Ảnh hưởng của thiên tai đến sản lượng lúa

Đợt hạn hán xảy ra trong quý 1/2010 tại 3 tỉnh Quảng Tây, Vân Nam và Quý Châu đã làm giảm sản lượng lúa, ngô, và lúa mỳ vụ hè thu lần lượt là 1,46%, 1,74% và 0,93% tổng sản lượng lương thực quốc gia. Chính phủ đã phải sử dụng nguồn lương thực dữ trữ để hỗ trợ cho tỉnh Vân Nam. Theo Trung tâm thông tin dầu và ngũ cốc quốc gia (CNGOIC), sản lượng lương thực năm nay của Trung Quốc bị giảm 500 ngàn tấn, khoảng 3,6% tổng sản lượng lương thực.
Trung tuần tháng 7, thiên tai và lũ lụt tại 8 tỉnh và thành phố của Trung Quốc đã tàn phá 1,13 triệu ha diện tích gieo trồng, trong đó có vựa lúa tại tỉnh Hồ Nam và Giang Tây. Theo báo cáo công bố giữa tháng 7 của CNGOIC, sản lượng thóc của Trung Quốc giảm xuống còn 196,6 triệu tấn so với mức dự báo trong tháng 6 là 197,3 triệu tấn. Đây là lần sụt giảm sản lượng vụ hè thu đầu tiên kể từ 7 năm qua tại Trung Quốc.

Diễn biến thị trường gạo Trung Quốc

Chính phủ Trung Quốc áp dụng chính sách giá sàn để bảo vệ nông dân, mức giá sàn quy định năm nay là 1860 Nhân dân tệ (NDT)/tấn lúa, nhưng đến giữa tháng 7, giá mua lúa trên thị trường tự do đã tăng lên và đạt mức 1900 NDT/ tấn (khoảng 5.300 VND/kg).

Theo China Daily, giá lương thực tại các tỉnh phía Nam Trung Quốc đã tăng lên từ đầu tháng 3 do người tiêu dùng lo ngại về hạn hán hoành hành trên diện rộng. Tính đến cuối tháng 3, giá lúa tại tỉnh Quảng Đông đã lên 55 NDT/ bao (20kg) so với 50 NDT/bao hồi đầu tháng này.

Theo Ngân hàng Goldman Sachs, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Trung Quốc trong tháng 7 năm nay đã tăng 3,4% so với tháng 7/2009 mà nguyên nhân chủ yếu là do giá nông sản tăng cao do lo ngại hạn hán và lũ lụt trong thời gian quan gây mất mùa đối với các loại cây lương thực.
Cung - cầu gạo Trung Quốc

Theo dự báo của Bộ Nông nghiệp Mỹ đưa ra hồi đầu năm, các chỉ số về cung, cầu và dự trữ gạo của Trung Quốc đều tăng so với năm 2009, ngoại trừ lượng nhập khẩu được dự báo giảm 12,3% do Trung Quốc tăng diện tích trồng lúa năm nay lên 1% so với năm 2009. Tuy nhiên, tổng nhu cầu tiêu dùng gạo của Trung Quốc tăng 2,97% so với năm 2009 và cao hơn tốc độ tăng tổng sản lượng lúa (1,98%).

Nguồn: Rice Outlook, USDA

Sản lượng lúa vụ hè thu bị sụt giảm do thiên tai trong thời gian qua ước tính lên đến 1,2 triệu tấn. Trong khi đó, tổng sản lượng lúa của Trung Quốc trong năm 2010 dự báo đạt 197,3 triệu tấn (tương đương 137 triệu tấn gạo) cùng với khối lượng dự trữ khổng lồ (41 triệu tấn) chiếm gần 10% tổng sản lượng gạo thế giới cho thấy Trung Quốc rất an toàn về an ninh gạo.
Như vậy, Trung Quốc không có dấu hiệu mất cân đối cung – cầu lúa gạo và giá gạo thị trường nội địa Trung Quốc cao hơn Việt Nam là nguyên nhân chính khiến thương lái Trung Quốc sang mua vét gạo của Việt Nam trong những tháng vừa qua nhằm kiếm lợi nhuận.