Theo vasep.com.vn

Cuối tháng 5/2021, Trạm Giang - một trong những trung tâm trung chuyển lớn ở Trung Quốc đã thông báo tạm dừng nhập khẩu thực phẩm đông lạnh từ các nước sản xuất thủy sản lớn bao gồm Ấn Độ, Việt Nam và Thái Lan, cùng với 8 quốc gia châu Á khác từ 20/6 đến 15/7/2021 bởi lý do nhiều thành phố như Quảng Châu, Phật Sơn, Thâm Quyến, Trạm Giang, Maoming… có dấu hiệu nhiễm và lây lan Covid-19.

Do vậy, kể từ quý 2/2021, giá trị XK cá tra sang thị trường Trung Quốc - Hồng Kông, vốn là thị trường XK cá tra lớn nhất của các DN thủy sản Việt Nam, giảm liên tiếp từ 0,8 – 11,4% so với cùng kỳ năm trước. Nửa đầu năm nay, mặc dù nhu cầu NK cá tra của Trung Quốc từ Việt Nam vẫn lớn nhưng Chính phủ nước này vẫn có đưa ra nhiều chính sách nhằm giảm bớt nguồn thủy sản NK (không riêng gì NK cá tra từ Việt Nam).

Theo thống kê cập nhật của ITC, 3 tháng đầu năm 2021, GTNK sản phẩm cá thịt trắng của Trung Quốc cũng giảm tới 68% so với cùng kỳ năm trước. Ngoài các sản phẩm thủy sản NK khác như cá hồi của Nauy, Chile hay cá minh thái của Nga XK sang Trung Quốc cũng gặp rất nhiều khó khăn.

Giá thức ăn cho nuôi thủy sản của Trung Quốc cũng tăng mạnh trong nửa đầu năm nay do giá đậu tương, giá bột cá thế giới tăng. Các nhà chế biến cá thịt trắng Trung Quốc cũng gặp phải khó khăn về logistic nên khách hàng mua cầm cự, điều này cũng ảnh hưởng đến giá nguyên liệu của nhiều thị trường cung cấp thủy sản, trong đó có các nhà chế biến Trung Quốc phải trả thêm gần 400 USD USD/tấn cho nguyên liệu cá minh thái H&G nhập từ Nga.

Theo thống kê, 4 tháng đầu năm nay, NK cá minh thái nguyên con, rút ruột (H&G) của Trung Quốc chỉ đạt 64.000 tấn, giảm 83% so với năm trước. Nửa đầu năm nay, ngành công nghiệp cá minh thái toàn cầu cũng bị “đau đầu” vì NK của Trung Quốc đột ngột xuống thấp. Hai trung tâm chế biến cá minh thái lớn nhất của Trung Quốc, chiếm tới 40% lượng cá NK của nước này là Đại Liên và Thanh Đảo chậm mua.

Hồi đầu quý 2, có khoảng 50.000 – 60.000 tấn cá minh thái H&G của Nga bị mắc kẹt ở Hàn Quốc do Trung Quốc yêu cầu phải có Giấy chứng thư H/C đi kèm lô hàng XK. Lượng lớn container cá minh thái của Nga bị tắc nghẽn tại Busan.

Thêm nữa, người tiêu dùng Trung Quốc tiếp tục lo lắng về việc nhiễm virus corona từ nguồn hàng thủy sản NK. Do đó, nước này tăng tiêu dùng thủy sản nội địa. Do vậy, giá nhiều loại sản phẩm cá nuôi nước ngọt như: cá chép, cá trắm đen, trắm trắng, cá mè cũng tăng 34%, thậm chí tới 50-100%.

Do đó, với tình hình như hiện nay, Trung Quốc sẽ nâng hàng rào thương mại trong thời gian tới là điều chắc chắn. Thậm chí việc kiểm soát Covid-19 thông qua các cửa khẩu, cảng NK sẽ được siết chặt hơn. XK cá tra đông lạnh của Việt Nam sang thị trường này nhiều khả năng sẽ giảm tiếp trong Q3/2021.

Nếu tình hình kiểm soát dịch bệnh tại ĐBSCL tốt hơn, DN quay trở lại sản xuất, XK ổn định thì mức giảm sút XK này dưới 10%. Tuy nhiên, ảnh hưởng kéo theo đó là giá cá tra nguyên liệu tại ĐBSCL trong quý tới sẽ nhiều biến động.

Tính tới tháng 7/2021, giá cá tra nguyên con, cắt khúc đông lạnh (HS 030324) XK sang Trung Quốc - Hồng Kông dao động mức 1,70 – 1,75 USD/kg; sản phẩm cá tra chế biến như: cá tra fillet cắt tẩm bột đông lạnh; cá tra fillet beach nuggets tẩm bột đông lạnh; cá tra viên tẩm bột đông lạnh; Khô cá tra miếng nướng; cá tra fillet nugget tẩm bột đông lạnh; cá tra finger tẩm bột đông lạnh; cá tra ép khuôn tẩm bột xù vàng đông lạnh; da cá tra tẩm gia vị chiên giòn... (HS 16041990; HS 16042099) có giá XK trung bình từ 3,79 – 4,35 USD/kg.

Hiện có hơn 100 DN chế biến, XK cá tra Việt Nam tham gia vào thị trường Trung Quốc, trong đó lớn nhất là 3 doanh nghiệp: IDI CORP; CADOVIMEX II và NAVICO.