Diễn biến giá

Cá ngừ vây vàng: là loài được khai thác chủ yếu ở các vùng biển thuộc Châu Ðại Dương, Ðại Tây Dương và Thái Bình Dương, nhưng giá cá ngừ từ hai vùng biển Châu Ðại Dương, Ðại Tây Dương thường có giá cao hơn, một phần cũng do Châu Âu, nhất là Italia sử dụng nhiều thăn cá ngừ vây vàng để chế biến đồ hộp.

Trong những năm gần đây, xu hướng giá nói chung tăng khá mạnh từ cuối năm 2005, sau nhiều năm giá liên tục giảm, do nguồn cung cấp từ vùng Ấn Ðộ Dương và vùng Tây Thái Bình Dương trong năm 2005 đều thấp.

Năm 1998, giá cá ngừ vây vàng đạt mức đỉnh là 2000 USD/tấn, sau đó sụt xuống còn 1000 USD/tấn vào giữa năm 2000. Ðến tháng 3/2007 giá cá lên đến mức tương đối cao là 2.200 USD/tấn, nhưng điều đáng chú ý là mức giá dao động lên xuống khá ổn định xoay quanh trục 1.500 USD/tấn. Giá thăn cá ngừ vây vàng đang tăng lên theo xu hướng của cá ngừ vây vàng nguyên con, đến tháng 2/2007 giá thăn cá ngừ này ở Italia đã đạt mức trên 4,6 euro/kg. Nguyên nhân tăng giá là do tình hình sản lượng khai thác thấp dần.

Cá ngừ vằn

Ðây cũng là nguồn nguyên liệu phổ biến cho ngành chế biến cá ngừ đồ hộp. Thái Lan và Châu Phi là hai khu vực tiêu thụ nhiều nhất. Giá cá ngừ vằn tại Thái Lan luôn luôn cao hơn giá cá cùng loại của Châu Phi. Tuy nhiên, bắt đầu sang năm 2006, giá của Châu Phi lại cao hơn và đạt mức trên dưới 1000 USD/tấn.

Giai đoạn 1999-2000, tại Băngcốc giá cá ngừ vằn tụt xuống mức 350 USD/tấn, đến đầu năm 2001 giá đã bắt đầu phục hồi và hiện nay đạt mức khoảng 1075 USD/tấn. Ngành chế biến đồ hộp có thể chấp nhận được ở mức 800 USD/tấn. Ðáng chú ý là mấy tháng gần đây giá cá ngừ vằn tương đối ổn định.

Cá ngừ đồ hộp

Giá cá ngừ đã giảm xuống khá mạnh trong năm 2000 và 2001 và vào đầu năm 2003 giá nguyên liệu lại xuống thấp hơn. Ðến năm 2004, giá đã phục hồi dần và giữ mức tương đối ổn định. Nhìn chung, cá ngừ hộp là một sản phẩm có giá khá rẻ và được ưa chuộng trên thế giới, người tiêu dùng đôi khi không coi là thủy sản mà coi nó như một món tương tự như thịt. Sức tiêu thụ và nhu cầu đối với mặt hàng này dự đoán sẽ tăng lên nhưng hiện tại nguồn cung cấp đang khá hạn chế.

Trên nhiều thị trường đã có dấu hiệu thiếu nguồn cung cấp vì vậy dự đoán giá sẽ tăng lên trong nhứng năm tới. Việc sử dụng cá ngừ đông lạnh và tươi cho thị trường sushi đang phát triển mạnh, điều này sẽ hạn chế đến nguồn nguyên liệu cho ngành cá ngừ hộp.

Giá cá ngừ hộp ở Mỹ trong năm 2005 và 2006 không thay đổi nhiều mặc dù giá nguyên liệu tăng. Tuy nhiên, giá cá ngừ hộp ở Mỹ thường thấp hơn so với ở EU. Theo khảo sát chung, trong mấy năm gần đây xu hướng giá cá ngừ hộp ở EU đang đi lên do nhu cầu ở khối này tăng, trong khi xu hướng giá ở Mỹ lại đang giảm nhẹ.

Xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam

Các chủng loại cá ngừ được đánh bắt ở Việt Nam chủ yếu là cá ngừ vây vàng (yellowfin tuna), sau đó là cá ngừ mắt to (Bigeye tuna), cá ngừ vây dài (albacore tuna), cá ngừ vằn (Skipjack tuna). Cá ngừ đại dương được ngành thủy sản chọn là đối tượng mục tiêu để phát triển nghề cá xa bờ. Những năm gần đây, việc khai thác đã phát triển mạnh, tập trung chủ yếu tại 3 tỉnh Phú Yên, Bình Ðịnh, Khánh Hòa, với khoảng 2.000 tàu câu cá, với ngư cụ chính là câu vàng, rê và đăng.

Mùa vụ đánh bắt cá ngừ ở nước ta kéo dài quanh năm là một điều kiện khá thuận lợi, tạo điều kiện cho việc duy trì nguồn cung cấp xuất khẩu. Giá cá ngừ đại dương nguyên liệu do các tàu bán ra đạt từ 35.000 - 55.000 đồng/kg, cá biệt có thời điểm đạt trên 60.000đ/kg. Các thị trường tiêu thụ chính của cá ngừ Việt Nam là Mỹ, EU (trong đó chủ yếu là Ðức, Hà Lan, Tây Ban Nha), Nhật Bản…

Giá xuất khẩu trung bình của cá ngừ Việt Nam giữ mức khá ổn định trong 4 năm trở lại đây. So với các mức giá cá ngừ vây vàng và cá ngừ vằn trên thế giới, giá cá ngừ trung bình của Việt Nam đạt mức tương đối cao. Ðiều này có thể thấy khối lượng cá ngừ đại dương đạt tỷ lệ cao trong tổng xuất khẩu.

Trên thị trường Mỹ, giá cá ngừ vằn của Việt Nam (0,91 USD/pao) thấp hơn đôi chút so với của Thái Lan (0,95 USD/pao), nhưng cao hơn so với Trung Quốc (0,86 USD/kg). Mặc dù xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Nhật mấy năm gần đây giảm nhưng giá XK trung bình sang thị trường này đạt khá cao 3,3 USD/kg, tiếp đến là thị trường Mỹ với 2,79 USD/kg và khá thấp là thị trường EU với 2,3 USD/kg.

Ðánh giá chung

Hiện nay, tình hình khai thác cá ngừ trên thế giới đang khó khăn và có thể sẽ tiếp tục trong tương lai không xa, những ngư trường đánh bắt chính nguồn lợi đang phải chịu sức ép lớn và giá nhiên liệu tăng đã khiến ngành này có lợi nhuận kém đi. Do vậy cá nguyên liệu sẽ có giá cao hơn dẫn đến giá sản phẩm cá ngừ có nhiều khả năng tăng lên.

Trong 6 tháng đầu năm 2007, xuất khẩu cá ngừ của VN sang Nhật đã tăng đáng kể với 23,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Như vậy sẽ góp phần đẩy mạnh giá XK trung bình của Việt Nam trong năm 2007.