Việc tăng thuế nhập khẩu sẽ kéo giá bán thức ăn chăn nuôi trong nước lên và tác động mạnh đến giá sản phẩm chăn nuôi.

Tạo ra mặt bằng giá mới

Hiệp hội thực ăn chăn nuôi Việt Nam tính toán, trong công thức sản xuất thức ăn chăn nuôi hiện nay, có tới 70% nguyên liệu phải nhập khẩu từ các thị trường chịu mức thuế tăng. Đó là bắp, đậu tương, bột cá, bột thịt, cám mì, bột mì và nhiều loại khoáng chất khác.

Từ giữa tháng 11, do giá nguyên liệu thế giới tăng mạnh, cộng thêm tác động từ biến động tỷ giá nên thức ăn chăn nuôi trong nước có hai lần điều chỉnh, với mức tăng 300 - 400 đồng/kg, giá hiện nay giao động khoảng 7.200 - 7.400 đồng/kg.

Không chỉ tăng giá sản phẩm, nhiều loại nguyên liệu nhập về bán đến trại chăn nuôi cũng biến động mạnh. Như bắp từ giữa tháng 11 đến nay tăng từ 3.700 lên 4.600 - 4.800 đồng/kg (tăng 24-27%), đậu nành 8.200 lên 11.000 đồng/kg (tăng 34%), bột cá 11.500 lên 13.000 đồng; riêng cám gạo tăng từ 3.800 lên 5.000 đồng/kg (57%).

Ông Nguyễn Quốc Trung, Tổng giám đốc công ty chăn nuôi Japfa Việt Nam nhìn nhận: “Việc tăng thuế nhập khẩu nguyên liệu vào đầu năm 2010 sẽ tạo ra mặt bằng giá thức ăn hoàn toàn mới so với hiện nay”. Với nhóm thức ăn dành cho gia cầm như gà, vịt, theo tính toán của ông, nguyên liệu bắp chiếm tỷ lệ khoảng 50% trong công thức chế biến. Giá bắp nhập khẩu hiện nay vào khoảng 240 USD/tấn, nếu nhân 5% thuế sẽ phải cộng thêm 12 USD, tương đương 222.000 đồng/tấn, tức 110 đồng/kg. Trong khi đó, để nuôi ra một kg gà lông, cần tỷ lệ tiêu tốn thức ăn khoảng 1.7-1.9 kg thức ăn.

Như vậy, chỉ tính riêng tiền bắp tăng thêm từ áp dụng mức thuế mới đã làm tăng chi phí đầu vào mỗi 1kg gà lông thêm 374 - 418 đồng. “Nếu cộng thêm một số loại nguyên liệu chịu mức thuế khác nữa, chắc chắc chi phí đầu vào thực phẩm sẽ cao hơn 500 - 1.000 đồng/kg so với trước”, ông Trung nói.

Giá thị trường thực phẩm những ngày cuối tháng 12.2009 đã có xáo trộn so với tháng 11. Thịt gà công nghiệp bán lẻ lên 38.000 đồng/kg, tăng tới 8.000 đồng; gà tam hoàng lên 41.000 - 45.000 đồng, tăng 7.000 đồng so với trước; thịt heo hơi lên 36.000 đồng/kg.

Anh Trần Quang Trung, chủ trại heo ở Gia Kiệm, Đồng Nai cho biết: “Thời điểm này ngành chăn nuôi phụ thuộc gần như hoàn toàn vào nguyên liệu nhập do mùa bắp, cám gạo trong nước hết vụ. Chính vì vậy, chi phí đầu vào chăn nuôi cho lứa xuất chuồng dịp tết sẽ bị tác động khá nhiều”.

Một yếu tố khác có thể cũng sẽ gây áp lực lên giá thực phẩm là lượng thịt nhập khẩu giảm mạnh mấy tháng vừa qua. Thống kê của Trung tâm thú y vùng VI, tháng 9 doanh nghiệp nhập về 2.500 tấn thịt gà lạnh, qua tháng 10 là 1.800 tấn và tháng 11 giảm xuống còn dưới 1.000 tấn. Ông Nguyễn Quốc Trung, Tổng giám đốc công ty chăn nuôi Japfa cho biết, trung bình mỗi tuần ba đơn vị là C.P, Japfa, Emivet cung cấp ra thị trường 900-1 triệu con gà. Số lượng tuy ổn định nhưng việc gà lạnh nhập khẩu từ chỗ đáp ứng thị trường trung bình mỗi tháng từ 3.800 - 4.000 tấn, nay thâm hụt mất 35% đã phần nào gây sức ép về giá khá lớn lên thị trường.

Đối với thịt heo, ngoài nguyên nhân chi phí đầu vào thì việc sản lượng về các chợ đầu mối giảm cũng góp phần kích giá tăng thêm. Ban quản lý chợ đầu mối Bình Điền cho hay lượng thịt gia súc về giảm 15% so với tuần trước, đạt 173 tấn/ngày; trong khi tại chợ Tân Xuân, Hóc Môn con số là 260 tấn, giảm 11%.

Lý giải về lượng thịt heo giảm, theo ông Phùng Khôi Phục, giám đốc nhà máy D&F Đồng Nai là do thời gian qua, mặt bằng giá heo hơn quá thấp khiến người nuôi bị lỗ nên giảm đàn. Nay hàng loạt chi phí đầu vào tăng cao, theo ông Phục, “Chắc chắn giá mặt bằng thực phẩm Tết năm nay sẽ tăng”.