Ông Trần Văn Tuyền, một cao niên ở xã Giao Xuân còn nhớ như in buổi "sơ khai" của vùng đất này: "Đó là nơi giao thoa của 3 dòng nước lớn nhất đại dương: Nóng - lạnh - ấm, ngọt - lợ - mặn nên tiềm ẩn nhiều rủi ro".
| Nhờ nuôi ngao, người dân "vùng đất chết" không chỉ thoát nghèo, họ đã trở thành những tỷ phú và tạo được nhiều việc làm cho lao động trong và ngoài vùng phụ cận. Mỗi hộ nuôi ngao cũng thu nhập hàng tỷ đồng mỗi năm và họ có điều kiện để nuôi dạy con cái học hành và xây dựng quê hương ngày một giàu đẹp hơn. |
Sau này khi chính quyền tỉnh Nam Định dốc sức quyết tâm xây dựng và gia cố hệ thống đê điều thì sự bình yên mới được bắt đầu ở vùng đất này. Ông Trần Văn Tùng, phó chủ tịch UBND xã Giao Xuân cho biết: "Sau ngày đất nước thống nhất, Giao Xuân mới thực sự quan tâm đến đê điều để phục vụ nông nghiệp. Nhưng nghề nuôi ngao mới chỉ ở mức độ tự phát chứ không tập trung quy mô như bây giờ, cả làng, cả xã đều nuôi ngao".
Những đại gia... ngao
Sinh ra trong gia đình đông anh chị em, cuộc sống khó khăn, năm 1980 phục viên về làng, ông Cửu vác cuốc đi làm thuê rồi đi "mót biển" nhưng vẫn nghèo. Mãi đến năm 1989, ông mới liều lĩnh vay tiền đi "du lịch" các tỉnh ven biển từ Bắc vào Nam xem tại sao người ta giàu.
Đến Bến Tre, ông thấy con ngao quý như "vàng trắng" trong khi ngao ở quê mình chỉ để cải thiện bữa ăn. Ông tức tốc về quê mở đại lý thu gom ngao bán sang Trung Quốc. Chỉ một năm sau, ông đã thành tỷ phú và bắt đầu giúp vùng quê nghèo ấy trở nên giàu có hơn.
Ông Phạm Văn Thực cũng là một trong số những "vua ngao" ở vùng biển này. Sở hữu trong tay gần 70ha bãi nuôi ngao kéo dài từ đầu đến cuối xã nên nhiều lúc, người ta gọi ông là "địa chủ ngao". Điều đáng quý là ông Thực luôn tìm ra thị trường mới cho thương hiệu ngao Giao Thủy.
"Bên cạnh việc khẳng định vị thế trên thị trường nội địa, sản phẩm của vựa ngao Giao Thủy cũng được xuất khẩu sang Trung Quốc qua đường tiểu ngạch. Đặc biệt, nhờ chất lượng kiểm dịch ngao an toàn nên chúng tôi đã xuất sang châu Âu gần 3.000 tấn ngao thương phẩm mỗi năm".
Ông Trần Văn Tùng (Phó chủ tịch UBND xã Giao Xuân) |
Khác với ông Thực, ông Đinh Văn Hòe tuy có diện tích nuôi ngao ít hơn nhưng tiền thu về từ ngao không hề thua kém nhờ xây dựng được thương hiệu riêng cho ngao sạch và xuất khẩu hàng sang các nước châu Âu và Mỹ La tinh. Mỗi năm, trừ tiền nhân công và các khoản chi phí khác, ông Hòe cũng thu về vài chục tỷ đồng từ nghề nuôi ngao theo công nghệ mới này.
"Muốn giàu phải khoa học"
Đó là khẳng định của "vua ngao" Nguyễn Văn Cửu khi trại giống của ông mỗi năm xuất ra thị trường trên 3 tỷ con ngao giống. Để đạt được con số trên 3 tỷ con không hề đơn giản khi quê hương ông vẫn giữ tập quán nuôi ngao kiểu manh mún, tự phát.
Năm 2004, ông Cửu nghĩ ra cách tạo giống ngao nhân tạo bằng công nghệ thân thiện với môi trường. Sau khi tham dự xây dựng dự án nuôi ngao M.meretrix từ nguồn sống sinh sản nhân tạo, ông được cấp gần 20ha đất bãi bồi và thực hiện thí điểm dưới sự hướng dẫn và giám sát chặt chẽ của Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản I.
Tuy nhiên, công nghệ M.meretrix vẫn bộc lộ những nhược điểm dù mỗi lứa cũng cho ra trên 3,5 triệu ngao giống. Ông Cửu lại tìm tòi ra cách nuôi ngao hữu hiệu hơn: "Theo công nghệ của Viện Thủy sản thì nguồn nước đưa vào phải tiệt trùng nhưng tôi quyết định dùng nguồn nước tự nhiên. Vì sau bao nhiêu tác động như bão gió, triều cường, ngao vẫn phát triển được".
Sau đó, ông Cửu cùng các kỹ sư nông nghiệp đã không ngừng nghiên cứu công nghệ thích hợp. Nuôi ngao luôn có nỗi lo thiếu giống nên khó bền vững. "Bắt mạch" thị trường ông Cửu mở rộng bãi bồi đưa công nghệ mới nhất nên số ngao giống đủ để cấp cho cả tỉnh Nam Định và các vùng lân cận.
Cuộc chiến với "ngao tặc"
Tuy nghề nuôi ngao đem lại hiệu quả kinh tế cao nhưng rủi ro tiềm ẩn cùng những phức tạp luôn vây bủa. Mùa mưa bão là mối nguy lớn nhất đối với bãi ngao, bởi khi ấy bãi ngao bị vỡ đưa ra biển tất cả những gì mà người nông dân đã gây dựng.
Tuy nhiên, thời gian gần đây nhiều bãi ngao bị thiệt hại không phải do thiên nhiên mà do chính con người gây ra. Khi giá ngao ngày càng tăng cao, nhiều kẻ hám lợi đã lợi dụng sự mất cảnh giác của nông dân để trục lợi.
Theo chủ hộ nuôi ngao Trần Văn Tuyền, bọn "ngao tặc" có đủ thứ đồ nghề để cướp "vàng trắng". Ông Tuyền cho hay, vào cuối tháng 8 vừa qua một thuyền áp sát bãi ngao của ông và lấy đi số lượng lớn ngao thịt. Khi ông phát hiện ra thì chúng đã bỏ chạy.
Hộ ông Nguyễn Văn Hoan cũng bị bọn "ngao tặc" hoành hành. Chỉ sau một đêm, hai chòi canh ngao bị kẻ xấu thiêu rụi. Đáng lo hơn, bọn "ngao tặc" ngày càng manh động bất chấp tất cả để cướp đi mồ hôi công sức của các hộ nuôi ngao.
Tuy nhiên, hầu hết các chủ nuôi ngao đều không báo cáo sự việc lên chính quyền địa phương nên công tác điều tra, trấn áp tội phạm trở nên khó khăn hơn rất nhiều.
Theo
Trần Hòa
Bee.net