Tổng quan xu hướng giá thịt lợn Trung Quốc đến cuối tháng 5/2018

Tại Trung Quốc, người ta có thành ngữ nói rằng khi một vấn đề đi đến tới hạn thì sẽ có tác dụng ngược. Điều này đúng với ngành chăn nuôi lợn Trung Quốc. Chu kỳ thứ 5 của ngành thịt lợn Trung Quốc – tức biến động có tính chu kỳ của nguồn cung và giá thịt lợn – bắt đầu từ tháng 4/2015. Giá lợn sống và giá thịt lợn tại Trung Quốc đạt mức cao kỷ lục vào tháng 5/2016, lần lượt đạt 20,7 NDT/kg và 47,3 NDT/kg.

Sau thời điểm này, giá liên tục giảm xuống mức thấp kỷ lục gần đây, giảm mạnh xuống còn 10,1 NDT/kg đối với giá lợn sống và 19,3 NDT/kg đối với giá thịt lợn vào tháng 5/2018. Từ mức cao kỷ lục xuống mức thấp kỷ lục, giá lợn sống tại Trung Quốc đã giảm 51,2% trong khi giá thịt lợn giảm 59,2% trong cùng kỳ so sánh.

Tình trạng thê thảm này có thể xuất phát từ các nguyên nhân sau:

• Thứ nhất, bất chấp rất nhiều các trang trại chăn nuôi nhỏ tại Trung Quốc đã bị xóa bỏ do các chính sách môi trường của chính phủ nước này, các công ty chăn nuôi lợn lớn của nước này đang liên tục mở rộng sản xuất và bắt đầu bán sản phẩm ra thị trường vào đầu năm 2018. Hệ quả là tổng sản lượng giết mổ của các lò giết mổ tại Trung Quốc đã đạt 80,7 triệu con trong giai đoạn từ tháng 1 – 4/2018, tăng 14% so với cùng kỳ năm 2016 và tăng 18,5% so với cùng kỳ năm 2017.
• Thứ hai, sau các kỳ nghỉ lễ mùa xuân, một số nhà giết mổ lợn tại Trung Quốc đã tận dụng cơ hội để ép giá trên thị trường vào mùa thấp điểm. Đồng thời, trong tình hình giá giảm trong vài năm qua, trọng lượng lợn hơi trung bình đã tăng từ mức tiêu chuẩn 110 – 115kg lên 125kg. Lượng lợn quá cân và dư thừa này càng làm trầm trọng thêm tình trạng bán tháo khi giá thịt lợn nội địa giảm mạnh.

Các lò giết mổ nội địa và nông dân chăn nuôi lợn đối đầu

Khi nói đến tình trạng suy thoái của thị trường thịt lợn Trung Quốc thì không có nghĩa là tất cả các bên trong ngành đều đang chịu thua lỗ. Lấy các lò giết mổ làm ví dụ, biên lợi nhuận của họ duy trì xu hướng tăng trong quý 1/2018, từ 197 NDT/con vào tháng 1 lên 263 NDT/kg trong tháng 3. Biên lợi nhuận này giảm nhẹ trong tháng 4 và tháng 5 nhưng vẫn ở mức cao, dao động từ 190 – 220 NDT/con.

Như đề cập ở trên, bất chấp nhu cầu tiêu dùng thịt lợn yếu đi, tổng lượng giết mổ của các lò giết mổ có đăng ký tại Trun gQuốc tăng 18,6% trong 4 tháng đầu năm 2018, cho thấy các lò giết mổ đang tăng tồn kho thịt lợn đông lạnh trong thời điểm giá thịt lợn tương đối thấp vào tháng 3 và tháng 4. Các lò giết mổ này thường có chiến lược mua thấp bán cao, khi giá thịt lợn giảm vào đầu và giữa tháng 5 là thời điểm có thể xảy ra khủng hoảng luồng tiền. Để giải quyết tình trạng này, các lò giết mổ tìm cách đẩy giá thịt lợn, sau đó tận dụng cơ hội để xả hàng tồn kho. Đợt tăng ngắn từ cuối tháng 5 đã xác nhận chiến thuật này.

