Theo đó, trong 5 tháng đầu năm 2009, sản xuất, tiêu thụ và xuất khẩu lúa, gạo đã đạt được yêu cầu, mục tiêu của Chính phủ; cụ thể, vụ đông xuân đã thu hoạch xong, năng suất toàn vùng đạt gần 64 tạ/ha, sản lượng thóc đạt trên 9,8 triệu tấn, duy trì được mức năm 2008; vụ hè thu đã xuống giống đạt gần 70% diện tích, dự kiến sản lượng đạt trên 9,5 triệu tấn thóc, tăng so với năm 2008.

Nếu tính cả vụ mùa, diện tích gieo trồng của toàn vùng ĐBSCL có thể đạt 3,944 triệu hécta, tăng so với năm 2008 và sản lượng ước đạt 20,7 triệu tấn thóc, tạo nguồn gạo hàng hóa đảm bảo mức xuất khẩu dự kiến từ đầu năm khoảng trên 5 triệu tấn, sau khi đã cân đối bảo đảm đủ lương thực cho các nhu cầu trong nước.

Lúa gạo hàng hóa được tiêu thụ nhanh; giá lúa bảo đảm nông dân có mức lời hợp lý theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng; xuất khẩu đạt 2,958 triệu tấn, đạt giá trị FOB khoảng 1,217 tỉ USD, tăng 51% về lượng và trên 28% về giá so với năm 2008; xuất khẩu tăng, nhưng cung ứng lương thực trong nước được bảo đảm nên giá gạo ổn định, góp phần giữ được mức tăng hợp lý của chỉ số CPI trong 5 tháng đầu năm.

Để công tác điều hành sản xuất, tiêu thụ và xuất khẩu gạo đạt hiệu quả cao trong 6 tháng cuối năm 2009 và chuẩn bị tốt cho kế hoạch năm 2010, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, Thủ tướng yêu cầu UBND các tỉnh, các bộ, ngành, các cơ quan chức năng tập trung chỉ đạo tăng cường hơn nữa công tác điều hành theo chức năng quản lý nhà nước của từng cơ quan và các địa phương đối với sản xuất, tiêu thụ lúa gạo trong nước và xuất khẩu; Bộ Công Thương, Bộ NNPTNT và Hiệp hội Lương thực Việt Nam bàn với các tỉnh có sản lượng lúa hàng hóa lớn để bổ sung cán bộ có thẩm quyền của tỉnh tham gia Tổ điều hành xuất khẩu gạo của Chính phủ và tăng cường giao ban điều hành sản xuất, tiêu thụ lúa gạo trong nước và xuất khẩu - nhất là vào trước thời điểm của từng vụ sản xuất; tăng cường công tác thông tin, dự báo về sản xuất, dịch bệnh, thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu để thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của kế hoạch năm 2009 và chuẩn bị tốt các điều kiện sản xuất cho năm 2010.

Trước mắt, đối với vụ hè thu, trên cơ sở giá thành sản xuất do Bộ Tài chính công bố, Bộ Công Thương phối hợp với UBND các tỉnh và Hiệp hội Lương thực Việt Nam chỉ đạo các doanh nghiệp thành viên hiệp hội thu mua khoảng 2 triệu tấn gạo hàng hóa theo giá bảo đảm lợi nhuận tối thiểu 30% cho nông dân.