Thị trường thủy sản Trung Quốc năm 2021

Năm 2021, sản lượng thủy sản của Trung Quốc tương đối ổn định, sản lượng tăng nhẹ. Tổng sản lượng thủy sản cả nước ước đạt 66,93 triệu tấn - tăng 2,2% so với năm trước, trong đó sản lượng nuôi trồng chiếm 53,88 triệu tấn - tăng 3,1% so với năm trước; sản lượng khai thác thủy sản khoảng 13,05 triệu tấn, giảm 1,5% so với năm trước; tỷ trọng sản lượng nuôi trồng tăng lên 80,5%, tăng 0,7% so với năm trước.

Sức tiêu thụ tiếp tục phục hồi và nhu cầu chế biến gia tăng. Năm 2021, tiêu thụ thủy sản của Trung Quốc tiếp tục phục hồi, với mức tiêu thụ 68,88 triệu tấn, tăng 2,3% so với năm trước đó, trong đó tiêu thụ thực phẩm là 29,65 triệu tấn, tăng 1,7% so với năm trước. Trong giai đoạn phòng chống dịch Covid-19, tiêu thụ nhà hàng phải chịu những ảnh hưởng nhất định, các kênh trực tuyến đã trở thành một lựa chọn tối ưu của người tiêu dùng. Nhiều doanh nghiệp chế biến thủy sản đã tăng cường phát triển và quảng bá các sản phẩm thủy sản chế biến như cá rô phi, tôm hùm đất, tôm. Nhu cầu mạnh mẽ đối với rau củ chế biến sẵn đã thúc đẩy sự tăng trưởng của ngành chế biến và tiêu thụ sản phẩm thủy sản.

Kim ngạch thương mại về cơ bản ổn định, ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, tổng lượng xuất nhập khẩu thủy sản của Trung Quốc năm 2021 là 9,55 triệu tấn, tăng 0,7% so với năm trước; trong đó nhập khẩu là 5,75 triệu tấn, tăng 1,4% so với năm trước; xuất khẩu là 380 triệu tấn.

Giá vận chuyển quốc tế cao cộng với việc hàng hóa lưu lại Hồng Kông kéo dài đã đẩy giá xuất nhập khẩu thủy sản tăng đáng kể. Năm 2021, tổng xuất nhập khẩu thủy sản của Trung Quốc là 39,9 tỷ USD, tăng 15,4% so với năm trước. Trong đó, giá trị nhập khẩu là 18 tỷ USD, tăng 15,8% so với năm trước; giá trị xuất khẩu đạt 21,9 tỷ USD, tăng 15,1% so với năm trước. Năm 2021, thặng dư thương mại thủy sản của Trung Quốc là 3,9 tỷ USD, tăng 12,1% so với năm trước.

Theo thống kê của 80 chợ đầu mối thủy sản trên cả nước, giá bán buôn thủy sản bình quân toàn quốc năm 2021 là 25,20 NDT/kg, tăng 8,2% so với năm trước và là mức cao nhất trong lịch sử. Mức giá cho thấy xu hướng tăng đầu tiên và sau đó giảm. Trong nửa đầu năm ngoái, giá thủy sản, đặc biệt là cá nước ngọt tăng đáng kể do nhiều yếu tố khác nhau như tiêu thụ phục hồi nhanh, giảm lượng ao nuôi trong vụ xuân và chi phí thức ăn tăng. Từ tháng 1 – 7/2021, giá bán buôn thủy sản trung bình tăng từ 23,95 NDT/kg lên 26,22 NDT/kg. Bắt đầu từ tháng 8, nguồn cung tăng dần và giá giảm cho đến tháng 12 ở  mức 24,67 NDT/kg.

