Theo dữ liệu giá của Undercurrent News, giá tôm thẻ cỡ 120 con/kg cổng trại giảm xuống mức thấp trong vòng 5 năm trong tuần này, xuống còn 28,5 NDT/kg, tương đương 4,3 USD/kg, tại tỉnh Quảng Đông. Giá tôm thẻ cỡ 80 con/kg cũng giảm xuống mức thấp nhất trong 4 năm, đạt 38,8 NDT/kg; giá tôm thẻ loại 60 con/kg giảm xuống mức thấp nhất trong 2 năm, đạt 44 NDT/kg. Đối với tôm thẻ cớ 120 con/kg, mức giá hiện nay thấp hơn 55% so với mức giá đỉnh 61,5 NDT/kg chỉ 4 tháng trước, vào dịp năm mới theo lịch Trung Quốc.
Do giá tôm trên thị trường quốc tế giảm mạnh, giá tôm cổng trại tại Trung Quốc cũng đã thấp hơn mức trung bình năm 2017, nhưng nhu cầu nội địa đối với tôm tươi sống đã giúp giảm nhẹ tác động. Ngoài ra, thu hoạch tôm tại Trung Quốc muộn hơn tại các nước nhiệt đới tại Đông Nam Á và Ấn Độ đã hỗ trợ giá nhờ nguồn cung trên thị trường hạn chế.
Tuy nhiên, Fish First, một ấn phẩm ngành thủy sản tại Trung Quốc, cho biết nguồn cung tôm giá rẻ buôn lậu vào Trung Quốc qua Việt Nam hiện có giá chỉ khoảng 26 – 28 NDT/kg loại 50 – 60 con/kg, tác động tới mức giá nông dân Trung Quốc chào bán. “Năm 2018, nguồn cung tôm nhập lậu cao kỷ lục”, theo một nguồn tin của Fish First. “VÀ giá tôm nhập khẩu rất thấp, là một cú shock lớn đối với chúng tôi. Hiện, hơn 10 tấn tôm đang được nhập lậu vào Trung Quốc từ Việt Nam hàng ngày với giá rất rẻ. Chúng tôi biết rằng giá tôm quốc tế cạnh tranh hơn giá tôm nội địa. Nhưng chúng tôi hy vọng chính phủ có thể làm nhiều hơn để chấm dưt vấn đề buôn lậu và bảo vệ lợi ích của nông dân Trung Quốc”, một nông dân tại tỉnh Quảng Tây phát biểu với Fish First. Báo cáo cũng cho biết Việt Nam đang tăng cường xuất khẩu tôm chế biến, và đây có thể là một chuyển biến lớn do chi phí lao động ngày càng tăng tại Trung Quốc.
Liên minh Marketing và Chế biến các sản phẩm thủy sản Trung Quốc, một hiệp hội ngành thủy sản, ước tính Trung Quốc nhập khẩu khoảng 360.000 tấn tôm thông qua các kênh phi chính thống năm 2017 và 400.000 tấn tổng cộng kênh chính ngạch – tiểu ngạch. Báo cáo của Fish First cũng cho thấy các chiến dịch trấn áp buôn lậu của Trung Quốc diễn ra từ cuối năm 2017 đến nay, có thể không tác động tới thương mại biên mậu tiểu ngạch từ Việt Nam như từng được nhận định, mặc dù một báo cáo ngành khác cho rằng hoạt động xuất khẩu tôm tiểu ngạch đang chuyển sang chính ngạch. Hải quan Trung Quốc gần đây đã ngừng công bố dữ liệu thương mại cập nhật nên không có cách nào xác nhận các thông tin này.
Giá tôm trung bình theo tuần, cổng trại, loại 120 con/kg, tỉnh Quảng Đông
Hiệu quả thấp
Một nhà chế biến lớn tại Quảng Đông chuyên thu mua nguyên liệu để chế biến, cho biết giá tôm nguyên liệu năm 2018 thấp hơn năm 2017 nhưng không thấp hơn quá nhiều. “Giá tôm vốn đã ở mức thấp và tôm nhập khẩu giá rẻ cũng đóng vai trò nhất định. Nhưng có rất nhiều yếu tố liên quan khác và tác động của tôm giá rẻ nhập khẩu nhìn chung không lớn. Nông dân vẫn có thể làm săn sinh lời nếu sản xuất bội thu”.
Đại diện tại Trung Quốc của doanh nghiệp tôm Ecuador Sociedad Nacional de Galapagos (SONGA), trong phỏng vấn với Fish First cho biết thị phần của các nhà sản xuất nội địa Trung Quốc đang suy giảm do nguồn tôm nhập khẩu cỡ lớn, chất lương cao từ các nước như Ecuador. “Tôm nội địa chủ yếu dùng cho thị trường tôm tươi sống, có giá tương đối cao. Nhưng nếu tôm bệnh và sử dụng cho các sản phẩm tôm bỏ đầu thì giá không được tốt. Hiện những nhà sản xuất tôm đông lạnh đang mất tiền”. Ông nhấn mạnh nông dân Trung Quốc có xu hướng thu hoạch tôm cỡ nhỏ hơn do cạnh tranh về giá hơn.
Giải quyết vấn đề buôn lậu – có một phần lớn nguồn tôm từ Ecuador, đại diện tại Trung Quốc của SONGA cho rằng chiến dịch trấn áp của các nhà chức trách Trung Quốc có thể không mang lại hỗ trợ cho nông dân. “Tôi không nghĩ các đợt trấn áp này có tác động lớn. Hiện nay, nuôi tôm tại Trun gQuốc đang gặp nhiều vấn đề lớn do Trung Quốc vẫn chưa học được bài học làm sao để nuôi tôm quy mô công nghiệp một cách bền vững. Chủ nghĩa vụ lợi ngắn hạn vẫn phổ biến trong khi nuôi tôm ngày càng trở nên có rủi ro cao, như thể đánh bạc vậy. Ngoài ra, ngành tôm Trung Quốc quá phân tán, không có doanh nghiệp lớn nào dẫn dắt toàn chuỗi giá trị ngành. Nên không thể tránh khỏi cho ngành tôm Trung Quốc bị tổn thất”.
Tháng 5/2018, các nguồn tin ngành tôm tại Trung Quốc cho biết hoạt động thu mua tại Trung Quốc đang nhỏ giọt và họ không triển khai các đơn hàng lớn trong ngắn hạn do tồn kho lớn, mặc dù SONGA cho biết nhu cầu tại Trung Quốc vẫn ở mức cao.
Theo Undercurrent News (gappingworld.com)