Căng thẳng trong thương mại Mỹ - Trung đang leo thang. Trong bối cảnh này, Việt Nam là một trong những quốc gia hưởng lợi. Tuy nhiên, lợi ích đính kèm với các rủi ro mới. Báo cáo này đánh giá một số tác động của cuộc chiến này đối với ngành gỗ Việt Nam trong thời gian gần đây, tập trung vào (i) chuyển dịch trong đầu tư nước ngoài (FDI) vào ngành gỗ, đặc biệt là nguồn vốn đầu tư từ Trung Quốc và (ii) thay đổi trong cơ cấu và kim ngạch xuất khẩu một số mặt hàng gỗ của Việt Nam vào thị trường Mỹ.

Hầu hết các quốc gia châu Phi cung cấp gỗ nguyên liệu cho Việt Nam đều có các chỉ số quản trị quốc gia như sự tham gia của người dân trong ban hành và thực thi chính sách, tính hiệu quả của chính phủ, chất lượng thể chế và tính hiệu quả của kiểm soát tham nhũng ở mức rất thấp (thông thường xếp trong thang 10-20 trong thang điểm 100). Đó là một trong những vấn đề lớn trong việc kiểm soát rủi ro từ nguồn cung gỗ châu Phi, khi Việt Nam phải thực hiện những qui định của VPA/FLEGT, và các cam kết với EU trong thời gian tới.

Việt Nam là nước hưởng lợi lớn nhất từ việc chuyển hướng đầu tư do chiến tranh thương mại Mỹ - Trung Quốc khi các công ty đang tìm cách thay đổi chiến lược chuỗi cung ứng và chuyển bớt cơ sở sản xuất của họ từ Trung Quốc.

nhằm tạo điều kiện để các doanh nghiệp gặp gỡ và trao đổi trực tiếp với các chuyên gia và các nhà cung ứng gỗ Mỹ, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam phối hợp cùng Hội đồng Xuất khẩu gỗ cứng Hoa Kỳ (AHEC) tổ chức Hội thảo Đông Nam Á về ứng dụng gỗ cứng Hoa Kỳ trong thiết kế và sản xuất đồ mộc tại Khách sạn Sheraton Hà Nội.

Theo thống kê của Tổng cục Lâm nghiệp Việt Nam, giá trị xuất khẩu lâm sản tăng 17,8% so với cùng kỳ năm ngoái đạt 3,278 tỉ USD trong bốn tháng đầu năm 2019.

Theo Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), giá trị xuất khẩu lâm sản tăng đều liên tiếp trong sáu tháng qua. Ước giá trị xuất khẩu lâm sản sáu tháng năm 2019 đạt gần 5,3 tỷ USD, tăng gần 20% so cùng kỳ năm 2018, đạt 50% kế hoạch năm.

Theo thống kê của Bộ Công thương và Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam, tính đến hết năm 2018, có 141 vụ việc phòng vệ thương mại được khởi xướng điều tra bởi 18 quốc gia và vùng lãnh thổ đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Trong số đó, Mỹ là nước khởi xướng điều tra nhiều nhất đối với các sản phẩm của Việt Nam lên tới 27 vụ, chiếm khoảng 20%.

Đông Nam Á là một trong những thị trường quan trọng nhất đối với xuất khẩu gỗ cứng Hoa Kỳ, là khu vực đã lập kỷ lục mới về giá trị xuất khẩu trong năm 2018 với 363,8 triệu USD, là điểm đến duy nhất thứ hai hiện được xếp hạng ngoài khu vực Bắc Mỹ trên thế giới và thứ ba sau Trung Quốc và toàn bộ các nước trong Liên minh châu Âu.

Theo số liệu của Tổng Cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ (G&SPG) của Việt Nam trong tháng 4/2019 đạt trên 857 triệu USD, giảm 2,8% so với tháng trước đó. Trong đó kim ngạch xuất khẩu sản phẩm gỗ đạt 582 triệu USD, giảm 5,6% so với tháng 3/2019.

Châu Á rõ ràng đang có vị trí tốt khi khai thác lợi thế so sánh trên thị trường toàn cầu về đồ gỗ và thủ công mỹ nghệ. Khu vực này có truyền thống chế biến gỗ lâu đời, kỹ nghệ cao và số lượng lao động cạnh tranh, các nhà sản xuất khu vực đã tạo dựng được danh tiếng quốc tế mạnh mẽ nhờ khả năng cung cấp các sản phẩm chất lượng cao và thời trang với giá cả cạnh tranh. Tuy nhiên, để duy trì sự tăng trưởng này, các nhà sản xuất phải đối phó với những thách thức liên quan đến việc cạn kiệt nguồn cung gỗ truyền thống.