Để thực hiện quy định của Liên minh châu Âu (EU) về chống đánh bắt cá bất hợp pháp (IUU), ngày 4/12 vừa qua, Bộ NN-PTNT đã “Ban hành quy chế chứng nhận thuỷ sản khai thác XK vào EU”, sau khi lấy ý kiến rộng rãi của ngư dân và DN.
Theo quy chế này, chủ hàng XK gửi gửi giấy chứng nhận thủy sản khai thác đã được khai đầy đủ thông tin đến cơ quan có thẩm quyền để chứng nhận. Đối với mẫu áp dụng cho sản phẩm khai thác từ tàu cá có công suất 90CV trở lên, phải có đủ chữ ký của thuyền trưởng hoặc chủ tàu, đại diện BQL cảng cá nơi tàu bốc dỡ sản phẩm và chủ hàng đề nghị chứng nhận thủy sản khai thác. Mỗi GCN thủy sản khai thác được chứng nhận cho 1 chuyến biển của 1 tàu.
Đối với mẫu áp dụng cho sản phẩm khai thác từ tàu cá có công suất nhỏ hơn 90CV, phải có chữ ký của chủ hàng XK cơ sở thu mua XK đề nghị chứng nhận thủy sản khai thác. Mỗi giấy chứng nhận thủy sản khai thác được chứng nhận cho lô hàng của nhiều tàu.
Không quá 2 ngày làm việc kể từ khi nhận được đề nghị chứng nhận thủy sản khai thác, cơ quan có thẩm quyền kiểm tra tính xác thực của thông tin và chứng nhận cho chủ hàng. Trường hợp không cấp chứng nhận phải có văn bản trả lời nêu rõ lý do. Sản phẩm thủy sản khai thác được bốc dỡ ở tỉnh nào do cơ quan có thẩm quyền ở tỉnh đó chứng nhận, kể cả trường hợp tàu cá của tỉnh ngoài cập cảng tại địa phương đó.
Về kiểm tra chứng nhận thủy sản khai thác gồm kiểm tra hồ sơ tại hiện trường giấy phép khai thác, sổ nhật ký khai thác, báo cáo khai thác, ngư cụ, sản phẩm khai thác. Việc kiểm tra tại hiện trường được thực hiện trên nguyên tắc quản lý rủi ro, trên cơ sở đảm bảo việc kiểm tra không ít hơn 5% tổng số lần tàu cập cảng trung bình trong 1 năm. Nếu kết quả kiểm tra phát hiện có hành vi vi phạm các quy định của quy chế, tùy mức độ cơ quan có thẩm quyền xử lý.
Về trình tự, thủ tục xác nhận cam kết sản phẩm thủy sản XK có nguồn gốc từ thủy sản khai thác NK. Đối với lô hàng nguyên liệu NK để chế biến XK vào EU phải có chứng nhận thủy sản khai thác của cơ quan có thẩm quyền của nước mà tàu treo cờ. Chủ hàng đăng ký XK lô hàng gửi hồ sơ đăng ký đến cơ quan có thẩm quyền, gồm GCN thủy sản khai thác, hồ sơ đăng ký kiểm tra lô hàng thủy sản theo quy định. Nếu kết quả kiểm tra hồ sơ và lô hàng phù hợp thì cán bộ kiểm tra xác nhận vào biên bản kiểm tra lô hàng.
Kinh phí tổ chức triển khai thực hiện quy chế được bố trí từ ngân sách Nhà nước. Các cơ quan, đơn vị lập dự toán, bổ sung vào kinh phí hoạt động hàng năm của cơ quan, đơn vị mình.
Về kiểm tra, xác nhận cam kết sản phẩm thủy sản XK có nguồn gốc từ thủy sản khai thác NK dưới hình thức kiểm tra tại hiện trường đối với tất cả các lô hàng trước khi XK. Kiểm tra sự phù hợp và tính xác thực của các thông tin cam kết của chủ hàng so với hồ sơ SX lô hàng và các GCN thủy sản khai thác của các lô nguyên liệu để SX lô hàng. Trong thời hạn không quá 2 ngày làm việc kể từ khi kết thúc kiểm tra tại hiện trường, cơ quan có thẩm quyền xác nhận bản cam kết của chủ hàng đối với lô hàng đăng ký kiểm tra.
Thuyền trưởng hoặc chủ tàu có trách nhiệm khai đầy đủ, chính xác những thông tin liên quan ghi trong GCN thủy sản khai thác và chịu trách nhiệm trước pháp luật về những khai báo của mình. Cung cấp thông tin, giấy tờ liên quan cho cơ quan có thẩm quyền về chứng nhận thủy sản khai thác khi có yêu cầu. Ghi nhật ký khai thác đầy đủ và báo cáo khai thác theo quy định. Chủ hàng có trách nhiệm khai đầy đủ, chính xác những thông tin liên quan và chịu trách nhiệm trước pháp luật về những khai báo của mình. Nộp lệ phí chứng nhận, xác nhận theo quy định. BQL cảng cá hàng tháng có trách nhiệm cung cấp danh sách những tàu đã bốc dỡ thủy sản khai thác tại cảng cho cơ quan có thẩm quyền…