Hồi cuối tháng 5, giá gạo trắng của Thái Lan công bố lên tới 1.030- 1.050 đô la Mỹ/tấn, cao hơn 30 - 50 đô la Mỹ/tấn so với tuần trước đó và đạt gần với mức giá cao kỷ lục 1.080 đô la Mỹ/tấn hồi tháng 4. Lúc đó các doanh nghiệp Việt Nam chỉ biết theo dõi và tiếc rẻ vì lệnh tạm ngưng ký hợp đồng xuất khẩu gạo vẫn chưa được tháo dỡ.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn, lượng gạo xuất trong 6 tháng đầu năm nay ước đạt 2,5 triệu tấn, tương đương 1,4 tỉ đô la Mỹ. Như vậy, giá xuất bình quân chỉ đạt gần 590 đô la Mỹ/tấn, cao hơn giá bình quân 315 đô la Mỹ/tấn của năm 2007. Nhưng mức giá ấy khó có thể gọi là hiệu quả khi từ cuối tháng 3 đến gần cuối tháng 6, giá gạo thế giới luôn ở mức hơn 600 đô la Mỹ/tấn.

Vào những ngày tới, liệu các doanh nghiệp Việt Nam có ký được nhiều hợp đồng xuất khẩu mới để đạt tổng lượng xuất khẩu thêm từ 1,2 - 1,3 triệu tấn trong qúy III này?

“Hổm rày chúng tôi vẫn chưa dám ký hợp đồng nào!”, ông Hồ Minh Khải, Phó giám đốc Công ty Nông nghiệp Cờ Đỏ cho biết.

Lý do ông Khải đưa ra là mức giá sàn mà Hiệp hội khống chế vẫn ở mức 780 đô la Mỹ/tấn thì rất khó chào giá khách hàng; bởi trong những ngày qua, các nhà nhập khẩu thậm chí còn ngoảnh mặt với những lời mời chào với mức giá 700 đô la Mỹ/tấn!

Một số doanh nghiệp cho rằng, có thể Hiệp hội e ngại việc hạ giá sàn lúc này sẽ khiến Việt Nam bị “ép” giá khi tham gia đấu thầu những hợp đồng xuất khẩu tập trung vào thời gian tới.

Tuy nhiên, có lẽ đây là điều mà trước sau gì cũng phải chấp nhận bởi một trong những nguyên tắc kinh doanh là phải tôn trọng mức giá thị trường, nếu muốn được ký tiếp các hợp đồng mới và đẩy mạnh thu mua lúa cho nông dân khi vụ lúa mới đang vào kỳ thu hoạch.

Diễn biến những ngày qua cũng cho thấy, các doanh nghiệp vẫn tỏ ra “đủng đỉnh” trong việc thu mua. Đây là lẽ tất nhiên khi lượng lúa gạo tồn kho vẫn còn, hợp đồng xuất mới lại chưa mấy khả quan thì chẳng doanh nghiệp nào - dù cho còn vốn - tung tiền mua lúa để dự trữ, nhất là khi lãi vay ngân hàng đã tăng vọt.

Hiện tại ở ĐBSCL, lúa khô vẫn đứng ở mức giá 5.000 - 5.100 đồng/ki lô gam, trong khi giá gạo loại tốt chỉ còn khoảng 6.650 đồng/ki lô gam, giảm khoảng 100 đồng/ki lô gam so tuần trước.