Từ 1/10/2007, Bộ Công Thương sẽ thống nhất bắt buộc kiểm tra chất lượng mặt hàng cà phê theo tiêu chuẩn TCVN 4193:2005 trước khi thông quan. Nhưng quyết định này đang gặp những cản trở từ các doanh nghiệp cà phê ở Đăk Lăk. Doanh nghiệp cho rằng, nếu làm như vậy sẽ tồn một lượng cà phê rất lớn vì không đáp ứng được tiêu chuẩn TCVN 4193:2005 yêu cầu.
Muốn đạt được yêu cầu này, các DN phải trang bị máy móc, đầu tư công nghệ chế biến cà phê chất lượng cao mới kịp áp dụng cho niên vụ 2007/2008 (một niên vụ từ khoảng tháng 10 năm trước đến tháng 10 năm sau). Chủ trương của Nhà nước là không khuyến khích XK cà phê hạt vỡ, tạp chất, nhưng phải hài hòa lợi ích giữa nhà nước, nông dân và doanh nghiệp.
Ông Vân Thành Huy, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - ca cao Việt Nam, khẳng định: “Hiện cà phê của chúng ta tạp chất đến 1% là quá lớn, các doanh nghiệp hội viên của chúng tôi đề ra tạp chất tối đa 0,5% là có thể thực hiện được. Chúng ta XK ít đi, nhưng để có thương hiệu trên thị trường thế giới còn hơn chạy theo số lượng mà không có thương hiệu và có thể xảy ra những rào cản thương mại khi các nhà nhập khẩu phát hiện ra tạp chất trong cà phê thành phẩm quá mức cho phép. Cần phải thay đổi trong cách nghĩ, cách làm của các nhà buôn, vấn đề tranh mua, tranh bán đang nảy sinh trong chính các DN kinh doanh cà phê trong nước, không những không phù hợp với thông lệ buôn bán quốc tế mà nó còn làm thị trường nhỏ đi chứ không phải rộng ra”.
Ông Huy kiến nghị: Văn bản về Tiêu chuẩn TCVN 4293:2005 đến nay vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể, Bộ Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Khoa học - Công nghệ phải sớm có văn bản chỉ đạo cụ thể cơ quan thẩm định và có lộ trình áp dụng để các DN có cơ sở tiến hành ký kết các hợp đồng XK, chế biến và hoàn tất các thủ tục thông quan được thuận lợi hơn.
Để giải quyết tình trạng ứ đọng vốn, ông Huy kêu gọi các doanhnghiệp nên thống nhất giao hàng cà phê xuất khẩu bằng container dùng điều kiện FCA (free carrier) thay thế cho điều kiện FOB. Khi dùng hợp đồng mua bán FCA, nhà xuất khẩu có thể giao hàng cho nhà nhập khẩu ở trên bờ, người bán cũng giao container cho người chuyên chở trên bờ. Vì vậy, khi hoàn thiện việc giao container cho người chuyên chở, nhà xuất khẩu có thể thanh toán được tiền hàng ở ngân hàng mà không cần chờ đến khi container được xếp lên tàu, không bị ứ đọng vốn.