Trái ngược với tình hình sản xuất kinh doanh của các lò giết mổ, biên lợi nhuận của các nhà chăn nuôi lợn Trung Quốc giảm mạnh trong 5 tháng đầu năm 2018. Giai đoạn này, biên lợi nhuận của những người chăn nuôi lợn giảm từ 235 NDT/con vào tháng 1/2018 xuống còn lỗ 263 NDT/con vào thagns 5/2018, tương đương mức giảm 348,1% trong 5 tháng đầu năm 2018 và chạm mức thấp nhất trong vòng 10 năm. Giá thịt lợn giảm mạnh và chi phí thức ăn chăn nuôi tăng đã tạo nên hiệu ứng kép đẩy biên lợi nhuận chăn nuôi lợn giảm mạnh trong 5 tháng đầu năm 2018.

Các công ty chăn nuôi quy mô lớn nội địa: Tiếp tục mở rộng sản xuất và đẩy hàng ra thị trường

Trong khi rất nhiều các trang trại chăn nuôi quy mô nhỏ và trung bình đang bị buộc phải rời khỏi ngành do các chính sách môi trường mới của Trung Quốc, các doanh nghiệp quy mô lớn đang tăng tốc mở rộng công suất sản xuất, thu hút một lượng lớn các nguồn lực thị trường. Cuộc đua tăng công suất này chỉ bắt đầu giảm từ đầu năm 2018.

Như bảng trên, tổng danh số của các công ty chăn nuôi lớn tại Trung Quốc tăng mạnh, đi ngược với xu hướng thị trường trong 5 tháng đầu năm 2018. Jiangxi Zhengbang đạt mức tăng trưởng cao nhất so với cùng kỳ năm 2017, đạt 166,8%; trong khi Muyuan Foods cũng ghi nhận mức tăng doanh số 1,76 triệu con lợn trong cùng kỳ so sánh. Tuy nhiên, bị tác động tiêu cực bởi giá thịt lợn nội địa giảm mạnh, doanh thu của các công ty này không tích cực như doanh số, một số thậm chí còn giảm doanh thu so với 5 tháng đầu năm 2017.

Bất chấp tình trạng thị trường u ám, nhiều doanh nghiệp chăn nuôi lợn lớn tuyên bố họ sẽ tiếp tục triển khai kế hoạch sản xuất và kinh doanh ban đầu cho cả năm 2018. Ví dụ. Guangdong Wens ước tính tổng doanh số có thể đạt 22 triệu con lợn trong năm 2018, tăng 3 triệu con so với doanh số năm 2017. Các nhà sản xuất lớn khác như Muyuan Foods và Jiangxi Zhengbang, cũng thông báo rằng họ hy vọng có thể tiếp tục tăng công suất sản xuất và doanh số kỳ vọng đạt lần lượt 11 – 13 triệu con lợn và 5,5 – 6,5 triệu con lợn trong năm 2018.

Các nhà xuất khẩu thịt lợn quốc tế và các nhà bán buôn nội địa: hoán đổi quyền lực mặc cả

Khi chu kỳ thứ 5 của thị trường thịt lợn Trung Quốc diễn ra, có vẻ rõ ràng rằng giá thịt lợn nội địa và lượng nhập khẩu thịt lợn lẫn nội tạng đã đạt mức đỉnh trong năm 2016. So với năm 2015, lượng nhập khẩu thịt lợn và nội tạng tăng trong năm 2016, với mức tăng lần lượt 108,2% và 74%.

Trong khi đó, sản xuất thịt lợn nội địa giảm từ 54,87 triệu tấn năm 2015 xuống còn 52,99 triệu tấn năm 2016, nhập khẩu thịt lợn và nội tạng vào thị trường thịt lợn Trung Quốc cũng tăng từ 2,8% năm 2015 lên 5,6% năm 2016. Xét đến nhập khẩu thịt lợn tăng chủ yếu do chênh lệch giá giữa thị trường nội địa và thị trường nội địa, không có gì ngạc nhiên khi lượng nhập khẩu thịt lợn của Trung Quốc giảm trong năm 2017 khi giá thịt lợn nội địa của Trung Quốc giảm mạnh trong năm 2017 và nửa đầu năm 2018.

