Nguồn: GlobalWood
Xu hướng thị trường hiện tại
Tại Đức, giá gỗ vân sam xẻ xô (spruce sawfalling) quy cách 44-50×150 mm duy trì ổn định ở mức 310-325 Euro (364-381 USD)/m³ trong suốt ba tháng qua. Trong khi đó, tại Pháp, giá cho cùng quy cách này giữ mức 290-325 Euro/m³ trong tháng 10 và 11, sau khi giảm nhẹ từ mức 295-325 Euro/m³ vào tháng 9.
Thị trường Anh đối với gỗ vân sam xẻ xô quy cách 44-50×150 mm cũng ổn định ở mức 295-315 Euro/m³ trong tháng 10 và 11 sau đợt giảm nhẹ vào tháng 9. Tại khu vực Benelux, giá gỗ vân sam xẻ xô quy cách 47×150 mm giữ mức 305-320 Euro/m³ trong hai tháng cuối năm, sau khi giảm nhẹ từ 310-320 Euro/m³ trong tháng 9.
Theo tính chất mùa vụ, nhu cầu đã giảm dần vào tháng 11 khi hoạt động thương mại chững lại vào dịp cuối năm. Mặt bằng giá tại Pháp và Đức nhìn chung tương đồng. Một số giao dịch ghi nhận mức giá cao hơn khung giá đánh giá thường chỉ xuất hiện ở các đơn hàng khối lượng nhỏ.
Sự suy yếu kéo dài của nhu cầu phản ánh những thách thức mang tính cấu trúc của ngành gỗ xẻ Châu Âu, nơi chi phí vận hành cao tiếp tục gây áp lực lên biên lợi nhuận dù giá bán tương đối ổn định. Theo các nguồn tin thị trường, nếu không có sự phục hồi đáng kể trong hoạt động xây dựng, các nhà xuất khẩu Bắc Âu sẽ khó có cơ hội tăng giá trong ngắn hạn.
Phục hồi khiêm tốn trước nhiều thách thức
Thị trường gỗ xẻ mềm Châu Âu đã ghi nhận những dấu hiệu ổn định bước đầu, dù điều kiện kinh doanh vẫn còn nhiều khó khăn. Theo các báo cáo tại Hội nghị Gỗ mềm Quốc tế tháng 10/2025 ở Oslo, nửa đầu năm 2025 đã mang lại "hy vọng mới" với sự gia tăng về xuất khẩu và tiêu thụ tại một số thị trường, tuy nhiên nhu cầu trong mùa hè lại không đạt kỳ vọng. Nhận định chung cho thấy mùa thu cũng không mang lại sự cải thiện rõ rệt, phản ánh quỹ đạo phục hồi còn mong manh từ nền tảng thị trường yếu.
Tâm lý tương tự cũng được ghi nhận tại hội thảo của Hiệp hội Các nhà máy xẻ Phần Lan vào cuối tháng 11. Mặc dù căng thẳng thương mại toàn cầu có dấu hiệu hạ nhiệt gần đây, nhưng các rủi ro liên quan vẫn tồn tại. Về dài hạn, nhu cầu dự kiến sẽ tăng, nhưng điều này chưa thể hỗ trợ ngay lập tức cho các nhà máy xẻ đang gặp khó khăn do chi phí tăng và cầu yếu. Bên cạnh đó, các chính sách môi trường cấp quốc gia và EU cũng tạo ra rào cản, làm tăng chi phí và rủi ro cho nguồn cung nguyên liệu.
Điều kiện thị trường có sự phân hóa rõ rệt trên khắp Châu Âu. Trong khi Tây Ban Nha ghi nhận sự mở rộng mạnh mẽ trong xây dựng và Hà Lan có nhu cầu ổn định đối với các sản phẩm cao cấp, thì Đức và Pháp lại chứng kiến hoạt động xây dựng ảm đạm. Số lượng giấy phép xây dựng cấp mới vẫn thấp hơn nhiều so với mức năm 2021, đặc biệt là ở Trung Âu, mặc dù các chỉ số cho thấy đà suy giảm đã chạm đáy vào tháng 10 với sự cải thiện nhẹ trong cấp phép.
