Bà được hậu thuẫn của một trong những bộ máy tạo dựng hình ảnh khéo léo nhất châu Âu.

Khả năng nổi bật trong số các chính trị gia toàn đàn ông đang tranh giành quyền lực là điều mà bà Tymoshenko và các cộng sự đã dày công mài nặn để trở nên hoàn hảo.

"Công chúa màu cam", "Công chúa khí gas", "nữ thần của cuộc Cách mạng", "Công chúa Leia của chính trị Ukraina", "Một Joan d'Arc Slavơ" - đó là những biệt hiệu người ta đặt cho bà trong những năm qua.

Dù trong vị thế nào - người đấu tranh cho công lý, cho lương tâm của đất nước, người cứu khổ của nước Ukraina - bà Tymoshenko trông cũng thật phù hợp.

Bà được biết đến trên toàn thế giới nhờ vào mái tóc: một mái tóc được chải bới một cách nghệ thuật với những bím tóc truyền thống, có khi được gán cho cái tên là "kiểu tóc Yulia".

Kiểu tóc đó được bắt chước tại các buổi biểu diễn thời trang tại Milan, trong một quảng cáo nước hoa quốc tế và ca sỹ Kylia Minogue cũng bắt chước nó trong một tờ lịch gần đây của mình.

Thông điệp chính trị

Tất cả những điều này mang một thông điệp chính trị quan trọng. Đó là phong cách của một cô thôn nữ Ukraina, đồng điệu với quan điểm chủ nghĩa dân tộc không khoan nhượng của bà.

Cựu cố vấn về hình ảnh của bà Tymoshenko, ông Oleh Pokalchuk - người đã đưa ra ý tưởng này vào đầu năm 2000 - giải thích rằng mục đích là nhằm dựng hình ảnh của bà như là hình ảnh đặc trưng của Ukraina.

Ông Pokalchuk, người cũng là nhà tâm lý học xã hội, nói với BBC: "Cần đưa ra một hình ảnh có thể đối nghịch với hình ảnh tuyên truyền của ông Kouchma, chứng tỏ đó là biểu tượng của sự giàu có, ghen ty và hận thù".

Cuộc tấn công quyết liệt của bà Tymoshenko đối với những ông trùm kinh doanh - những người đã trở nên giàu có dưới thời tổng thống Leonid Kouchma, đã làm tăng sự nổi tiếng của bà trong người dân Ukraina, vốn tức giận về những năm đình trệ kinh tế và tham nhũng.

Ông Pokalchuk nói: "Tôi tạo ra một hình ảnh của một giáo viên làng giản dị. Quần áo, mái tóc, một hình ảnh có thể gợi lại những ký ức của tuổi thơ và học đường: quần áo đơn giản, mái tóc đơn giản, một khuôn mẫu Ukraina".

Bà Tymoshenko, 46 tuổi, sinh ra tại thành phố công nghiệp Dnipropetrivsk, miền Đông, nơi người ta nói tiếng Nga.

Ông Pokalchuk nói: "Trước đây, bà không nói được thành thạo tiếng Ukraina. Thế nhưng nó cần thiết ở nhiều địa phương, nơi chủ nghĩa dân tộc phát triển mạnh. Bà cần xuất hiện như là một người trong chúng tôi".

"Đó là hình ảnh của nhà thơ Lesya Ukrainka, người có mái tóc tương tự, người cũng mang một hình ảnh tích cực của tất cả những người Ukraina. Từ cửa sổ của văn phòng, tôi ngắm tượng đài của Lesya mỗi ngày. Do đó, tôi không cần phải đi đâu xa để tìm hình ảnh".

Thế nhưng ông nói hình ảnh của bà Tymoshenko luôn được làm mới .

	Bà Tymoshenko trước đây

Ông nói ban đầu tóc bà có màu nâu và đơn giản. Bây giờ nó màu bạch kim - gần giống như màu của bắp ngô và quần áo của bà giờ chau chuốt hơn trước.

