Tháng trước, anh Nguyễn Văn Hài ở xã Trường Thành, huyện Cờ Đỏ (Cần Thơ) đã thu hoạch xong vụ lúa hè thu, bán ngay với giá 4.800 đồng/ki lô gam. “May thiệt! Mấy ngày nay, giá lúa đã hạ dần, mà ngóng dưới sông cũng chẳng thấy ghe của thương lái đi thu mua. Còn mấy nông dân ở sâu trong đồng, lúa còn trong nhà dữ lắm mà chẳng biết sao để bán. Nhiều người đã quyết định be bồ trữ lại, chờ… thời”, anh Hài nói.     

Anh Nguyễn Thiện Khánh, chuyên thu mua lúa gạo ở phường An Bình, quận Ninh Kiều (Cần Thơ) cũng thừa nhận, hầu như các doanh nghiệp đã ngưng đặt hàng gạo nguyên liệu xuất khẩu. “Nông dân thì cứ khăng khăng đòi 4.700 đồng/ki lô gam mới chịu bán, trong khi giá rẻ thì doanh nghiệp mới chịu mua, nhưng cũng với số lượng nhỏ”, anh cho biết.

 Do cung chẳng gặp cầu, nên dù giá chào mua trên thị trường hiện vào khoảng 4.200 - 4.300 đồng/ki lô gam lúa, nhưng giữa nông dân và người thu mua ít có giao dịch nào thành. Theo anh Khánh, lượng lúa hè thu hiện còn tồn đọng trong dân khá lớn.  

Trong tháng 7 này, hầu như các doanh nghiệp chỉ phải tập trung lo đủ 200.000 tấn gạo xuất cho Philippin do Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) vừa phân bổ, cộng thêm một số hợp đồng nhỏ đã ký trước đó, nên với lượng gạo dự trữ còn khá lớn trong kho, chẳng mấy doanh nghiệp tính chuyện đẩy mạnh thu mua lúa, gạo nguyên liệu.

Trong khi đó, theo giám đốc một doanh nghiệp xuất khẩu gạo ở ĐBSCL, dù Chính phủ đã cho phép, nhưng doanh nghiệp vẫn rất khó ký hợp đồng xuất khẩu mới do giá thị trường đã thấp hơn giá sàn mà VFA quy định.     

Cụ thể, mới đây giá sàn đối với gạo 5% tấm của Việt Nam được điều chỉnh giảm 13%, còn 650 đô la Mỹ/tấn do giá lúa trên thị trường nội địa giảm và bù lại việc đánh thuế xuất khẩu gạo. Mức giá này thấp hơn đến 19% so với mức 800 đô la Mỹ/tấn hồi tháng 6 (khi chính phủ xoá bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo).

Còn giá thị trường? Theo Trung tâm thông tin thương mại (Bộ Công Thương), giá gạo 5% tấm của Việt Nam vào cuối tháng 7 này vẫn đạt mức 725 đô la Mỹ/tấn (FOB). Tuy nhiên, theo một số doanh nghiệp, giá thực tế trên thị trường hiện dưới 600 đô la Mỹ/tấn. Như vậy, nếu có ký hợp đồng mới, doanh nghiệp cũng chẳng được xuất khi thông qua VFA bởi giá bán sẽ thấp hơn giá sàn.    

Với diễn biến trên, khó lòng tốc độ thu mua lúa, gạo sẽ được doanh nghiệp đẩy mạnh trong những ngày tới.