Có thể khi bạn quyết định đầu tư, những biểu hiện cho thấy đó là một DN rất có triển vọng, nhưng sau vài năm, tình hình có thể khác đi nhiều. Không ai có thể chắc chắn được điều gì trong tương lai. Hãy phát hiện nhanh những dấu hiệu cho thấy DN đang gặp vấn đề để bảo vệ danh mục đầu tư của bạn được an toàn.

Dưới đây là một vài dấu hiệu có thể cho bạn thấy một DN đang trên bờ vực phá sản hay đang gặp một số khó khăn tài chính nghiêm trọng.

Tiền mặt bị giảm thường xuyên, liên tục

Lượng tiền mặt tại quỹ cần được duy trì một lượng đủ để đảm bảo hoạt động thường xuyên cho DN và ứng phó trong tình hình khẩn cấp. Các công ty có lượng tiền mặt bị giảm từ quý này qua quý khác trong khi bình thường quay vòng tiền mặt của chúng rất nhanh thì bạn phải dè chừng. Bảng cân đối kế toán có thể giúp bạn rất nhiều, hãy xem xét sự khác biệt về lượng tiền mặt so với báo cáo trong năm ngoái. Hãy để ý, có thể công ty đã che lấp tình hình tiền mặt bằng việc phát hành thêm cổ phần mới hoặc vay thêm nợ.

Khả năng thanh toán lãi vay bị nghi ngờ

Báo cáo thu nhập của một DN sẽ cho chúng ta biết nó đã chi trả lãi vay như thế nào? Liệu rằng một công ty liên tục bị thua lỗ và báo cáo doanh số không ngừng giảm vẫn đủ khả năng duy trì thanh toán lãi vay? Đương nhiên là bạn muốn nhìn thấy một viễn cảnh sáng sủa hơn. Bạn muốn DN sẽ có nhiều thu nhập hơn, lượng tiền mặt vào cuối ngày đủ dư thừa để thực hiện nghĩa vụ với các chủ nợ. Tuy nhiên, thực tế các công ty đang thất bại, hoặc là trong tình trạng sẽ thất bại thì cái viễn cảnh mà bạn mong muốn thường khó xảy ra. Chúng hiếm khi nào có đủ khả năng thanh toán các hóa đơn.

Các chỉ số tài chính có thể giúp bạn nhận định tốt hơn khả năng trả nợ của công ty. Tỷ số khả năng thanh toán hiện hành là một chỉ số hữu ích. Nó bằng tổng tài sản lưu động chia cho tổng nợ ngắn hạn. Nó cho biết cứ với một đồng nợ ngắn hạn thì có bao nhiêu đồng tài sản lưu động đảm bảo chi trả. Nếu tỷ số này lớn hơn 1 thì DN được xem là có nhiều khả năng thanh toán tốt nghĩa vụ nợ. Và ngược lại, nếu tỷ số này nhỏ hơn 1 thì đó là dấu hiệu chỉ rằng DN sẽ không đủ sức để trả nợ vay.

Nếu muốn đo lường khả năng thanh khoản tốt hơn của các tài sản lưu động, bạn có thể dùng chỉ số thanh toán nhanh bằng cách lấy tổng tiền mặt cộng chứng khoán khả mại cộng các khoản phải thu chia cho tổng nợ ngắn hạn. Ở đây đã loại bỏ yếu tố hàng tồn kho và các tài sản lưu động có tính thanh khoản không cao khác.

Thay đổi kiểm toán độc lập

Tất cả các báo cáo tài chính của các công ty đại chúng đều phải được kiểm toán bởi một tổ chức kiểm toán độc lập. Thông thường các công ty hiếm khi nào thay đổi đơn vị thực hiện kiểm toán cho mình, vì vậy một sự thay đổi đột ngột đơn vị thực hiện kiểm toán độc lập có thể là dấu hiệu cho thấy có gì đó bất ổn đang xảy ra. Thường thì dấu hiệu này có nghĩa là, có sự không thống nhất đối với doanh thu sổ sách và doanh thu được kiểm toán hoặc có sự xung đột giữa các thành viên quản lý. Và dĩ nhiên đây không hề là một dấu hiệu tốt.

Một điều đáng quan tâm nữa là thư của kiểm toán viên. Một phần của các báo cáo gửi đến các cổ đông là các kiểm toán viên phải viết một lá thư khẳng định họ tin rằng các thông tin trong bảng cân đối kế toán, báo cáo dòng tiền, báo cáo thu nhập đưa cho các cổ đông đã được thể hiện một cách chính xác và công bằng, đã phản ánh chính xác tình hình tài chính trong công ty.

Tuy nhiên, nếu các kiểm toán viên đặt câu hỏi liệu rằng công ty có đủ khả năng tiếp tục hoạt động như một công ty đại chúng hoặc các kiểm toán viên ghi chú rằng có vài sự khác biệt mà vẫn được xem là như nhau trong thực hành kế toán, nhất là với các con số về doanh thu được ghi nhận thì chúng nên được xem là một trong những dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng.

