Ngày 11/7, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) đã thông báo tạm dừng chủ trương mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo vụ hè thu. Lý do chính đáng được đưa ra là do giá lúa gạo đang tăng từng ngày và ở mức rất cao so với các vụ hè thu trước nên không cần thiết phải mua tạm trữ nữa. Một tuần trôi qua, thông báo ngưng mua lúa này đã dẫn đến hệ lụy là giá lúa gạo sụt giảm ở nhiều nơi và người nông dân sau những ngày mừng lúa có giá lại bắt đầu cảm thấy lo lắng.
Sau khi tăng lên 6.300-6.500 đồng/kg, mấy ngày qua giá lúa tại các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long bắt đầu giảm. Nhiều nơi đang thu hoạch rộ giá lúa đã giảm 200-300 đồng/kg. Tại các tỉnh An Giang và Đồng Tháp, thương lái mua lúa tươi dưới 5.000 đồng/kg, lúa khô hạt tròn 6.000 đồng/kg.
Tại Đồng Tháp, từ đầu tháng 7 này, nông dân nhiều địa phương trong tỉnh bắt đầu thu hoạch vụ lúa hè thu. Với giá lúa tươi thương lái mua tại ruộng là trên 5.000 đồng/kg. Nông dân tỏ ra phấn khởi vì có lãi. Tuy nhiên đến đầu tuần qua, khi Hiệp hội Lương thực Việt Nam thông báo không mua 1 triệu tấn gạo tạm trữ ở những cánh đồng đang và sắp bước vào thu hoạch, bà con nông dân đã bắt đầu thấp thỏm lo âu.
Ông Nguyễn Văn Út-xã Phú Thọ, huyện Tam Nông lo lắng: “Nhà nước ngưng mua lúa làm giá lúa hạ nông dân lo lắng nhiều trong khi vật tư tăng ào ào, đến hơn 30%. Nếu Nhà nước mua giá thấp, người dân bị thiệt thòi”.
Lo lắng của bà con nông dân ở Đồng Tháp cũng như ở nhiều tỉnh ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long đang ngày càng tăng cao. Vì dù hiện tại giá lúa đã tăng khoảng 46% so với vụ hè thu năm ngoái nhưng trong cùng thời gian thì giá vật tư nông nghiệp lại tăng đến 50%. Nếu cộng thêm các chi phí khác như thuê đất, thuê nhân công, lãi suất ngân hàng bà con nông dân không còn lời lãi gì nhiều. Bên cạnh đó, với thông báo ngưng mua gạo tạm trữ, giá lúa tại các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long đã bắt đầu giảm từ 200-300 đồng/kg đã làm nông dân đã khó nay còn khó khăn hơn.
Ông Lê Văn Sẵn, nông dân ở xã Phú Thọ cho rằng: “Mong Nhà nước, Chính phủ thu mua lại cho bà con có tiền trả nợ ngân hàng với tiền phân, tiền thuốc…”.
Theo giải thích của Hiệp hội lương thực Việt Nam, việc ngưng mua 1 triệu tấn gạo tạm trữ là do giá lúa trên thị trường đã ở mức cao, nông dân có lãi đủ 30% như tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Tuy nhiên, các chuyên gia lại cho rằng nguyên nhân của việc ngưng mua gạo tạm trữ là do trước đó, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam đã dự đoán sai chiều hướng của thị trường.
Với những gì đang diễn ra, đã cho thấy chính thông báo của VFA đã và đang gây áp lực cho nông dân, khiến họ phải bán đổ bán tháo với giá thấp. Trong khi Chính phủ hỗ trợ lãi suất vốn vay cho doanh nghiệp mua tạm trữ gạo để đảm bảo nông dân lãi 30%. Do vậy, lấy lý do giá lúa cao nên dừng mua tạm trữ của VFA là không thuyết phục bởi việc mua tạm trữ còn là vấn đề trách nhiệm đối với người làm ra hạt lúa nhằm cung ứng, phục vụ cho doanh nghiệp xuất khẩu.
Ông Trần Văn Trung, ở huyện Tháp Mười kiến nghị: “Năm nay năng suất lúa cũng tương đối cao so với mọi năm, nhưng nếu so với giá vật tư mua phục vụ sản xuất, giá lúa vẫn hơi thấp. Nông dân chúng tôi đề nghị Nhà nước quan tâm nhiều hơn nữa, nhất là việc tạo điều kiện cho nông dân có lời 30%. Có như vậy nông dân mới yên tâm sản xuất lâu dài”.
Đến thời điểm này vụ lúa hè thu tại đồng bằng sông Cửu Long vừa bắt đầu thu hoạch chính vụ. Theo thống kê của Cục trồng trọt, đến thời điểm này, toàn vùng mới thu hoạch hơn 450.000 tấn trên tổng số hơn 1,4 triệu tấn. Tức mới khoảng 1/3 tổng sản lượng cả vụ. Do vậy, việc mua lúa tạm trữ ngay lúc này là rất cần thiết để đảm bảo giá lúa ổn định. Hơn lúc nào hết, giờ đây nông dân đồng bằng sông Cửu Long rất mong có những vụ lúa trúng mùa, trúng giá để có được niềm vui trọn vẹn sau một vụ mùa bội thu.
Tổng hợp