nhân cho biết điều kiện khí hậu vẫn sẽ được theo dõi chặt chẽ do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, theo Reuter.

Bên cạnh đó, sản lượng cà phê robusta của Việt Nam nhiều khả năng sẽ sụt giảm trong năm 2023 và ở mức thấp nhất trong vòng 4 năm qua khi nông dân đang tập trung vào trồng sầu riêng hoặc chuyển sang bán bất động sản.

Một cuộc khảo sát mới đây của Bloomberg cho thấy, vụ thu hoạch của Việt Nam đã giảm hơn 7% so với năm trước xuống còn 1,67 triệu tấn. 

Thông tin với Bloomberg, ông Phan Hùng Anh, Giám đốc điều hành của Công ty Cổ phần Thương mại Cà phê Quang Minh tại tỉnh Bình Dương cho biết, sản lượng thực tế thấp hơn so với dự báo. Người nông dân đang đầu tư ít hơn vào trồng cà phê vì họ chuyển sang trồng sầu riêng và các trái cây khác có lợi nhuận cao hơn.

Còn theo ông Lê Đức Huy, Tổng giám đốc Simexco Daklak, vụ thu hoạch năm nay giảm do yếu tố mùa vụ theo chu kỳ sản xuất. Chi phí phân bón tăng và sự bùng nổ của thị trường bất động sản vào đầu năm ngoái, khiến một số người trồng cà phê không còn canh tác.

Trong khi đó, nhu cầu đối với cà phê robusta đang tăng lên do người tiêu dùng đang tìm kiếm các lựa chọn rẻ hơn để đối phó với lạm phát cao.

Vụ mùa giảm và nhu cầu mạnh đã thúc đẩy giá cà phê trong nước tăng vọt. Nông dân đã bán hơn 85% sản lượng cà phê và xuất khẩu đang diễn ra với tốc độ nhanh hơn.

Trước đó, Hiệp hội Cà phê - Cacao Việt Nam (VICOFA) cho biết sản lượng niên vụ 2022 - 2023 dự kiến giảm khoảng 10 - 15% so với niên vụ 2021 - 2022 xuống khoảng 1,47 triệu tấn. Nguyên nhân chủ yếu đến từ diện tích trồng cà phê có xu hướng giảm do người dân chuyển sang các cây trồng khác có hiệu quả hơn như sầu riêng, bơ, hoặc trồng xen canh trong vườn.

Xu hướng tăng cũng đang diễn ra trên thị trường thế giới, tính đến ngày ngày 14/5 giá cà phê robusta hợp đồng tháng 6 trên sàn London được giao dịch ở mức 2.432 USD/tấn, tăng 30% so với đầu năm nay và là mức cao nhất kể từ năm 2011.

Giá cà phê arabica trên sàn New York cũng tăng 13,4% so với đầu năm nay lên mức 182,8 US cent/pound. Nhưng đã giảm đáng kể từ mức đỉnh 205,3 US cent/pound ghi nhận được vào giữa tháng 4 năm nay.

Theo Tổ chức Cà phê Quốc tế (ICO), xu hướng tăng giá cà phê trong thời gian qua được hỗ trợ bởi các yếu tố liên quan đến cung - cầu, với việc thị trường cà phê thế giới dự kiến sẽ thâm hụt năm thứ hai liên tiếp trong niên vụ 2022-2023.

ICO dự báo sản lượng cà phê toàn cầu trong niên vụ 2022-2023 vào khoảng 171,3 triệu bao trong khi tiêu thụ ở mức 178,5 triệu bao, điều này dẫn đến thị trường có thể thâm hụt 7,3 triệu bao trong niên vụ hiện tại. Trong đó, sản lượng robusta dự kiến giảm 2,1% xuống còn 72,7 triệu bao.

Không chỉ Việt Nam, sản lượng cà phê của Indonesia – một trong những nước sản xuất cà phê robusta hàng đầu khác được dự báo thấp hơn 20%-30% so với năm trước.

Số liệu của ICO cho thấy, xuất khẩu cà phê toàn cầu trong  6 tháng đầu niên vụ 2022-2023 ( 20/10/22 đến 20/3/2023) đã giảm 6,4%, tương đương 4,2 triệu bao so với cùng kỳ niên vụ trước xuống còn 62,3 triệu bao