Ngày 23- 6, tại TP Cần Thơ đã diễn ra hội nghị ra mắt phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo (BCĐ) Sản xuất và tiêu thụ cá tra vùng ĐBSCL do Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát chủ trì, với sự tham dự của đại diện Bộ Công Thương, Ngân hàng Nhà nước VN và lãnh đạo UBND các tỉnh, TP có sản lượng nuôi cá da trơn lớn trong khu vực. Trước đó, ngày 18-5, trước tình hình cá da trơn liên tục vướng đầu ra, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định thành lập BCĐ này.

Diện tích nuôi tăng, tiêu thụ giảm

Trong khoảng 7 năm gần đây, nhất là từ năm 2006 đến nay, nghề nuôi cá tra đã phát triển mạnh ở ĐBSCL và cả nước. Năm 2006, diện tích nuôi cá tra của ĐBSCL chỉ 3.797 ha, năm 2008 đã tăng lên đến 5.700 ha. Diện tích đã thu hoạch đến ngày 19- 6 là 1.133 ha, với sản lượng 312.337 tấn, năng suất bình quân 240 tấn/ha. Không tính lượng cá tồn đọng gần 7.000 tấn, sản lượng đến kỳ thu hoạch tính đến nay đã gần 120.000 tấn.

Theo Bộ NN-PTNT, trong 6 tháng đầu năm 2009, giá cá tra giảm dần do thị trường xuất khẩu giảm. Nếu như đầu tháng 3-2009, giá cá tra tăng mạnh ở mức 15.000 đồng - 17.000 đồng/kg đã giúp người nuôi có lãi khoảng 2.000 đồng/kg, thì đến tháng 5 và 6- 2009, giá cá tra đã sụt giảm mạnh do sản lượng tồn đọng năm 2008 rất lớn, khiến các doanh nghiệp (DN) chế biến không mặn mà với việc thu mua.

Người nuôi cá tra vẫn  loay hoay tìm đầu ra. Ảnh: N.Trinh

Trong khi đó, giá thức ăn còn tăng lên 300 đồng - 500 đồng/kg, khiến người nuôi cá tra càng kiệt sức vì bị đẩy vào thế bế tắc. Sản lượng tiêu thụ cá tra trong khu vực hiện chỉ đạt khoảng 10.000 tấn/tuần, giảm 30% so với cùng kỳ năm 2008.

Ông Huỳnh Thế Năng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang kiêm phó BCĐ, cho rằng BCĐ phải lấy khả năng xuất khẩu để làm chuẩn cho những khâu khác, trong đó có sản xuất. Theo ông Năng, phải công bằng hơn trong việc phân bố chỉ tiêu sản lượng nuôi cá tra ở các tỉnh, TP. “Đây là BCĐ chứ không phải... ban chỉ đại” - ông Năng phát biểu.

Cần cứu cả DN lẫn người nuôi

Theo Bộ NN-PTNT, nhiều hộ nuôi cá tra ở ĐBSCL đã chủ động nuôi giảm mật độ tới 50% so với năm 2008, nên sản lượng có thể sẽ sụt giảm khoảng 200.000 tấn so với kế hoạch. Bên cạnh đó, chế biến xuất khẩu cũng đang gặp một số khó khăn do nhiều cơ quan có thẩm quyền ở các nước có xu hướng dựng lên rào cản kỹ thuật nhằm hạn chế nhập khẩu để bảo hộ nền sản xuất thủy sản trong nước.

Đây là lý do khiến DN VN rơi vào tình trạng tồn đọng cá tra trong thời gian dài. Ông Lê Vĩnh Tân, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, kiến nghị Chính phủ nên hỗ trợ lãi suất hàng tồn kho năm 2008 cho các DN chế biến thủy sản.

Không chỉ cứu DN, lãnh đạo nhiều địa phương còn đề nghị nên cứu cả người nuôi, bởi họ hầu như không còn nợ ngân hàng mà nợ cơ sở bán thức ăn thủy sản với lãi suất cao. Các địa phương đều kiến nghị BCĐ nên đề xuất với Chính phủ và các bộ, ngành liên quan hỗ trợ lãi xuất hoặc cho vay lãi suất bằng 0% từ nay đến cuối năm 2009 để người nuôi quay lại với cá tra.