Ông Phạm Văn Bảy - phó chủ tịch VFA - cho biết các DN đã được lựa chọn và phân bố chỉ tiêu để lên kế hoạch mua lúa gạo của người dân trong hai tháng tới. Cụ thể, trong tháng 3 DN sẽ mua 600.000 tấn gạo và 400.000 tấn còn lại sẽ được mua hết trong tháng 4. “Đây là lượng gạo mua để dự trữ, chưa kể lượng gạo các DN mua để kinh doanh khi có hợp đồng xuất khẩu trong thời gian trên” - ông Bảy cho biết.
 |
| Theo Hiệp hội Lương thực VN, xuất khẩu gạo những tháng tới vẫn khả quan - Ảnh: H.T.V. |
Theo chỉ đạo của VFA, các DN thành viên căn cứ vào tình hình thực tế thị trường để quyết định giá mua lúa gạo, nhưng không được mua với giá thấp hơn 4.000 đồng/kg lúa tại kho đối với lúa khô đủ tiêu chuẩn xuất khẩu. “DN đã được lợi khi phân bố các hợp đồng tập trung với giá cao thời gian qua nay cũng phải chia sẻ khó khăn cùng người dân. Nếu phát hiện DN thực hiện không nghiêm túc hiệp hội sẽ có chế tài xử lý” - ông Bảy khẳng định.
Trước lo ngại thương lái sẽ ép giá người dân, ông Bảy cho biết DN xuất khẩu sẽ thí điểm việc mời các nhà máy xay xát và hàng xáo thành câu lạc bộ nhằm chia sẻ trách nhiệm và quyền lợi trong tiêu thụ lúa của người dân. DN sẽ cam kết mua hết lúa của thương lái, có thể cho thương lái ứng vốn trong điều kiện cần thiết.
Đổi lại, thương lái căn cứ vào giá DN đưa ra để mua lúa của người dân với giá hợp lý, không ép giá. “Chưa có tiền lệ trong mối quan hệ này nên sẽ còn nhiều điều cần hoàn chỉnh. Nhưng phải làm mới có mô hình hiệu quả” - ông Bảy nói.
Do xuất khẩu trầm lắng, hiện giá lúa được các công ty mua tại kho là 4.200-4.300 đồng/kg, giảm trên 1.000 đồng/kg so với đầu năm. |
VFA cho biết tình hình xuất khẩu gạo đang trầm lắng. Trong tháng 2-2010, VN xuất khẩu 350.000 tấn gạo, giảm 45% so với cùng kỳ năm 2009. Trong tổng số 704.000 tấn gạo xuất khẩu từ đầu năm đến nay thì các hợp đồng tập trung chiếm 71,3%, tương đương 502.000 tấn. Số hợp đồng thương mại thời gian gần đây hầu như không có vì các nhà nhập khẩu vẫn chờ giá xuống.
Tuy nhiên, theo ông Phạm Văn Bảy, triển vọng thị trường vẫn khá sáng sủa chứ không ảm đạm như hồi cuối năm 2009. Hiện VN vẫn còn hợp đồng giao 1,85 triệu tấn gạo trong các tháng sắp tới. Đồng thời Philippines sẽ mua thêm 800.000 tấn gạo, trong đó có 600.000 tấn thông qua đấu thầu vào cuối tháng 3 và 200.000 tấn mua thông qua các công ty tư nhân.
Hiện VFA đã cử ba đơn vị thành viên đàm phán với các công ty mua gạo cho Philippines, đồng thời đang đợi quy chế thầu của nước này để tham gia. Tổng công ty Lương thực miền Bắc đã tham gia đấu thầu 250.000 tấn gạo cung cấp cho Iraq. Thị trường châu Phi bắt đầu có nhu cầu trở lại và chắc chắn sẽ mua gạo nhưng còn phụ thuộc các công ty đa quốc gia chi phối thị trường này.
Nhằm tránh bị ép giá trong các hợp đồng thương mại, VFA vẫn giữ giá hướng dẫn ở mức 440 USD/tấn đối với gạo 5% tấm. Tuy nhiên, đại diện VFA cho biết sẽ điều hành theo cơ chế linh động để khuyến khích các công ty tích cực tìm khách hàng ký hợp đồng, nhưng không để tình trạng bán phá giá xảy ra có thể làm mất các thị trường tập trung.