Nguồn: myjoyonline.com
Ảnh: myjoyonline.com
Hội đồng cho rằng các biện pháp hạn chế xuất khẩu cao su thô được đề cập trong Dự toán Ngân sách năm 2026 là không đủ để bảo vệ các doanh nghiệp chế biến trong nước cũng như thúc đẩy tiến trình công nghiệp hóa của Ghana.
Phát biểu tại cuộc họp toàn thể ở Sekondi, Chủ tịch Hội đồng Nana Kobina Nketsia V cho biết, các thủ lĩnh truyền thống trong khu vực đã thống nhất ủng hộ cải tổ chính sách theo hướng chấm dứt hoàn toàn việc xuất khẩu cao su ở dạng nguyên liệu thô.
“Trong Ngân sách 2026, nội dung thảo luận rõ ràng là về cao su thiên nhiên. Tuy nhiên, cách diễn đạt của Bộ trưởng lại nghiêng về việc hạn chế xuất khẩu cao su thô,” ông Nana Nketsia nói. “Chúng tôi không yêu cầu hạn chế, mà yêu cầu cấm hoàn toàn.”
Theo ông, việc tiếp tục xuất khẩu cao su thô đặc biệt từ Vùng Tây, trung tâm sản xuất cao su lớn nhất Ghana đang đi ngược lại mục tiêu gia tăng giá trị, tạo việc làm và phát triển hàm lượng nội địa mà Chính phủ đặt ra.
Ông nhấn mạnh, lệnh cấm toàn diện sẽ giúp bảo đảm nguồn nguyên liệu ổn định cho các nhà máy trong nước, hồi sinh các ngành công nghiệp cao su đang gặp khó khăn và phù hợp với các sáng kiến phát triển như mô hình nền kinh tế vận hành 24 giờ đang được đề xuất.
Thủ lĩnh tối cao khu vực Essikado cảnh báo rằng tình trạng xuất khẩu không kiểm soát đã làm suy yếu các doanh nghiệp chế biến lớn. Ông dẫn trường hợp Ghana Rubber Estates Limited (GREL), doanh nghiệp đã phải cắt giảm một nửa lao động và thu hẹp hoạt động từ ba ca xuống còn một ca, do thiếu nguồn cung nguyên liệu.
Các chủ thể trong ngành cũng bày tỏ lo ngại tương tự. Hiệp hội Các tác nhân Cao su Thiên nhiên Ghana (ANRAG) mới đây xác nhận một doanh nghiệp chế biến tại Vùng Trung tâm đã đóng cửa hoàn toàn vì không còn tiếp cận được nguyên liệu, trong khi GREL cũng đứng trước nguy cơ đóng cửa một trong hai nhà máy vào năm 2026.
Mặc dù Ủy ban Chọn lọc của Quốc hội về Thương mại và Công nghiệp đã ủng hộ kế hoạch của Chính phủ nhằm hạn chế xuất khẩu cao su thô từ năm 2026 và dự kiến hỗ trợ xây dựng văn bản pháp lý liên quan, ông Nana Nketsia cho rằng chỉ hạn chế là chưa đủ.
“Xuất khẩu cao su thô trực tiếp mâu thuẫn với định hướng chính sách mà Chính phủ đã công bố và làm suy yếu ngành công nghiệp trong nước,” ông nói. “Nếu thực sự nghiêm túc với công nghiệp hóa, chúng ta phải chế biến cao su trong nước, thay vì xuất khẩu ở dạng thô.”
Ông cũng kêu gọi tăng cường thực thi các quy định xuất khẩu, cho rằng thách thức của Ghana không nằm ở thiếu chính sách mà ở khâu thực thi còn yếu.
“Các quy định cấm xuất khẩu nguyên liệu thô đã tồn tại. Điều quan trọng là phải bảo đảm khung pháp lý được vận hành hiệu quả, không chỉ vì các vùng sản xuất mà vì lợi ích của cả quốc gia,” ông nhấn mạnh.
Ảnh: myjoyonline.com
Liên hệ tới quản lý tài nguyên thiên nhiên nói chung, Nana Kobina Nketsia so sánh với ngành khai khoáng và đặt câu hỏi vì sao nhà máy tinh luyện vàng quốc gia lại được đề xuất đặt tại Accra, thay vì Vùng Tây, nơi phần lớn vàng được khai thác.
“Nếu vàng được khai thác ở đây, tại sao nhà máy tinh luyện lại đặt ở Accra?” ông đặt vấn đề. “Nếu mục tiêu là tạo việc làm và hạn chế khai thác trái phép, thì các cơ sở này cần được đặt tại chính các vùng sản xuất.”
Thủ lĩnh tối cao khu vực Gwira – Awulae Angamatuo Gyan – cũng ủng hộ kêu gọi trên, cho biết các nhà chức trách truyền thống trong vùng đã nhiều lần làm việc với Bộ Thương mại và Công nghiệp và Ban Thư ký Sáng kiến Kinh tế 24 giờ.
“Chúng tôi đã nêu vấn đề xuất khẩu cao su thô trong nhiều năm qua. Dù tiến triển còn chậm, chúng tôi kỳ vọng lập trường hiện nay của Chính phủ về việc hạn chế xuất khẩu sẽ là bước đệm tiến tới lệnh cấm hoàn toàn,” ông nói.
Trong khi đó, Thủ lĩnh tối cao khu vực Axim – Awulae Attibrukusu cho rằng các thủ lĩnh Vùng Tây cần hành động thống nhất để đạt được mục tiêu này.
“Với tư cách là một khu vực, chúng ta cần cùng nhau làm việc với các cơ quan hữu quan để khẳng định rõ quyết tâm cấm hoàn toàn xuất khẩu cao su thô,” ông nhấn mạnh, đồng thời đề xuất đệ trình kiến nghị chung của các thủ lĩnh, nhà lãnh đạo dư luận và các bên liên quan lên Chính phủ và Quốc hội.
Vùng Tây hiện là khu vực sản xuất cao su thiên nhiên lớn nhất Ghana, tạo sinh kế cho hàng nghìn nông hộ nhỏ và nhiều đồn điền quy mô lớn. Các thủ lĩnh truyền thống cho rằng việc cấm xuất khẩu cao su thô sẽ thúc đẩy chế biến trong nước, tạo hàng nghìn việc làm trực tiếp và gián tiếp, tăng thu ngân sách và mở ra dư địa tăng trưởng công nghiệp dài hạn cho Ghana.