Đã có lúc cả nước bàn về mái tóc của bà Tymoshenko và bà bị khiêu khích đến độ đã phải xõa tóc xuống ngay trên vô tuyến quốc gia, trước mắt hàng triệu khán giả.

Ông Pokalchuk kể: "Những người của ông Kouchma nói là tóc của bà không phải là tóc thật".

Trong một lần trả lời phỏng vấn tờ Jerusalem Post vào đầu năm nay, bà Tymoshenko có đề cập đến việc mái tóc của bà đã thu hút sự quan tâm rất lớn.

"Cho tôi được tuyên bố rằng tôi đã nghĩ ra kiểu tóc này. Tôi tự tết tóc mỗi ngày. Nó trở thành chủ đề của sự chú ý vô hạn tại đất nước tôi. Mỗi người đếu có một cái gì đó để nói về nó."

"Nhưng tôi cũng thấy rằng kiểu tóc của tôi thu hút sự chú ý trong giới thời trang tại châu Âu. Điều đó làm cho tôi hạnh phúc, vì ít nhất là tóc của tôi đã hướng sự chú ý tới Ukraina".

Bà cũng tiết lộ rằng bà chỉ mất bảy phút để tết tóc.

Chiến dịch khôn khéo

Hình ảnh là một phần quan trọng trong chiến dịch vận động khôn khéo vừa qua của bà cựu thủ tướng.

Chiến dịch vận động cho Khối Yulia Tymoshenko (BTY) đã dùng màu chủ đạo là màu trắng và biểu trưng là hình trái tim đỏ.

Ông Andrew Wilson, một chuyên gia về Ukraina tại viện Nghiên cứu Đông Âu và các nước Slavơ, nhận xét: "Việc xây dựng hình ảnh của bà Tymoshenko rất thú vị và tinh tế".

"Bà xuất hiện như một nhân vật rất nữ tính nhưng mạnh mẽ, đẹp một cách say đắm nhưng cũng rất dân tộc và luôn luôn nổi bật."

"Trái tim là một thông điệp chính trị. Thông điệp của bà là bà theo đuổi nền chính trị của những nguyên tắc đạo đức, đối nghịch với những nhượng bộ bẩn thỉu. Đó cũng là đường lối mà bà chủ trương vận động hồi năm ngoái".

	Bà Tymoshenko với mái tóc xõa

Một số người cho rằng hình ảnh thôn nữ của bà trong một chừng mực nào có vẻ như gây hiểu lầm. Những người chỉ trích nói bà đã kiếm được hàng tỷ đô la từ việc tư nhân hóa ngành dầu lửa và khí gas của Ukraina trong những năm 1990.

Ông Wilson nói: "Chắc chắn là có một sự mâu thuẫn nào đó. Bà Tymoshenko giống như bà Eva Peron - tuy đứng về phía người nghèo nhưng lại khoác áo bằng lông thú".

Ai cũng rõ mối đam mê của bà Tymoshenko với các loại quần áo đắt tiền hàng hiệu của Pháp. Thế nhưng trong cuộc vận động vừa qua, bà đã thêm nhiều quần áo truyền thống Ukraina vào tủ quần áo đa số màu trắng của bà.

Ông Wilson nói: "Hình ảnh đóng vai trò rất quan trọng ở Ukraina. Đó là một xã hội mê mải xem truyền hình. Và truyền hình là phương tiện căn bản của cuộc vận động".

Những người gièm pha cay độc nói sự biến thái kiểu Thánh kinh của bà Tymoshenko là quá đáng: tóc của bà được vén trên đầu giống như một vầng hào quang, trang phục màu trắng như thiên thần.

Thế nhưng dường như nó đã gây ra một phép mầu nơi cử tri Ukraina.

BTY giành tới gần 37% số phiếu, theo kết quả kiểm phiếu chưa đầy đủ, và cho bà có cơ hội thành lập chính phủ.