Chạy theo năng suất

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT), một trong những nguyên nhân đe dọa sự phát triển bền vững cây tiêu là yếu tố dịch bệnh và công tác giống còn nhiều hạn chế. 

Trong đó, hồ tiêu bị chết nhanh, bệnh héo vàng, xoăn lá, thán thư hoặc các bệnh do virus, tuyến trùng hại rễ đang phổ biến và gây thiệt hại nặng cho sản xuất. 

Công tác về nghiên cứu, chọn giống mới, sản xuất hồ tiêu sạch bệnh, tuyển và công nhận cây đầu dòng, vườn đầu dòng chưa được các tỉnh quan tâm thực hiện.

Hiện nay, thị trường Mỹ và các nước EU kiểm soát chặt về dư lượng hóa chất trên hồ tiêu nên việc xuất khẩu nông sản này gặp nhiều thử thách. 

Về cơ bản, ngành hồ tiêu Việt Nam đang sản xuất chạy theo năng suất mà bỏ qua chất lượng và an toàn thực phẩm nên không đáp ứng yêu cầu của nhà nhập khẩu. Công nghệ chế biến chủ yếu chế biến thô, ít cơ sở chế biến có công nghệ hiện đại nên giá trị không cao.

Bà Hoàng Thị Liên, đại diện Hiệp hội Hồ tiêu thế giới, cho biết Việt Nam là quốc gia có lợi thế về sản xuất hồ tiêu. 

Tuy nhiên, thời gian gần đây, nhiều quốc gia khác đang "trỗi dậy" nên thị phần về nhóm hàng này của chúng ta ở thị trường thế giới đang giảm dần. 

Bà Liên nhận định Việt Nam cần có sự phát triển phù hợp, người nông dân cần sản xuất theo các tiêu chí sạch để chinh phục những thị trường khó tính như EU và các quốc gia khác.

Chuyển đổi các diện tích tiêu kém hiệu quả sang loại cây khác

Tại Hội nghị phát triển hồ tiêu bền vững, đáp ứng yêu cầu các hiệp định thương mại tự do diễn ra ngày 23/8, đại diện tỉnh Bình Phước cho biết tỉnh có thuận lợi để phát triển nông nghiệp, hồ tiêu được xác định là 1 trong 3 cây trồng chủ lực của tỉnh sau cao su và điều. Tỉnh hiện có khoảng 17 nghìn ha tiêu và đã vượt quy hoạch dự kiến.

"Cây hồ tiêu rất khó khăn về giá, sản xuất tự phát, vốn lớn, sâu bệnh, nhân công ít. Chúng tôi hướng dẫn người dân chuyển đổi mô hình sản xuất để phù hợp với thị trường, xây dựng liên kết sản xuất và tiêu thụ. 

Nông dân gặp khó khi nợ ngân hàng ngắn hạn nên nông dân buộc phải bán tiêu với bất cứ giá nào để trả nợ. Điều này dẫn đến việc nhiều hộ rơi vào cảnh dễ bị phá sản", đại diện tỉnh Bình Phước cho biết.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Quốc Doanh nhấn mạnh ngành hồ tiêu là ngành quan trọng của Việt Nam và có nhiều lợi thế. Với năng suất đứng số 1 thế giới, sức cạnh tranh vẫn còn rất lớn.

"Thời điểm này, có một số khó khăn, hạn chế, ảnh hưởng đến sản xuất, ảnh hưởng cuộc sống người dân, nhiều gia đình không còn vốn để đầu tư. 

Dịch bệnh và các rủi ro khác đều là hệ lụy của việc tăng nóng diện tích. Bộ đề nghị các địa phương cố gắng ổn định diện tích để cả nước có khoảng 100.000 ha. 

Đối với những diện tích cây bị bệnh, chết, kém hiệu quả thì không trồng lại và chuyển qua cây trồng khác như măng cụt, bơ, xoài…", Thứ trưởng Doanh nhấn mạnh.

Cũng theo Thứ trưởng, ngành hồ tiêu cần coi trọng chất lượng sản xuất, hướng đến mô hình hữu cơ. 

Thứ trưởng đề nghị Bộ Công thương phối hợp cùng Bộ NN&PTNT hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất, chế biến hồ tiêu trong hoạt động để nâng cao giá trị cho sản phẩm. 

Thứ trưởng Lê Quốc Doanh cho biết trong thời gian tới, Bộ NN&PTNT sẽ làm việc với Ngân hàng Nhà nước cùng các Bộ, ngành về vấn đề hỗ trợ nông dân trong sản xuất.

Theo Kinh tế & Tiêu dùng