Đồng Nai nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, gần thị trường tiêu thụ lớn của cả nước về giấy in, giấy viết và bao bì giấy,…

Sản xuất giấy là ngành đòi hỏi đầu tư lớn, thu hồi vốn chậm nên không hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài, do đó ngành công nghiệp giấy trong nước vẫn là sân chơi của các doanh nghiệp Việt Nam. Tại Đồng Nai, Công ty Cổ phần Tập đoàn giấy Tân Mai là một trong những doanh nghiệp có quy mô sản xuất giấy lớn nhất cả nước. Cùng một số doanh nghiệp khác như Nhà máy giấy Đồng Nai, Công ty TNHH giấy Hưng Long, Công ty cổ phần bao bì Biên Hòa, DNTN Khải Phàm…

Đồng Nai sản xuất và cung ứng một khối lượng giấy chiếm trên 30% thị phần cả nước, nhất là loại giấy in báo, giấy in. Tuy nhiên, giá trị sản xuất công nghiệp ngành giấy trên địa bàn tỉnh năm 2010 chỉ đạt 2.340 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân của ngành giai đoạn 2006-2010 là 12,1%/năm, bằng 2,3% giá trị sản xuất toàn ngành công nghiệp. Sản lượng giấy thành phẩm giảm mạnh qua các năm. Năm 2010 đạt 129.189 tấn, giảm 3.626 tấn so với năm 2006.

Đa phần các nhà máy giấy trên địa bàn tỉnh sử dụng dây chuyền sản xuất cũ kỹ, lạc hậu nên hiệu quả sản xuất còn hạn chế. Bên cạnh đó, sản xuất giấy là một trong các ngành nghề gây ô nhiễm môi trường cao, sử dụng lượng nước rất lớn, thông thường sử dụng từ 30-100m3nước để sản xuất ra 1 tấn giấy nếu thiết bị sản xuất công nghệ lạc hậu và từ 5-7m3 nước/tấn giấy nếu thiết bị sản xuất tiên tiến, do đó vấn đề ô nhiễm nước thải tại các nhà máy giấy đang được quan tâm. Đồng Nai hiện có 3/5 doanh nghiệp sản xuất giấy đang nằm trong danh mục doanh nghiệp gây ô nhiễm môi trường và một cơ sở phải di dời theo chủ trương của UBND tỉnh.

Trước tình hình đó, các doanh nghiệp ngành giấy đã mạnh dạn tái cấu trúc bộ máy, đầu tư dây chuyền sản xuất mới thay thế. Điển hình như Công ty Cổ phần Tập đoàn giấy Tân Mai đầu tư dự án nhà máy giấy Tân Mai miền Đông với tổng diện tích 54,6 ha, chia làm 2 giai đoạn. Trong đó, giai đoạn đầu từ năm 2011-2012, công ty sẽ xây mới dây chuyền chủ yếu sản xuất giấy in báo, công suất 150.000 tấn/năm với thiết bị nhập đồng bộ từ Canada giúp tiết kiệm nhiên liệu, chi phí sản xuất, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Giai đoạn tiếp theo từ cuối năm 2012-2014 sẽ di dời, nâng cao, hiện đại hóa các dây chuyền sản xuất và một số hệ thống phụ trợ từ Nhà máy giấy Tân Mai hiện nay ra nhà máy giấy Tân Mai miền Đông. Ngoài ra, Công ty Cổ phần Tập đoàn giấy Tân Mai còn đầu tư 2 dự án khác gồm dự án Nhà máy bột giấy và giấy Tân Mai tại huyện Đắc Tô, tỉnh Kon Tum với tổng diện tích 150ha.

Nhà máy sản xuất giấy và bột giấy Tân Mai – Quảng Ngãi, tại huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi với tổng vốn đầu tư 2.219 tỷ đồng, tổng diện tích 45ha, công suất 200.000 tấn giấy tráng phấn/năm và 130.000 tấn bột cơ BTCMP/năm, dự kiến đi vào hoạt động sản xuất từ năm 2012. Ngoài ra, Công ty Cổ phần Tập đoàn giấy Tân Mai đang triển khai dự án Nhà máy sản xuất giấy và bột giấy tại tỉnh Lâm Đồng.

Dù là một trong những địa phương có số lượng nhà máy giấy khá đông đảo đang hoạt động nhưng đến nay Đồng Nai chưa lập quy hoạch phát triển vùng nguyên liệu giấy. Việc trồng cây nguyên liệu giấy được các đơn vị chủ rừng, các hộ dân trồng trên diện tích hạn chế từ đất rừng sản xuất, đất rừng phòng hộ và đất sản xuất nông nghiệp, chưa đảm bảo đủ cung ứng cho hoạt động sản xuất. Số lượng doanh nghiệp trồng cây nguyên liệu giấy trên địa bàn tỉnh hiện chỉ có Xí nghiệp Nguyên liệu giấy miền Đông Nam bộ thuộc Công ty Cổ phần Tập đoàn Tân Mai tại huyện Vĩnh Cửu với diện tích trồng nguyên liệu là 1.320 ha.

Định hướng phát triển của ngành giấy Đồng Nai trong thời gian tới là duy trì và cải tiến các sản phẩm đã có thương hiệu, phát triển thêm các sản phẩm giấy cao cấp như couche… tăng mức chủ động về nguồn nguyên liệu, liên doanh, liên kết, mở rộng quy mô sản xuất, đáp ứng nhu cầu thị trường; tiếp tục đầu tư chiều sâu, đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm; duy trì năng lực sản xuất ở mức độ cao để đáp ứng nhu cầu trong nước; tập trung đầu tư dứt điểm các dự án đã được phê duyệt để huy động kịp thời năng lực sản xuất; đầu tư nâng cấp chất lượng các mặt hàng đang giữ thị phần hiện để nâng cao tính cạnh tranh với hàng nhập khẩu; nghiên cứu sử dụng đa dạng nguyên liệu, đặc biệt là cây thân thảo, phế liệu nông nghiệp, giấy thải các loại; ưu tiên đưa vào sử dụng giải pháp công nghệ sạch, giải quyết tồn tại về ô nhiễm, giảm thiểu chất thải môi trường; đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu và phát triển đối với các lĩnh vực tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có, xác định thêm các loài, giống cây có năng suất và chất lượng bột giấy cao để sản xuất giấy đạt hiệu quả cao nhất.

Theo N. Thương

Dongnai.gov.vn