Theo công ty tư vấn CI-một trong những công ty tư vấn hàng đầu trong lĩnh vực nông nghiệp của Trung Quốc, diện tích trồng trọt được chứng nhận hữu cơ của Trung Quốc đã đạt 2,45 triệu ha vào năm 2010. Doanh số bán các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ năm 2010 cũng đạt 2,15 tỷ USD còn kim ngạch xuất khẩu đạt 95 triệu USD.  Dự báo thị trường nội địa sẽ tăng trưởng khoảng 28%/năm trong giai đoạn 2011-2015 do thị trường nông sản của Trung Quốc đang ngày càng nhạy cảm hơn với xu thế của toàn cầu.

Nông nghiệp hữu cơ của Trung Quốc dựa trên các quy định về sản xuất bền vững truyền thống đã hình thành và phát triển từ hàng ngàn năm nay. Tại Trung Quốc, nhiều loại nông sản đã có lịch sử trồng trọt tới gần 4000 năm, với những cách thức hoàn toàn tự nhiên, từ việc chọn giống tới quá trình sinh trưởng. Theo thời gian, sản xuất được đa dạng hóa hơn, nông nghiệp bị tác động nhiều bởi công nghiệp và nền nông nghiệp Trung Quốc cũng như một số nước láng giềng như Việt Nam đã sớm trở thành “nạn nhân” của sự bùng nổ các loại hóa chất dùng trong nông nghiệp.

Nhưng ngày nay, sự bùng nổ đó đang khiến cả người nông dân và người tiêu dùng ở các nước này phải gánh chịu hậu quả lớn về sức khỏe, môi trường và thương hiệu của nông sản. Nhu cầu về những sản phẩm hữu cơ trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Có thể nói, ngành nông nghiệp hữu cơ hiện đại đã bắt đầu hình thành và đang “vật lộn” để có được chỗ đứng trên một thị trường đông dân, nhu cầu nông sản cao và đã quá quen với các sản phẩm nông nghiệp không an toàn.

Do sức ép từ việc bảo vệ môi trường và động lực xuất khẩu, sản xuất hữu cơ tại Trung Quốc đã bắt đầu được thúc đẩy từ giữa những năm 2000 và đang được nhân rộng tại nhiều địa phương, đặc biệt là trong 5 năm trở lại đây, khi các vụ bê bối về thực phẩm tại Trung Quốc thức tỉnh ý thức của người tiêu dùng về việc phải tiêu thụ những sản phẩm thực sự an toàn cho họ và gia đình.

Có thể nói sự phát triển nhanh của thị trường nông nghiệp hữu cơ tại Trung Quốc là nhờ các yếu tố sau:
- Sự tăng trưởng nhanh và đều của nền kinh tế Trung Quốc trong một thập kỷ qua đã tạo ra một lớp người tiêu dùng thu nhập cao có nhu cầu lớn đối với thực phẩm an toàn.
- Các phương tiện thông tin đại chúng liên tục cảnh báo về nguy cơ thực phẩm (những thực phẩm lạm dụng hóa chất nông nghiệp, biến đổi gen, gây ô nhiễm môi trường…) và khuyến khích người dân tiêu thụ nhiều sản phẩm hữu cơ.
- Xu hướng của nông nghiệp hữu cơ trên thế giới tác động đến thị trường nông nghiệp của Trung Quốc
- Do kỳ vọng cao vào sự tăng trưởng của thị trường thực phẩm hữu cơ, các dự án nông nghiệp hữu cơ có thể thu hút dễ dàng hơn các nhà đầu tư lớn.

Tuy nhiên, bên cạnh những xu hướng thuận lợi, thị trường nông nghiệp hữu cơ Trung Quốc cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như:
- Giá các sản phẩm hữu cơ cao trong khi bộ phận người tiêu dùng có thu nhập cao chưa phải là số đông. Giá một sản phẩm nông nghiệp hữu cơ của Trung Quốc thường cao hơn khoảng 1,5-3 lần một sản phẩm bình thường.
- Một số sản phẩm ghi nhãn nông nghiệp hữu cơ có giá cao nhưng chưa chắc đã là sản phẩm hữu cơ thực sự. Điều này khiến người tiêu dùng Trung Quốc không mặn mà với các sản phẩm có nhãn hữu cơ.
- Theo số liệu thống kê của Ủy ban kiểm định và chứng nhận Trung Quốc, cho tới ngày 23/2/2012, có tổng cộng 23 tổ chức chứng nhận đã được cấp phép dịch vụ chứng nhận sản phẩm hữu cơ tại Trung Quốc. Các đơn vị này đã cấp tổng cộng 7934 chứng nhận, trong đó 7877 chứng nhận cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh nội địa và 57 chứng nhận cho nước ngoài. Tuy nhiên, một số nguồn tin cho biết cá tổ chức chứng nhận này chưa tuân thủ nghiêm túc các quy trình về chứng nhận nên vẫn có những sản phẩm dù đã được cấp chứng nhận nhưng không thực sự an toàn…

Bộ môn Nghiên cứu Chiến lược và chính sách: biên dịch