Bên cạnh thay đổi về lượng và thị phần nhập khẩu thịt lợn, biến động giá thịt lợn cũng là nguyên nhân cho sự hoán đổi quyền lực đàm phán giữa các nhà xuất khẩu thịt lợn quốc tế và các nhà bán buôn nội địa Trung Quốc. Trên thị trường giá lên, các nhà xuất khẩu thịt lợn quốc tế có sức mạnh đàm phán lớn hơn những người mua và bán buôn thịt lợn nội địa Trung Quốc; trên thị trường giá xuống, chênh lệch giá giữa thị trường nội địa và quốc tế hẹp lại. Trong trường hợp này, các nhà bán buôn thịt lợn nội địa sẽ hoãn nhập khẩu thịt lợn và co kéo giá với các nhà xuất khẩu thịt lợn quốc tế, đặc biệt là với các sản phẩm thịt lợn giống nhau từ các nước khác nhau.

Hồi năm 2014, thị trường thịt lợn Trung Quốc từng diễn ra suy thoái. Tuy nhiên, thị trường thịt lợn Trung Quốc năm 2018 có hai đặc điểm khác biệt lớn: các nhà bán buôn thịt lợn nội địa đang thua lỗ lớn và vấn đề sử dùng đòn bảy tài chính phổ biến của họ. Năm 2014, những nhà bán buôn nội địa chịu chung cảnh thua lỗ nhưng họ vẫn có thể kiếm lời từ một số sản phẩm thịt lợn cụ thể; trong năm 2018, tình trạng thua lỗ xảy ra trên khắp các phân khúc thị trường và nặng nề hơn. Tuy nhiên, do ngân hàng trung ương giảm yêu cầu dự trữ bắt buộc từ tháng 1/2018, các nhà bán buôn thịt lợn nội địa Trung Quốc đang dễ dàng vay vốn ngân hàng hơn, sử dụng hàng hóa làm tài sản thế chấp. Điều này giải thích việc họ có thể vững vàng trong giai đoạn dài hơn trong năm 2018 hơn năm 2014, và hưởng thụ quyền lực đàm phán mạnh hơn.

Ngoài ra, 2 diễn biến khó lường đáng để chú ý khi xem xét tương lai thị trường nhập khẩu thịt lợn Trung Quốc là: cuộc chiến thương mại với Mỹ và biến động tỷ giá NDT so với USD. Biến động tỷ giá có thể là sẽ là hệ quả của cuộc chiến thương mại, cũng như tăng trưởng kinh tế của hai nước. Một mặt, khi cuộc chiến thương mại với Mỹ càng căng thẳng, Trung Quốc thông báo áp thuế bổ sung 25% đối với các sản phẩm thịt lợn Mỹ, sẽ trực tiếp gây thiệt hại cho xuất khẩu thịt lợn Mỹ sang Trung Quốc. Nếu chính sách này tồn tại trong thời gian dài, các nước khác sẽ có cơ hội thế chân Mỹ và tăng xuất khẩu các sản phẩm thịt lợn phổ thông sang Trung Quốc. Mặt khác, biến động tỷ giá USD so với NDT đã vượt 5% trong nửa đầu năm 2018. Đồng USD tăng giá lên 6,5768NDT vào ngày 26/6/2018, chạm mức giá cao nhất kể từ tháng 1. Diễn biến này có thể khiến xuất khẩu thịt lợn Mỹ sang Trung Quốc càng thêm khó khăn, cộng với tình hình giá thịt lợn giảm mạnh tại Trung Quốc hiện nay và mức thuế bổ sung 25% lên thịt lợn Mỹ.

Theo The Pig Site (gappingworld.com)