Cắt giảm cổ tức

Các công ty thực hiện việc cắt giảm tỷ lệ chi trả cổ tức cho các cổ đông chưa chắc là đang đứng trên bờ vực phá sản. Tuy nhiên, cần phải nhìn nhận một điều: Trong những thời gian khó khăn, việc cắt giảm cổ tức luôn luôn được các công ty xem xét thực hiện đầu tiên. Do đó, bạn có thể xem việc cắt giảm hay hạn chế tỷ lệ chi trả cổ tức như một dấu hiệu có thể cho thấy công ty đang ở vào những thời điểm khó khăn.

Dĩ nhiên cũng cần phải tìm kiếm các bằng chứng khác ủng hộ việc quyết định có nên xem việc cắt giảm cổ tức của công ty như một tín hiệu cho thời gian “tăm tối” của DN hay không? Nói rõ hơn thì khi so sánh với các DN khác cùng ngành, nếu lợi nhuận sụt giảm hoặc lên xuống một cách bất ổn mà công ty vẫn duy trì tỷ lệ chi trả cổ tức cao, thì sau khi thanh toán hết các nghĩa vụ này, đồng tiền thu về sẽ bị âm.

Sự ra đi của các nhân sự quản lý cấp cao

Nếu bạn đang tham gia cùng một đoàn thủy thủ trên chiếc tàu ra giữa đại dương mênh mông và rồi bạn phát hiện tàu đang bị đắm. Hoảng hốt, lo sợ, bạn tìm cách tháo chạy, rời xa chiếc tàu ấy càng nhanh càng tốt. Một công ty trên bờ vực phá sản cũng như vậy. Các nhân sự cấp cao luôn là những người hiểu rõ tình hình công ty hơn bất kỳ ai. Họ có gia đình, họ cũng cần việc làm để nuôi sống bản thân và những người thân.

Vì vậy, ngay khi nhận thấy mọi thứ đang trở nên rất tồi tệ, công ty đang xuống dốc thê thảm, chắc chắn rằng bạn sẽ nhìn thấy sự ra đi của các nhân sự quản lý cấp cao. Họ sẽ chuyển sang làm việc ở một công ty khác để tìm kiếm một tương lai tươi sáng hơn. Đồng nghĩa là các nhân viên còn ở lại với vị trí thấp hơn sẽ nắm giữ các vị trí đang bỏ trống khi các vị cấp cao kia đã ra đi.

Nhà đầu tư có tổ chức và những người trong nội bộ bán một lượng rất lớn cổ phần của công ty

Là các nhà đầu tư thông minh và tài năng, các nhà đầu tư có tổ chức và những người trong nội bộ nắm giữ cổ phần của công ty nào đó sẽ nhanh chóng bán chúng đi nếu nhận ra công ty đang có những dấu hiệu chuẩn bị phá sản hay đang gặp khó khăn tài chính nghiêm trọng. Cũng giống như việc bạn tháo chạy khi phát hiện tàu đang bị chìm vậy. Hãy để ý quan sát lượng bán ra của các nhà đầu tư thông minh này, bởi vì đó có thể là một dấu hiệu đáng quan tâm.

Nhưng hãy chú ý, trong suốt thời gian hoạt động bình thường của doanh nghiệp, các nhà đầu tư thông minh này vẫn có thể bán cổ phần đi theo kế hoạch của họ. Và thực tế điều này là rất bình thường. Quan trọng là bạn nên để ý đến những giao dịch lớn hơn bình thường, đặc biệt là những giao dịch xảy ra ngay khi hoặc ngay trước hoặc ngay sau thời điểm các thông tin bất lợi về DN được công bố.

Bán các tài sản/trang thiết bị/sản phẩm hàng đầu

Nếu bạn đang phải trải qua một khoảng thời gian hết sức khó khăn thì có lẽ là bạn sẽ đem các khoản tiết kiệm của mình ra sử dụng. Và khi tiết kiệm cũng hết thì bạn có thể sẽ phải nghĩ đến việc bán bớt tài sản đi. Nhưng chắc chắn bạn sẽ không bao giờ bán những kỷ vật, đúng không?

DN cũng vậy. Vì thế, nếu bạn thấy một DN bán cả trụ sở, hay bán một trong những sản phẩm tên tuổi nhất của mình hoặc bán đi một bộ phận đáng giá trong số các trang thiết bị nhằm mục đích gia tăng tiền mặt thì không nghi ngờ gì nữa, phá sản là chuyện trong nay mai.

Các khoản thù lao, bổng lộc lớn bị cắt giảm

Thông thường, trước khi các vấn đề lớn bắt đầu, các công ty sẽ cố gắng cắt giảm các chế độ phúc lợi, các kế hoạch cho tiền lương hưu và các thù lao, bổng lộc khác. Một sự cắt giảm mạnh và đột ngột là dấu hiệu cho thấy vấn đề trong DN đang trở nên nghiêm trọng. Hãy tìm ra điều này trong các thông cáo báo chí hoặc là trong các bản báo cáo tài chính hằng năm.

Mong rằng với những dấu hiệu này, bạn sẽ nhanh chóng nhận ra tình hình thật sự của DN và danh mục đầu tư của bạn sẽ luôn được an toàn.