Thị trường gỗ thông: Áp lực dư cung
Thị trường gỗ thông (pine) đang đối mặt với những trở ngại lớn do tình trạng cung vượt cầu. Vấn đề này càng trở nên nghiêm trọng do khả năng thay thế hạn chế của gỗ thông đối với gỗ vân sam trong một số ứng dụng. Mặc dù về lý thuyết, gỗ thông có thể thay thế gỗ vân sam trong các kết cấu xây dựng, nhưng việc chuyển đổi gặp phải sự kháng cự từ phía người sử dụng.
Nguyên nhân một phần do tập quán tiêu dùng — gỗ vân sam đã trở thành lựa chọn quen thuộc và khách hàng thường ngại thay đổi. Tuy nhiên, các nguồn tin chia sẻ với Fastmarkets rằng tại một số thị trường, xu hướng này đã bắt đầu thay đổi; một số nhà nhập khẩu gỗ xẻ Bắc Âu đang bắt đầu chào bán các lô hàng hỗn hợp (mixed-species) cho các đối tượng khách hàng như các nhà thầu xây dựng lớn.
Mặc dù vậy, các chiến lược tập trung nhằm định vị gỗ thông như một lựa chọn thay thế vẫn chưa rõ nét trên thị trường. Hiện tại, người bán thường chào gỗ thông với giá thấp hơn nhằm giải phóng hàng tồn kho. Người dùng cuối cũng thường kỳ vọng giá gỗ thông phải thấp hơn giá gỗ vân sam. Dù một số người bán đánh giá không có sự khác biệt lớn về chất lượng giữa hai loại gỗ trong nhiều ứng dụng, nhưng nhận thức của người mua vẫn có sự phân biệt.
Chi phí gỗ nguyên liệu cao: Thiếu hụt tại Trung Âu
Một vấn đề trọng yếu trong giai đoạn này là sự chênh lệch dai dẳng giữa giá nguyên liệu thô và giá thành phẩm. Tại khu vực Bắc Âu, giá gỗ tròn (sawlog) đã tăng mạnh — giá gỗ tròn vân sam Thụy Điển tại miền nam nước này đã vượt mức 1.400 SEK (151 USD)/m³ vào quý 2 năm 2025, tăng hơn gấp đôi so với năm 2019 — trong khi giá gỗ xẻ thành phẩm không tăng tương ứng. Việc biên lợi nhuận bị thu hẹp đã dẫn đến tình trạng thua lỗ diện rộng trong ngành, bất chấp các hoạt động đầu tư vốn vẫn tiếp diễn.
Theo thống kê của Luke, giá gỗ tròn Phần Lan đã tăng trưởng từ đầu năm 2024. Tuy nhiên, giá gỗ cây đứng (stumpage prices) cho cả gỗ thông và gỗ vân sam đã giảm khoảng 8-9% từ mức đỉnh lịch sử vào tháng 6/2025, xuống còn khoảng 76 Euro cho gỗ thông và 79 Euro cho gỗ vân sam vào tháng 10. Dù vậy, mức giá này vẫn cao hơn đáng kể so với trung bình 5 năm trước đó (cao hơn 16% đối với thông và 14% đối với vân sam).
Dữ liệu thương mại gỗ tròn gần đây cho thấy sau đợt điều chỉnh giảm, giá đang ổn định và có thể duy trì ở mức này, giúp giảm bớt áp lực so với mức cao kỷ lục hồi nửa đầu năm 2025. Tuy nhiên, ngành công nghiệp xẻ gỗ vẫn đánh giá mức giá gỗ tròn hiện tại là cao so với giá bán gỗ xẻ.
Các nhà sản xuất Đức cũng chịu áp lực tương tự do thiếu hụt nguồn gỗ trắng (whitewood) cục bộ, điều này vô tình khiến gỗ xẻ Bắc Âu trở nên cạnh tranh hơn đối với người mua Đức. Theo các nguồn tin, giá gỗ xẻ nội địa Đức đang cao hơn giá gỗ Bắc Âu khoảng 50-60 Euro/m³.
