Chuẩn bị bước vào vụ thu hoạch điều năm 2011, ông Nguyễn Thái Học Chủ tịch Hiệp hội cây điều Việt Nam (VINACAS)đã có công văn gửi Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại đề nghị hỗ trợ nhu cầu vốn cho ngành điều năm nay với số vốn tín dụng 24.200 tỉ đồng.

Công văn có nói rõ năm nay sản lượng điều thô trong nước ước khoảng 380.000 tấn. Dự kiến với giá 25.000 đồng/kg, số tiền tương ứng ngành điều cần vay là 9.500 tỉ đồng để mua hết 100% sản lượng điều của nông dân.

Đồng thời, các doanh nghiệp điều cần hỗ trợ vốn tín dụng bằng tiền đồng và đô la để nhập khẩu thêm 450.000 tấn điều thô để chế biến với số tiền tương ứng là 11.700 tỉ đồng và 3.000 tỉ đồng dành cho đầu tư trang thiết bị, máy móc cho ngành điều.

Kế hoạch năm nay ngành điều dự kiến xuất khẩu 190.000 tấn nhân điều với kim ngạch 1,5 tỉ đô la so với 198.000 tấn nhân xuất khẩu của năm ngoái với 1,135 tỉ đô la.

Tuy nhiên, trong bối cảnh chung của hàng hóa nông sản thế giới đang leo thang nhanh chóng nên mọi dự kiến về giá đã sớm lạc hậu. Trước Tết, thương lái vào tận nhà vườn ở Đồng Nai và Bình Phước, các vùng trọng điểm trồng điều của Việt Nam, để chốt giá, đặt cọc và ứng trước tiền cho bà con nông dân với giá khá cao là 30.000 - 32.000 đồng/kg, trong khi giá điều bình quân của năm ngoái chỉ ở mức 16.000-18.000 đồng/kg. 

Thế nhưng vừa nghỉ Tết âm lịch xong nông dân trồng điều ở Bình Phước, địa phương có diện tích và sản lượng điều lớn nhất cả nước, đã thu hoạch lác đác và đã bán với giá hơn 30.000 đồng/kg, trong khi giá điều thô nguyên liệu mà Hiệp hội cây điều Việt Nam công bố chỉ ở mức 24.500-27.500 đồng/kg.

Cũng như giá nông sản khác, qua đầu tháng 3 khi thị trường điều đi vào hoạt động mạnh mẽ, giá điều thô cũng được đẩy lên 40.000 đồng/kg ở những vùng sâu vùng xa, còn ở vùng thị tứ có giá lên đến 42.000 đồng/kg.

Một đại lý ở Bình Phước giải thích, giá mua cao là nhìn vào mặt bằng chung của giá hàng hóa nông sản năm nay trên thị trường thế giới bên cạnh đồng nội tệ bị giảm đi 9,6% trong đợt điều chỉnh tỷ giá của liên ngân hàng vừa qua.

Được hỏi mặt hàng điều có hiện tượng tranh mua như mặt hàng cà phê không? Cũng đại lý này cho biết chỉ thấy có tranh mua giữa các thương lái, đại lý với nhau, nhưng chỉ một thời gian ngắn thôi vì sẽ không có tiền để tranh mua mãi.

Sự thật đã xảy ra như thế. Chiều thứ Hai 14/3, cũng đại lý này cho biết giá điều hôm nay ở Bình Phước mua vào giảm mạnh chỉ còn 32.000 đồng/kg mà cũng không muốn thu nữa vì không còn tiền. Các dại lý khác trong vùng cũng chung tình trạng như vậy. Còn các công ty thì không muốn nhập vì cho là giá quá cao so với giá của VINACAS đã công bố.

Vậy thì giải pháp nào sẽ là lối thoát cho nông dân trồng điều lẫn nhà kinh doanh điều trong khi vụ thu hoạch năm 2011 chỉ mới bắt đầu rộ?