Nguồn: businessline.com

Động thái này diễn ra ngay cả khi Ấn Độ và EU đang tiến tới một Hiệp định Thương mại Tự do (FTA), với 11 trong số 23 chương đã được hoàn tất. Các nhà quan sát trong ngành mô tả bước đi này là "một cánh cửa đóng lại trong khi một cánh cửa khác mở ra".

Khuôn khổ nhập khẩu mới
Hội đồng và Nghị viện EU đã đồng ý về một hệ thống hạn ngạch thuế quan cho cả gạo basmati và non-basmati. Nếu khối lượng nhập khẩu tăng đột biến, cơ chế tự vệ sẽ kích hoạt thuế suất Tối huệ quốc (MFN) trong một khoảng thời gian xác định để che chắn cho thị trường EU.

Quy định này, sau khi được phê duyệt và thông qua chính thức, dự kiến sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2027.

Tác động & Mối lo ngại của ngành

• Nhập khẩu gạo của EU từ các nước ngoài EU dự kiến đạt 1,5 triệu tấn, chủ yếu từ Ấn Độ, Pakistan, Myanmar và Campuchia.

• Các nhà phân tích lo ngại về một sự chuyển dịch từ thị trường mở sang một cấu trúc độc quyền nhóm bị chi phối bởi một vài công ty châu Âu.

• Ấn Độ xuất khẩu khoảng 142.000 tấn gạo đóng gói, bao gồm 48.000 tấn basmati và các giống đặc sản, có thể phải đối mặt với áp lực gia tăng.

• EU trước đây đã áp đặt thuế tự vệ đối với Myanmar và Campuchia (2019–2022), và các biện pháp tương tự hiện đang nhắm vào các nhà xuất khẩu Nam Á.

• EU đã viện dẫn các vấn đề như vi phạm nhân quyền và dư lượng thuốc trừ sâu (ví dụ: tricyclazole) làm lý do cho các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn.

Sự phản đối từ ngành và Liên minh châu Âu mới
Liên đoàn các nhà xay xát gạo châu Âu đã kêu gọi mức thuế cao hơn:

• Gạo lứt: 264 €/tấn

• Gạo xay xát một phần/toàn phần: 416 €/tấn
  Tám quốc gia sản xuất lúa gạo ở châu Âu cũng đã thành lập một liên minh mới, EURice, để phối hợp chính sách và tăng cường các chiến lược phòng vệ thương mại.

Các nhà xuất khẩu lớn của Ấn Độ cuối cùng có thể cần phải thành lập các đơn vị chế biến và đóng gói bên trong châu Âu — tương tự như cơ sở của Dawat ở Hà Lan — để duy trì khả năng cạnh tranh.

Triển vọng
Các chuyên gia cho biết Ấn Độ phải tận dụng các cuộc đàm phán FTA Ấn Độ–EU đang diễn ra để đảm bảo quyền tiếp cận thị trường và ngăn chặn các rào cản thương mại. Với luật tự vệ sẽ được kích hoạt từ năm 2027, các nhà xuất khẩu có một khoảng thời gian hạn hẹp để hoạch định chiến lược và bảo vệ thị phần của mình tại thị trường gạo EU đầy lợi nhuận.