Diễn biến thị trường: Tái cấu trúc và rà soát tài sản
Ngành gỗ xẻ Châu Âu đang chứng kiến quá trình tái cấu trúc đáng kể khi các doanh nghiệp lớn phản ứng lại áp lực thị trường. Stora Enso đã công bố kế hoạch tách mảng tài sản rừng tại Thụy Điển thành một pháp nhân riêng và đang xem xét thoái vốn khỏi các hoạt động nhà máy xẻ và gỗ kỹ thuật tại Trung Âu.
Trong khi đó, nhà phân phối gỗ tại Anh là National Timber Group (quản lý các thương hiệu Arnold Laver và Thornbridge Timber) đã mất khả năng thanh toán và chịu sự quản lý tài sản, phản ánh áp lực tài chính đối với các doanh nghiệp thương mại hạ nguồn trong bối cảnh biên lợi nhuận mỏng và nhu cầu yếu.
Tình hình thị trường khó khăn cũng dẫn đến việc Bergkvist Siljan thông báo đóng cửa nhà máy xẻ Mora (công suất 115.000 m³/năm) tại miền trung Thụy Điển vào tháng 3/2026. Lý do chính được đưa ra là điều kiện thị trường gỗ xẻ bất lợi, cùng với chi phí gỗ nguyên liệu đã tăng gấp đôi trong 5 năm qua.
Thị trường quốc tế: Algeria mở cửa trở lại
Ngoài khu vực Châu Âu, thị trường Algeria sau khoảng nửa năm đóng băng đã có dấu hiệu mở cửa trở lại, với việc cấp giấy phép nhập khẩu cho các doanh nghiệp. Trước đó, tình hình trở nên phức tạp do các biện pháp kiểm soát dòng ngoại tệ của chính phủ. Chu kỳ giao dịch nửa năm một lần tại thị trường này vẫn tồn tại những khó khăn nhất định, nhưng việc mở cửa trở lại cung cấp một đầu ra tiềm năng cho các nhà xuất khẩu Bắc Âu trong bối cảnh nhu cầu tại Châu Âu suy yếu.
Điều chỉnh lộ trình thực thi quy định EUDR
Nghị viện Châu Âu đã phê chuẩn các sửa đổi quan trọng đối với Quy định Chống mất rừng của EU (EUDR) vào ngày 26/11, bao gồm việc hoãn thực thi một năm. EUDR sẽ chính thức có hiệu lực vào ngày 30/12/2026 đối với các doanh nghiệp lớn và 30/6/2027 đối với các doanh nghiệp nhỏ. Những điểm đơn giản hóa chính bao gồm việc chỉ yêu cầu nhà vận hành đầu tiên đưa sản phẩm vào thị trường EU nộp báo cáo thẩm định trách nhiệm (due diligence), loại bỏ nghĩa vụ báo cáo trùng lặp cho các thương nhân hạ nguồn.
Tuy nhiên, yêu cầu về định vị địa lý — bắt buộc cung cấp tọa độ rừng chính xác cùng loài cây và ngày khai thác — vẫn là mối lo ngại đối với các nhà xuất khẩu Bắc Mỹ, vốn thu mua từ nhiều nguồn cung cấp khác nhau. Thách thức này phản ánh qua việc xuất khẩu gỗ xẻ của Mỹ sang Châu Âu giảm mạnh từ 144,9 triệu board feet năm 2000 xuống chỉ còn 13,8 triệu board feet năm 2024, có khả năng khiến Châu Âu trở thành thị trường không trọng điểm đối với các nhà sản xuất Bắc Mỹ.
Triển vọng Quý 1 năm 2026
Dự báo Quý 1 năm 2026, các giao dịch mới đang bắt đầu xuất hiện nhưng tiến độ còn chậm hơn so với kỳ vọng. Nguồn cung vẫn dồi dào, nhưng sức tiêu thụ yếu tiếp tục tạo ra môi trường khó khăn cho việc tăng giá. Một số nhận định kỳ vọng thị trường sẽ phục hồi trong nửa đầu năm 2026, và nếu kịch bản này xảy ra, điều kiện thị trường có thể thay đổi nhanh chóng.