Từ ranh hạt vườn quốc gia U Minh Hạ theo tuyến đường nhựa mới hoàn thành đi về Hòn Đá Bạc ở xã Khánh Bình Tây, huyện Trần Văn Thời (Cà Mau), nông dân tất bật thu hoạch lúa mùa và lúa đông xuân chính vụ. Lão nông Tư Khoa ở ấp Cơ 5 B, xã Khánh Bình Tây nói như reo: "Năm nay lúa trúng "bể bồ", mỗi công thu hoạch được trên 550kg lúa!".
Trúng lớn nhờ bỏ tôm, ôm lúa
Tại Bạc Liêu, sau nhiều năm bỏ hoang những lô đất nuôi tôm vốn lỗ lã trước đây, vụ rồi anh Quảng Trọng Ngô ở ấp Thọ Hậu, xã Phước Long, huyện Phước Long đã mạnh dạn trồng lúa. Anh Ngô cho biết: "Tôi có bảy công đất nhiễm phèn, nhiễm mặn, chỉ mong kiếm gần trăm giạ lúa nhưng không ngờ thu hoạch lên gần 280 giạ”.
Không riêng gì anh Ngô, sau nhiều năm nuôi tôm thất bát, nông dân các tỉnh khu vực ĐBSCL đã trở lại trồng lúa trên đất nuôi tôm với tổng diện tích hơn 50.000ha. Tại Bạc Liêu có trên 20.000ha, tập trung ở huyện Hồng Dân, Phước Long, Giá Rai và Vĩnh Lợi. Hiện đã có trên 500ha được thu hoạch với năng suất đạt 3,5 - 4 tấn/ha. Ở huyện U Minh (Cà Mau) nếu như những năm trước năng suất lúa trên đất nuôi tôm chỉ 2,5 - 3 tấn/ha, năm nay đạt kỷ lục gần 4 tấn/ha. Còn với đất chuyên lúa ổn định ở Sóc Trăng, Bạc Liêu đều đạt 5-6 tấn/ha!
Vẫn lãi lớn dù chi phí tăng cao
Theo dự kiến, vụ hè thu tới đây giá lúa sẽ tăng lên 4.400 - 4.500 đồng/kg, nên giá thành nếu đội lên 2.000 đồng/kg do phân bón tăng cao thì thu nhập của người trồng lúa vẫn không bị ảnh hưởng.
Tại vùng đầu nguồn sông Tiền, sông Hậu cũng đang vào kỳ thu hoạch. Trên những thửa ruộng bên bờ bắc kênh Xáng (Tân Châu, An Giang) sớm chiều rộn ràng tiếng máy gặt, máy suốt. Gia đình bà Lê Thị Nhi, Tân Thạnh, đang gom đong lúa tất bật. Bà hồ hởi. "Chục công ruộng được gần 500 giạ. Trúng đậm rồi". Mấy hộ đang gặt lúa quanh đấy phấn khởi: "Có lẽ nhờ năm rồi xả lũ, phù sa vào ruộng nên ai nấy đều đạt 7-8 tấn/ha". Bà Phạm Thị Hòa, phó giám đốc Sở NN&PTNT An Giang, cho biết tính đến ngày 14-2, toàn tỉnh đã thu hoạch hơn 600ha, năng suất bình quân đạt 7,25 tấn/ha.
Ngày mùa đến sớm với hình ảnh những họng máy suốt hối hả phun rơm lên trời, từng đoàn trâu lầm lũi chở lúa về nhà. Khoảng trống trên các cụm tuyến dân cư vượt lũ người dân tất bật gom phơi lúa. "Tuy rầy nâu đang hoành hành nhưng nhờ xuống giống sớm, thu hoạch sớm nên không đến nỗi. Trà lúa đầu đều 35-40 giạ/công" - ông Trần Thanh Bình, một nông dân ở An Long, Tam Nông, nói. Ông Dương Nghĩa Quốc, phó giám đốc Sở NN&PTNT Đồng Tháp, cho biết đến thời điểm này toàn tỉnh đã thu hoạch 20.000ha, năng suất bình quân xấp xỉ 7 tấn/ha…
Săn đón mua lúa ngay ruộng
Do nhu cầu xuất khẩu gạo nên việc thu mua lúa được đẩy mạnh. Sớm chiều trên các ngả kênh tấp nập ghe thương lái đổ xô vào đồng đón mua lúa ngay tại ruộng. Hộ Trần Thị Liền - Khánh Bình, An Phú (An Giang) - vừa gặt xong 5 công lúa chưa kịp phơi đã có bạn hàng đến hỏi mua giá 3.600 đồng/kg.
Trong khi đó tại Cà Mau, ghe tàu tải trọng lớn từ các tỉnh Bạc Liêu, Trà Vinh, Vĩnh Long… liên tục đổ về đây mua lúa. Nếu như năm ngoái sau tết giá lúa chỉ khoảng 2.800 đồng/kg thì năm nay 3.750 - 3.800 đồng/kg, còn lúa thơm đến 4.200 đồng/kg". Trừ chi phí, nông dân thu lãi ròng 10 - 12 triệu đồng/ha. Với giá này, ông Tư Khoa quyết định bán hết số lúa vừa phơi khô trước sân để lấy tiền gửi ngân hàng và sắm thêm đồ đạc trong nhà. "Coi như mình ăn tết thêm một lần nữa" - ông hể hả...
Bên cạnh giới thương lái, các doanh nghiệp, cơ sở xay xát tại địa phương cũng bắt đầu tăng tốc thu mua. "Vừa qua miền Bắc, Bắc Trung bộ bị giá rét gây thiệt hại mùa màng. Cùng với việc xuất khẩu gạo, tới đây nhu cầu gạo cung cấp cho miền ngoài sẽ tăng lên. Hoàn toàn có khả năng giá lúa gạo tại ĐBSCL sẽ tiếp tục tăng" - nhiều doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo tại Đồng Tháp nhận định. Trong khi đó, chị Trần Ngọc Mai - chủ một nhà máy xay xát ở Hồng Ngự đang lên mua lúa tại Bình Phú, Tân Hồng - cho biết lúc này nhiều cơ sở, nhà máy đang tập trung mua lúa gạo dự trữ…
Giá lúa còn ở mức cao
Ông Trương Thanh Phong - chủ tịch Hiệp hội Lương thực VN - cho rằng mặc dù giá phân bón tăng, nhưng người trồng lúa vẫn "một lời hơn một" vì giá lúa đang tăng cao bởi nhu cầu sử dụng lúa gạo trên thế giới đang tăng. Trong vụ đông xuân này, dù một số trà lúa bị ảnh hưởng bởi sâu bệnh đã đẩy chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật lên nhưng giá thành sản xuất lúa không vượt qua mức 1.900 đồng/kg. Ông Phong cho biết: "Chúng tôi đã hứa với Thủ tướng sẽ giữ giá lúa ổn định trên 4.000 đồng/kg nên nông dân hãy an tâm sản xuất. Năm nay cả nước dự kiến sẽ thu hoạch được 36,5 triệu tấn lúa hàng hóa, trong đó khu vực ĐBSCL chiếm khoảng 19 triệu tấn. Đối với gạo xuất khẩu, dự kiến khoảng 4,5 triệu tấn tập trung 100% ở khu vực ĐBSCL".