Trong khi đó, năng lực sản xuất lúa giống của các địa phương còn rất hạn chế nên chưa đáp ứng được yêu cầu. Chính vì vậy mà thị trường lúa giống luôn nóng mỗi khi vào vụ.

Ông Ngô Đình Thức, Phó giám đốc Trung tâm giống Nông lâm nghiệp nghiệp tỉnh Kiên Giang cho biết, hiện trung tâm đã chuẩn bị sẵn lượng lúa giống 1.500 tấn để cung ứng cho bà con nông dân sản xuất lúa đông xuân 2011-2012. Trong đó, có 660 tấn lúa giống cấp nguyên chủng, còn là là giống xác nhận. Chủ yếu là các giống lúa chất lượng cao, được nông dân ưa chuộng như OM 6976, OM 5451, OM 2517, OM 4900 và GKG 1 (giống do trung tâm lai tạo).

So với diện tích gieo sạ của tỉnh (trên 270.000 héc ta) thì lượng giống này chỉ đáp ứng được một phần rất nhỏ. Nếu tính cả lượng giống nằm trong chương trình xã hội hóa công tác giống lúa của tỉnh thì lượng giống cấp xác nhận chỉ đáp ứng được khoảng 30-35% diện tích gieo sạ. Lượng giống còn lại nông dân phải mua từ nơi khác hoặc tự trao đổi với nhau.

Theo ông Thức, vụ lúa đông xuân này nhu cầu lúa giống sẽ tăng hơn mọi năm do một phần lúa giống dự trữ đã được nông dân gieo sạ trong vụ lúa thu đông vừa qua. Trong khi đó, khoảng cách từ vụ lúa hè thu sang lúa thu đông quá ngắn, nông dân không có thời gian khử lẫn tạp trên đồng ruộng nên không thể làm giống được.

Ông Trần Văn Tri, ở xã Thạnh Đông (Tân Hiệp, Kiên Giang), đang đi tìm mua lúa giống cho biết: “Gia đình tôi làm 3 ha lúa, cần khoảng 600 kg lúa giống. Vụ hè thu vừa rồi tôi có tự nhân giống để chuẩn bị lúa sẵn cho vụ đông xuân này, tuy nhiên do phát sinh thêm vụ lúa thu đông nên giờ không còn lúa giống, phải tìm mua”.

Theo ông Tri, giá lúa giống hiện nay các cơ sở sản xuất giống đang bán ra từ 13.500 – 14.000 đồng/kg  đối với cấp nguyên chủng, còn xác nhận là 12.000 – 13.000 đồng/kg. So với giá năm trước, giá lúa giống đã tăng hơn 10%.

Tại Hậu Giang, mặc dù nhiều diện tích lúa thu đông còn chưa thu hoạch xong nhưng thị trường lúa giống cũng đã bắt đầu sôi động. Trung tâm Giống nông nghiệp Hậu Giang cho biết, nhiều nông dân đã tìm đến trung tâm để hỏi mua giống. Tuy nhiên, do trung tâm mới được thành lập, diện tích đất sản xuất ít nên vụ này chỉ đưa ra thị trường được 100 tấn giống cấp nguyên chủng.

Lượng giống này chủ yếu là bán cho bà con nhân giống cho vụ sau, chứ so với nhu cầu thì chẳng thấm tháp vào đâu. Những năm qua nông dân đã quan tâm đến việc dùng lúa giống cấp xác nhận. Nông dân chủ yếu mua từ các cơ sở sản xuất giống tư nhân hoặc tự nhân giống để làm.

Ông Đoàn Trí Vững, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đồng Tháp, cho biết vụ lúa đông xuân sắp tới toàn tỉnh sẽ xuống giống trên 200.000 héc ta, cần khoảng 15.000 tấn lúa giống. Mặt dù hiện nay nước lũ trên đồng còn khá cao khiến cho một số vùng phải nán lại nhưng chủ chương của tỉnh đưa ra lịch thời vụ xuống giống chia thành 3 đợt nhằm để xuống đồng bộ và né rầy.

Bên cạnh đó lượng giống xác nhận trong tỉnh để phục vụ cho vụ đông xuân tới thiếu rất nghiêm trọng, khoảng 50% lượng giống phải nhập từ các tỉnh lân cận. Nguyên nhân năm nay nước lũ đã làm diện tích lúa giống bị thất thu, trong khi đó lúa thương phẩm cũng đang tăng cao khiến cho giá lúa giống cũng kéo theo.

Cũng theo ông Vững, vụ lúa đông xuân tới tỉnh phấn đấu vận động có trên 60% người dân trồng lúa xác nhận, lúa chất lượng cao và giảm diện tích lúa kém chất lượng, mức thấp nhất là giống lúa OM 50404.

Còn ông Cao Quang Kha, Trưởng phòng sản xuất kinh doanh Trung tâm giống nông nghiệp Đồng Tháp, cho biết vụ lúa đông xuân tới đây trung tâm chỉ có khoảng 400 - 500 tấn lúa giống cung ứng cho nông dân, trong đó 150 tấn lúa nguyên chủng và số còn lại là giống xác nhận nhưng đến nay vẫn không đủ lượng lúa giống để phục vụ cho bà con nông dân.

Mặt dù giá cả năm nay tăng từ 3.000 - 5.000 đồng/kg lúa giống so với năm rồi, đối các giống lúa thường dao động ở mức giá từ 13.000 - 15.000 đồng/kg, còn lúa chất lượng cao như Jasmine, VD 20 giá từ 14.000 - 17.000 đồng/kg, nhưng vụ lúa đông xuân năm nay trung tâm chỉ đáp ứng khoảng 2-4% diện tích xuống giống của toàn tỉnh. Ông Kha cho biết đến thời điểm này lượng giống trong kho của trung tâm đã bán hết.

Tiến sĩ Lê Văn Bảnh, Viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL cho biết, theo kế hoạch giữa tháng 11/2011, nông dân các tỉnh thành ĐBSCL sẽ chính thức xuống giống lúa đông xuân. Thuận lợi cơ bản là sau nhiều năm lũ nhỏ thì năm nay lũ lớn, mang theo nhiều phù sa bồi bổ cho đất, tháo chua rửa phèn, diệt sâu bệnh, vệ sinh đồng ruộng…

Mặt khác, giá lúa hàng hóa đang ở mức khá cao từ 7.000 - 7.400 đồng/kg, sẽ kích thích nông dân đầu tư và chăm sóc lúa tốt hơn. Về cơ bản, giống chất lượng cao chiếm khoảng 70% tổng diện tích, lúa thơm và lúa thường đều khoảng 15%. Với năng suất trung bình từ 6 - 6,5 tấn/héc ta, riêng vụ đông xuân toàn vùng sẽ có từ 10 - 11 triệu tấn lúa.

Theo TBKTSG