Phân tích cung cầu sản phẩm thủy sản năm 2022

Năm 2021, giá thủy sản nhìn chung cao hơn dự kiến ​​và thu nhập từ nuôi trồng thủy sản ổn định, sẽ thúc đẩy tăng trưởng sản lượng nuôi trồng thủy sản năm 2022. Với việc tiếp tục cải thiện và thực hiện lệnh cấm đánh bắt và kiểm soát cường độ đánh bắt, sản lượng khai thác thủy sản năm 2022 sẽ tiếp tục giảm nhẹ xuống 12,96 triệu tấn, giảm 0,7% so với năm trước. Tổng sản lượng thủy sản đạt 67,64 triệu tấn, tăng 1,1% so với năm trước. Tiêu thụ sản phẩm thủy sản sẽ tiếp tục tăng trưởng. Dự kiến, sản lượng thủy sản tiêu thụ đạt 69,69 triệu tấn vào năm 2022, tăng 1,2% so với năm trước. Trong đó, lương thực tiêu thụ cho thực phẩm đạt 30,06 triệu tấn, tăng 1,4% so với năm trước; tiêu thụ cho chế biến sẽ tiếp tục tăng, đạt 28,3 triệu tấn, tăng 1,7% so với năm trước.

Lượng xuất khẩu và nhập khẩu tăng nhẹ. Hiện vấn đề ùn tắc cảng nước ngoài đã dịu bớt, nhưng vẫn chưa được giải quyết một cách căn bản. Giá vận chuyển quốc tế tuy có giảm nhưng vẫn ở mức cao đi kèm với dịch bệnh COVID-19 với biến chủng mới đang lan rộng khắp thế giới khiến rủi ro vẫn tồn tại và các yếu tố liên quan sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng nhập khẩu thủy sản của Trung Quốc.

Dự kiến ​​năm 2022, nhập khẩu thủy sản sẽ tăng nhẹ, đạt 5,95 triệu tấn, tăng 3,5% so với năm trước đó. Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) đã chính thức có hiệu lực, việc xuất khẩu các sản phẩm thủy sản giữa Trung Quốc và các đối tác thương mại liên quan có thể thuận lợi hơn; Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ thông báo việc miễn thuế đối với một số sản phẩm thủy sản nhập khẩu từ Trung Quốc, điều này sẽ thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm thủy sản. Dự kiến ​​đến năm 2022, xuất khẩu thủy sản hàng năm sẽ tăng lên 3,9 triệu tấn, tăng 2,6% so với năm trước.

Giá cả nhìn chung ở mức tương đối cao. Năm 2022, cung và cầu thủy sản trong nước sẽ tiếp tục tăng, cung cầu về cơ bản được cân đối. Sự gia tăng của các chi phí như thức ăn nuôi thủy sản đã hỗ trợ nhất định cho giá cả. Nhìn chung, giá dự kiến ​​sẽ vẫn ở mức tương đối cao.

Triển vọng trong 10 năm tới

Thứ nhất, sản lượng thuỷ sản nói chung tăng trưởng đều, đặc biệt sản lượng khai thác có xu hướng ổn định. Trong 10 năm tới, ngành thủy sản của Trung Quốc sẽ chú trọng cả về số lượng và chất lượng, không ngừng nâng cao năng lực sản xuất toàn diện, nâng cao năng lực cạnh tranh và lợi ích chất lượng, thúc đẩy phát triển chất lượng cao và sản lượng sẽ phát triển ổn định. Ước tính đến năm 2026, sản lượng thủy sản đạt 69,61 triệu tấn, tăng 5,9% so với cùng kỳ; năm 2031, sản lượng đạt 71,27 triệu tấn, tăng 8,4% so với cùng kỳ; trong 10 năm tới, sản lượng thủy sản tăng 0,8% hàng năm.

Tỷ trọng sản lượng nuôi trồng tiếp tục tăng. Với sự tiến bộ không ngừng của công nghệ nuôi trồng thủy sản và của phương thức nuôi xanh và lành mạnh, sản lượng nuôi trồng thủy sản sẽ tiếp tục tăng. Ước tính đến năm 2026 sản lượng nuôi trồng là 56,84 triệu tấn, tăng 8,7% so với cùng kỳ; sản lượng nuôi trồng năm 2031 là 58,6 triệu tấn, tăng 12,0% so với cùng kỳ; tăng trưởng sản lượng nuôi trồng bình quân hàng năm là 1,1%, tỷ trọng sản lượng nuôi trồng trong tổng sản lượng tăng lên 82,2%.

