Lý do chính giữ cho giá gạo tăng chậm là bởi nguồn cung tăng mạnh. Năm 2010, Thái Lan, Việt Nam và Mỹ đã xuất khẩu lần lượt 9 triệu tấn, 6,8 triệu tấn và 5,5 triệu tấn gạo. Với điều kiện thời tiết thuận lợi, sản lượng gạo ở Campuchia, Ấn Độ và Banglades dự kiến sẽ tăng trong năm nay.

Tuy nhiên, IRRI cho biết giá những nông sản khác tăng mạnh có thể khiến một số quốc gia Châu Á như Indonesia, Myanmar và Bangladesh gia tăng dự trữ hoặc cấm xuất khẩu gạo.

Giá gạo thế giới dự báo sẽ tăng trong năm nay bởi hạn hán ở Trung Quốc sẽ buộc nước này phải đưa ra các chính sách để bình ổn thị trường nội địa, mặc dù chưa chắc sẽ tái thiết lập mức cao kỷ lục như năm 2008.

Chủ tịch danh dự Hiệp hội Xuất khẩu gạo Thái Lan, Chookiat Ophaswongse, cho biết: “Giá gạo toàn cầu có thể tăng bởi nhu cầu tăng, song chưa thể xác định mức tăng sẽ lầ bao nhiêu bởi chính phủ Thái Lan – nước xuất khẩu lớn nhất thế giới – vẫn can thiệp mạnh tay vào thị trường lúa gạo”.

Đảng Puea Thai (Vì người Thái), vốn phần lớn ủng hộ cựu Thủ tướng bị lật đổ là Thaksin Shinawatra, nói rằng họ sẽ mua gạo trực tiếp từ nông dân với giá 15 ngàn baht (496 USD) một tấn nếu họ đắc cử vào ngày 3/7 tới đây. Đây được coi là chính sách nhằm chiều lòng hàng triệu nông dân, vốn sống dựa vào nghề trồng lúa.

Khu vực trồng lúa lớn của Thái Lan nằm ở phía bắc nước này, là nơi vốn ủng hộ ông Thaksin.

Mức giá mà đảng Puea Thai đưa ra như vậy cao hơn giá hiện nay tới 80%, vì giá thị trường hiện nay chỉ là 8000 baht một tấn.

Giới thương nhân nhận định hành động này sẽ đẩy mức giá xuất khẩu gạo của Thái Lan lên tới mức 870 USD/tấn, là cao hơn 74% so với mức giá 500 USD hiện nay.

Các nước như Việt Nam được cho là sẽ tìm cách chiếm lĩnh thị phần bằng cách bán với giá rẻ hơn của Thái Lan.

Ông Chookiat Ophaswongse, cho rằng “Điều này có thể khiến Thái Lan đánh mất vị trí về xuất khẩu của mình. Xuất khẩu có thể sẽ xuống mức thấp tới 5 triệu tấn vào năm tới vì chúng ta không thể nào cạnh tranh với mức giá cao như thế được”.

Thái Lan đặt mục tiêu xuất khẩu từ 9 đến 9.5 triệu tấn gạo trong năm nay. Nếu xuất khẩu giảm xuống còn 5 triệu tấn, Thái Lan sẽ phải nhận vị trí thứ hai, đứng sau Việt Nam, vì Việt Nam hiện có khả năng xuất khẩu mỗi năm là 6 triệu tấn gạo.

Gạo trắng thượng hạng loại 5 của Việt Nam hiện xuất khẩu chỉ với giá 465 USD/tấn.

Các công ty xuất khẩu và buôn bán gạo nói giá gạo thế giới có khả năng tăng trong vài tháng tới, do nhu cầu lớn từ Trung Quốc sau khi nước này chịu đợt hạn hán vừa qua, vốn ảnh hưởng tới cả một số vùng ở châu Âu và Mỹ. Tuy nhiên, ít có khả năng giá gạo sẽ tăng lên đến mức kỷ lục như năm 2008.

Giới phân tích nhận định chuyện này có thể gây ra lạm phát lương thực trong nửa sau của năm 2011.

Tuy nhiên, cũng có các ý kiến cho rằng giá gạo có thể được kiềm chế do nhu cầu giảm từ Indonesia và Philippines trong năm nay.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, Việt Nam có thể xuất khẩu 3,85 triệu tấn gạo trong nửa đầu năm nay, và 7-7,4 triệu tấn trong cả năm.

Theo Vinanet