Hiệp hội Lương thực Việt Nam(VFA) lo ngại việc xuất khẩu này có khả năng làm mất cân đối cung cầu nguồn gạo trong nước.

Trong cuộc họp giao ban trực tuyến tại Hà Nội ngày 9-8, ông Huỳnh Minh Huệ, Phó Chủ tịch Hiệp hội lương thực VN - VFA cho biết, các doanh nghiệp đã ký hợp đồng xuất khẩu 6 triệu tấn gạo. Lượng gạo giao tính đến hết tháng 7 là 4 triệu tấn và cần thêm 2 triệu tấn từ nay đến cuối năm. Lượng gạo xuất khẩu có khả năng đạt như năm ngoái.

Giá gạo nguyên liệu loại 1 làm ra gạo 5% tấm ở Đồng bằng sông Cửu Long dao động ở mức 5.450 đồng đến 5.550 đồng/kg tùy từng địa phương. Giá gạo thành phẩm 5% tấm không bao bì hiện khoảng 6.650 đồng đến 6.700 đồng/kg. Giá gạo 5% tấm xuất khẩu của Việt Nam đã tăng 20- 30 USD/tấn so với hồi đầu tháng 7, lên mức 375 USD/tấn, gạo 25% tấm đạt 330 USD/tấn.

Bên cạnh việc giá gạo tăng, có tình trạng nhiều thương lái đang thu mua gạo của nông dân với giá cao để xuất khẩu sang Trung Quốc, phần nhiều qua đường tiểu ngạch với khối lượng khoảng gần 600.000 tấn. Đây là diễn biến bất thường và đáng lo vì dự kiến, các doanh nghiệp sẽ tiếp tục mua vào để hoàn thành kế hoạch tạm trữ 1 triệu tấn trong tháng 8 thay vì tháng 9 theo kế hoạch. Lượng hợp đồng ký kết còn rất lớn trong khi vụ hè thu kết thúc sớm, lượng gạo cho xuất khẩu trong dân không còn nhiều.

Theo đại diện VFA, dự báo giá lúa gạo sẽ còn tiếp tục tăng nên rất cần cân đối lượng gạo xuất khẩu trong những tháng cuối năm. Hiệp hội đã họp với 48 doanh nghiệp thu mua lúa gạo và thống nhất tiếp tục mua theo chỉ đạo đồng thời tăng cường mua dự trữ để đảm bảo can thiệp thị trường đề phòng giá có biến động sốt, đặc biệt tại thị trường TPHCM.

“Việc gạo xuất khẩu tiểu ngạch gia tăng có khả năng ảnh hưởng đến an ninh lương thực. Bộ Công Thương cần kiểm tra và định hướng để Hiệp hội thực hiện trong những tháng cuối năm”- Ông Huệ cho biết.

Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng cũng nhận định việc nhiều thương lái mua gạo của nông dân với giá cao để xuất khẩu sang Trung Quốc là diễn biến bất thường. Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo Bộ Công Thương và các bộ phối hợp làm thế nào đảm bảo lãi cho nông dân nhưng vẫn phải đảm bảo an ninh lương thực.

Hiện Bộ Công Thương đã giao Vụ Xuất nhập khẩu trao đổi với Bộ NN&PTNT thống nhất biện pháp để có chỉ đạo phù hợp với tình hình nhằm đảm bảo xuất khẩu và đảm bảo an ninh lương thực. Đặc biệt sẽ có biện pháp kiểm soát xuất khẩu tiểu ngạch. Lãnh đạo Bộ Công Thương cũng yêu cầu VFA và các tổng công ty lương thực tăng cường dự trữ lượng gạo cần thiết, không để xảy ra biến động với thị trường lúa gạo.