Sản lượng khai thác thủy sản từng bước ổn định. Trong tương lai, Trung Quốc sẽ thúc đẩy việc hình thành mô hình bảo vệ và sử dụng trong đó cường độ đánh bắt được phối hợp với nguồn lợi thủy sản. Sản lượng khai thác chung sẽ giảm nhẹ và ổn định, cơ bản ở mức 12,7-13 triệu tấn.

Thứ hai, tốc độ tăng tiêu thụ nhanh hơn sản xuất, tỷ trọng tiêu dùng chế biến tăng lên, dư địa tăng trưởng tiêu dùng còn lớn. Với việc liên tục nâng cấp mức tiêu thụ thực phẩm của người dân trong nước và liên tục tối ưu hóa cơ cấu, đặc tính protein cao và ít chất béo của sản phẩm thủy sản sẽ được ưa chuộng hơn, và có nhiều dư địa để tăng trưởng tiêu dùng. Ước tính tổng sản lượng thủy sản tiêu thụ năm 2026 là 72,13 triệu tấn, tăng 6,6% so với cùng kỳ; tổng sản lượng tiêu thụ năm 2031 là 74,16 triệu tấn, tăng 9,6% so với cùng kỳ; tốc độ tăng bình quân hàng năm là 0,9%, cao hơn tốc độ tăng sản lượng.

Mức tăng tiêu thụ lương thực bình quân hàng năm là 1,0%. Năm 2026 đạt 31,33 triệu tấn, tăng 7,1% so với cùng kỳ; Năm 2031 là 32,3 triệu tấn, tăng 10,4% so với cùng kỳ.

Tốc độ tăng tiêu thụ chế biến bình quân hàng năm là 1,2%. Năm 2026 đạt 29,68 triệu tấn, tăng 8,4% so với cùng kỳ; Năm 2031 là 30,97 triệu tấn, tăng 13,1% so với cùng kỳ. Tỷ trọng tiêu dùng chế biến trong tổng tiêu dùng sẽ tiếp tục tăng, đạt 41,8% vào năm 2031.

Sự hao hụt giảm dần

Thứ ba, xuất nhập khẩu đã tăng trưởng trở lại và nhập khẩu sẽ tăng nhanh hơn xuất khẩu. Trong tương lai, nhập khẩu sản phẩm thủy sản của Trung Quốc sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng nhanh. Ước tính nhập khẩu thủy sản của Trung Quốc sẽ là 6,9 triệu tấn vào năm 2026, tăng 16,9% so với thời kỳ cơ bản. Tăng trưởng kỳ cơ bản 29,0%.

Với việc không ngừng mở rộng thị trường xuất khẩu và thực hiện các biện pháp thúc đẩy thương mại ở các nước hoặc khu vực có liên quan, xuất khẩu thủy sản của Trung Quốc sẽ tăng đều đặn, tăng 19,2% so với kỳ cơ bản.

Tốc độ tăng nhập khẩu thuỷ sản sẽ nhanh hơn xuất khẩu, thặng dư thương mại thu hẹp dần.

Thứ tư, giá cả nhìn chung vẫn ổn định, cho thấy xu hướng tăng và ổn định. Trong 10 năm tới, cung cầu thủy sản của Trung Quốc về cơ bản sẽ cân bằng, tốc độ tăng tiêu thụ nhanh hơn sản xuất một chút. Các yếu tố như thắt chặt các hạn chế về tài nguyên và môi trường và sự gia tăng tiền lương nhân công, giá thị trường nhìn chung sẽ có xu hướng ổn định và tăng, và mức tăng giá trung bình hàng năm sẽ nằm trong khoảng 5%.