Thực tế, hầu hết số gạo trên là loại chất lượng thấp, mà nhiều người dân thường gọi là gạo xốp, gạo bạc bụng...

Gạo rẻ bất ngờ

Tại khu vực chợ Bình Đăng (quận 8), ngày 13-11 vẫn còn khá nhiều điểm bán gạo “dã chiến” dựng ngay trên lề đường với giá bán rẻ bất ngờ, chỉ 5.000-5.800 đồng/kg, thấp hơn nhiều so với loại gạo rẻ nhất trên thị trường. Theo tìm hiểu của chúng tôi, có hai loại gạo chính được bán tại khu vực này với giá 250.000 đồng/bao màu trắng và 290.000 đồng/bao màu xám (mỗi bao 50kg). Tất cả bao bì đều không có nhãn hiệu hay nơi sản xuất.

Đặc trưng riêng của loại gạo trên là gạo hạt dài, bạc bụng. Nhiều người bán cũng không đưa ra một tên gạo chính xác mà gọi chung chung là “gạo xốp” hay “gạo Hà Châu”... Theo tiết lộ của một người bán thì “loại gạo này có đặc điểm nở, xốp chứ không dẻo”. Người bán khẳng định đây không phải là loại gạo quá hạn sử dụng và sẵn sàng lấy gạo từ bất cứ bao nào cho khách hàng kiểm tra.

Tương tự tại khu vực dọc đường Tô Ký (giáp ranh Q.12 và xã Trung Chánh, huyện Hóc Môn) mấy ngày qua xuất hiện khoảng 15 điểm bán gạo của những người buôn gạo từ Long An, Tiền Giang, Tây Ninh... Trong đó, tập trung chủ yếu khu sân bóng của xã Trung Chánh có đến chín điểm bán gạo, dọc đường Tô Ký cứ chỗ nào trống là có ngay một xe tải nhỏ với hàng chục bao gạo kèm theo bảng giá giới thiệu cho người qua đường.

Theo những người bán gạo ở đây, “chợ” bán gạo này bắt đầu bán sau 8g sáng và đóng cửa sau 21g khi “không còn ai mua nữa thì thôi”. Hầu hết những điểm bán gạo ở đây chỉ bán theo bao 25kg hoặc 50kg, với nhiều loại gạo khác nhau. Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Ngọc Nương - một người bán gạo tại khu vực này, gạo được bán nhiều nhất là loại IR 50404 với giá 5.800 đồng/kg.

Bà Nương cho biết bà cùng chồng, hai người con và gia đình người em gái bán gạo ở khu sân bóng xã Trung Chánh (sát nhà bia ghi danh xã Trung Chánh) được hơn một tuần rồi. “Tui buôn bán gạo ở khu cầu Bà Đắc (huyện Cái Bè, Tiền Giang). Khoảng tuần trước cô em gái sống ở xã Trung Chánh gọi điện thoại nói ở trên này có nhiều người đang bán gạo nên đưa gạo lên bán thử”.

Theo bà Nương, trung bình một ngày bà bán được hơn 10 tấn gạo (gạo 50404 và hương lài sữa) với giá 5.800 đồng/kg. “Cứ hết gạo lại thuê xe chở từ Cái Bè lên với giá 2 triệu đồng/xe 10 tấn. Chúng tôi dự định tiếp tục bán ở đây một thời gian cho đến khi không bán được nữa thì thôi” - bà Nương cho hay.

Tại khu vực chợ Bình Đăng, một chủ gạo tiết lộ mỗi ngày bán được khoảng 4-5 tấn nhưng nếu cần mua nhiều thì “muốn bao nhiêu cũng có”. Theo nhiều người bán tại đây, mỗi ngày có 5-7 xe tải chở gạo từ các tỉnh ĐBSCL về bán tại khu vực này.

Giải quyết tồn đọng

Theo ông Trần Ngọc Trung - chủ DNTN Phước Mỹ ở chợ đầu mối lúa gạo Bà Đắc (Tiền Giang), hiện lượng gạo cấp thấp, chủ yếu là IR 50404 tồn đọng tại các nhà máy xay xát, kho bãi là rất lớn. Trong thời gian qua việc giao dịch tại chợ này chủ yếu là gạo chất lượng cao và gạo thơm, còn gạo cấp thấp mỗi ngày chỉ bán được vài chục tấn. Để giải phóng nhanh gạo IR 50404 tồn kho, từ đầu tháng 11-2008 đến nay nhiều thương lái đã thuê xe chở đi các địa phương khác bán từng bao (50kg/bao).

Tuy nhiên, sau hơn một tuần bán tháo được hàng trăm tấn gạo này tại các huyện Cái Bè, Cai Lậy, Châu Thành, TP Mỹ Tho, thị trường gạo cấp thấp tại tỉnh này đã bão hòa. Nhiều người phải thuê xe tải chở gạo lên TP.HCM bán với giá 5.000 đồng/kg. Mặc dù đối với người dân TP.HCM giá gạo như thế là quá rẻ, nhưng thực tế tại chợ đầu mối Bà Đắc giá còn rẻ hơn: chỉ 4.000-4.500 đồng/kg tùy chất lượng. Trừ chi phí vận chuyển khoảng 200-300 đồng/kg thì thương lái vẫn còn lãi 200-400 đồng/kg.

Theo các doanh nghiệp kinh doanh gạo tại Tiền Giang, hiện nay chỉ có loại gạo IR 50404 là giảm giá liên tục và có giá dưới 5.000 đồng/kg. Tất cả các loại gạo còn lại, kể cả gạo thường hạt dài IR 64 cũng tăng giá trở lại. Sở dĩ gạo IR 50404 giảm giá và phải bán tháo vì sản lượng gạo tồn kho lâu ngày còn khá nhiều và có nguy cơ bị hư hỏng.

Theo Sở NN&PTNT Tiền Giang, tính đến ngày 13-11 lượng gạo cấp thấp còn tồn đọng tại các doanh nghiệp và trong thương lái hơn 100.000 tấn, còn tại Công ty Lương thực Tiền Giang cũng còn hơn 40.000 tấn.

Không chỉ ở Tiền Giang, gần đây hàng chục nhà máy xay xát, doanh nghiệp kinh doanh gạo tại thị xã Tân An (Long An) cũng phải treo biển thông báo bán gạo với giá 5.000 đồng/kg. Trong hơn mười ngày qua đã có hàng trăm tấn gạo cấp thấp được người dân địa phương và các vùng lân cận tiêu thụ. Mặc dù vậy lượng gạo cấp thấp tồn đọng trong các doanh nghiệp ở tỉnh này còn rất nhiều.