Từ năm 2002, Sở KH&CN Quảng Bình đã triển khai dự án "Xây dựng mô hình giống cây có múi tại xã Lê Hoá, huyện Tuyên Hoá", bằng cách đưa bưởi Phúc Trạch về trồng thử nghiệm tại địa phương, với sự giúp đỡ của Trường Đại học Nông nghiệp I. Ý tưởmg "2 trong 1"
Dự án được triển khai vào tháng 11-2002, tại 4 thôn của xã Lê Hoá thu hút 166 hộ dân tham gia. Những hộ này sẽ được thay thế vườn tạp bằng trồng giống bưởi Phúc Trạch, với số lượng 8.000 cây ghép trên 20ha. Theo GS-TS. Trần Thế Tục- Chủ nghiệm dự án, trước khi có dự án, nhiều hộ dân ở Tuyên Hoá cũng đã trồng bưởi Phúc Trạch và nhận thấy, giống bưởi này có biểu hiện thích nghi rất nhanh trên vùng đất mới. Hơn nữa, Tuyên Hoá lại là vùng đất giáp ranh với huyện Hương Khê (Hà Tĩnh), nên có thể khẳng định, điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của hai vùng này "tuy hai mà một", không có sự khác biệt đáng kể.
Thậm chí, những chỉ tiêu sinh hoá của cây bưởi Phúc Trạch "sinh trưởng" ở Quảng Bình còn có những điểm nổi trội. Qua điều tra 10 vườn ở 4 thôn với trên 200 cây theo phương pháp ngẫu nhiên cho thấy, bưởi Phúc Trạch ở xã Lê Hóa, sinh trưởng đạt loại xuất sắc là 27%, khá trên 32%.
Sau 3 năm triển khai dự án, đến cuối năm 2005, hội đồng nghiệm thu của Sở KH&CN tỉnh đã quyết định cho trồng bưởi Phúc Trạch đại trà tại nhiều xã ở huyện Tuyên Hoá.
Quả ngọt đầu mùa
Từ năm 2005, người dân ở Tuyên Hoá cũng bắt đầu thu hoạch bưởi mang nhãn hiệu Phúc Trạch đầu tiên. Một trong những hộ đi đầu tham gia trồng bưởi Phúc Trạch là hộ ông Trần Văn Lân, ở thôn Quảng Hoá, xã Lê Hoá. Theo ông Lân, giống bưởi này rất dễ trồng, dễ chăm sóc. Tuy mới là vụ đầu tiên, nhưng trung bình mỗi cây cho thu hoạch từ 10-15 quả. Với số bưởi trên, ngay trong vụ đầu ông đã thu được hơn 4 triệu đồng. Cũng trồng 40 cây, vườn nhà ông Hoàng Đình Sinh, cùng thôn, có 13 cây đã cho quả với tỉ lệ đậu quả đạt khoảng trên 10 quả/cây. Ông Sinh nói: "Khó khăn lớn nhất hiện nay của chúng tôi là thiếu cây giống để trồng, nếu có đủ giống, tôi sẽ trồng thêm 100 cây nữa trên toàn bộ số diện tích hơn 1ha".
Hiện tại, hầu hết các vườn bưởi ở Tuyên Hoá đã đậu quả với tỉ lệ rất cao. Và theo tính toán của bà con, chỉ tới tháng 10-11 âm lịch này sẽ được thu hoạch, năng suất có thể tăng hơn so với năm đầu.
Ông Trần Ngọc Hùng - Giám đốc Sở KH&CN Quảng Bình cho biết: "Do chọn đúng thời vụ, thời tiết thuận nên số cây sống đạt 100%. Hiện nay, nhiều vườn cây bưởi Phúc Trạch mới trồng ở xã Lê Hóa sinh trưởng và phát triển tốt, hứa hẹn sẽ cho thu hoạch quả trong năm tới. Là cây giống lấy mắt ghép từ các cây ưu tú, loại bưởi Phúc Trạch trồng trên đất Tuyên Hoá có nhiều ưu điểm về năng suất và chất lượng của vùng bưởi Phúc Trạch của Hương Khê".
Theo Báo NTNN