Đây là vấn đề khá nhạy cảm tại cuộc hội thảo Chính sách, điều hành và vấn đề an ninh lương thực miền núi do Viện Chính sách chiến lược và PTNNNT vừa tổ chức tại Hà Nội vừa qua. Các đại biểu đã có những câu hỏi thẳng thắn đối với các diễn giả về vấn đề cho phí để sản xuất một tấn lúa gạo. Điểm hoà vốn là ở đâu. Lợi nhuận của người nông dân như thế nào? Người nông dân được hỗ trợ gì khi giá gạo giảm?”

Theo Thạc sĩ Phạm Hoàng Ngân thì hiện cũng có một số nghiên cứu về vấn đề này, tuy nhiên các nghiên cứu thường nhỏ lẻ, chưa đáp ứng được yêu cầu về một con số chính xác. Cùng quan điểm với ThS Phạm Hoàng Ngân, đại diện doanh nghiệp Cargil cho biết rất mong muốn có được một số liệu cụ thể rõ ràng, nhất là trong tình hình lúa gạo đang trở thành vấn đề nóng hơn bao giờ hết.

Chi phí vật tư đầu vào của lúa gạo thường thay đổi do cơ cấu đầu vào khác nhau, giá đầu vào biến động. Vì vậy, việc tính chi phí chỉ là tương đối. Hiện nay, số liệu của Cục Thống kê có thể tin cậy được, tuy nhiên, số liệu này lại không được cập nhập kịp thời. Về mặt lý thuyết, có lợi nhuận thì mới sản xuất. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố người nông dân vẫn phải duy trì sản xuất. Ví dụ như trước đây có hiện tượng nông dân bỏ ruộng ra thành phố làm thêm, nhưng bây giờ, khủng hoảng kinh tế dẫn đến hiện tượng di cư ngược lại nông thôn. Hơn nữa, không thể biến đổi đất lúa thành đất có mục đích khác, khác nông dân vẫn phải bám trụ vào trồng lúa.

Theo các chuyên gia của Viện Chính sách chiến lược và PTNNNT cũng đang hết sức cố gắng để có thể thu thập số liệu , đánh giá và phân tích để đưa ra những con số cụ thể, định giá được giá trị kinh tế của hạt gạo một cách chính xác nhất.