Tuy vậy, tổng kim ngạch xuất khẩu điều thô của Tanzania đã giảm 63%, chỉ còn 196,5 triệu USD vào năm 2018 (so với 529,6 triệu USD năm 2017), Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Tài chính và Kinh tế của Tanzania, TS. Phillip Mpango cho biết tại buổi họp điều trần về kế hoạch ngân sách năm 2019 – 2020 tại Dodoma vừa qua.

TS. Mpango cho biết số lượng điều thô xuất khẩu năm 2018 đã giảm xuống còn 120.200 tấn so với 329.400 tấn điều thô năm 2017; tuy nhiên, giá xuất khẩu bình quân trên thị trường quốc tế tăng 1,7%, từ mức giá 1.607,7 USD lên 1.634,2 USD vào năm 2018.

Được biết, Tanzania là một trong những quốc gia có sản lượng thu hoạch hạt điều thô lớn nhất thế giới, với tổng sản lượng cho thu hoạch là 313.826 tấn điều thô niên vụ 2017 - 2018. Hạt điều thô là mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực của Tanzania, tiếp theo là chè, cà phê và cây sisal (một loại cây lấy xơ sợi nổi tiếng ngành dệt may).

Sản lượng hạt điều thô ở Tanzania vào vụ cuối 2017 – 2018 khoảng 240.000 tấn, trong số đó có chừng 213.000 tấn đã được Chính phủ thu mua tạm trữ (như đã từng đưa tin). Thông thường có khoảng 90% sản lượng hạt điều được Tanzania xuất khẩu ở dạng thô nguyên liệu do năng lực chế biến còn thấp của nước này.

Để phát triển ngành công nghiệp chế biến trong nước, Tanzania đã tìm kiếm các nhà đầu tư nhằm nâng cao giá trị cho các loại hạt và chế biến ra các sản phẩm ăn liền như phô mai nhân điều, bơ nhân điều, kẹo nhân điều, nước trái cây hoặc rượu chưng cất từ trái điều, chất bôi trơn, chống thấm và sơn từ dầu vỏ hạt điều.

Tanzania cũng mong muốn kêu gọi các nhà đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, xây dựng các trang trại trồng điều mới nhằm nâng cao năng suất và sản lượng, thu hút các nhà cung cấp máy móc, thiết bị, phụ tùng và nhà đầu tư vào khu công nghiệp và phát triển các khu công nghiệp chế biến hạt điều.

Với sự hỗ trợ từ tổ chức USAid Hub, Trung tâm Đầu tư Tanzania đã dự thảo Chiến lược sản xuất và chế biến hạt điều đặt ở 4 địa phương chính gồm có: Lindi, Mtwara, Tunduru và Pwani. Chính phủ đã dành tổng cộng 538.993 ha đất ở những khu vực này để mở rộng quy mô nông nghiệp và phát triển công nghiệp.

Niên vụ 2017 - 2018, sản lượng thu hoạch hạt điều thô toàn cầu đạt khoảng 3,9 triệu tấn; những quốc gia có sản lượng điều thô hàng đầu là Việt Nam, Ấn Độ và Côte d'Ivoire, với 22%, 19% và 18% tổng sản lượng của thế giới. Ở Đông Phi, Tanzania chiếm 75% tổng sản lượng thu hoạch của khu vực.

Việc tìm kiếm và chào hàng những nhà chế biến điều diễn ra vào thời điểm hiện nay Chính phủ Tanzania đang còn nắm giữ trong tay một lượng lớn hạt điều thô, ước tính khoảng 200.000 tấn mà Chính phủ đã thu mua tạm trữ của nông dân vào tháng 11 năm ngoái sau khi từ chối những yêu cầu của người mua nước ngoài. 

Sau những tranh cãi liên quan đến một doanh nghiệp ở Kenya ít tên tuổi, Indo Power Solutions, rõ ràng đã lợi dụng Chính phủ Tanzania với thỏa thuận mua bán hạt điều thô trị giá 180 triệu USD, Chính phủ tại Dar es Salaam cho rằng chế biến điều tại địa phương sẽ giúp đảm bảo một thị trường đầu ra luôn sẵn sàng cho các loại hạt./.

Tác giả: EMMANUEL ONYANGO
Nguồn: Báo Người Đông Phi
Trí Trường biên tập