Theo khảo sát, hiện giá gạo nguyên liệu 5% tấm mà doanh nghiệp nhập kho dao động từ 6.900 – 7.200đ/kg, cộng thêm chi phí bao bì, lau bóng, vận chuyển ra cảng… khiến giá thành đội lên khoảng 400 – 410 USD/tấn.

Trong khi đó, trong số trên ba triệu tấn gạo đã ký, giao hàng đến hết tháng 6.2009 chỉ có khoảng 1,9 triệu tấn theo hợp đồng tập trung là bán được giá cao, trung bình khoảng 430 USD/tấn, còn lại trên một triệu tấn do doanh nghiệp tự đàm phán thương mại chỉ có mức giá dưới 400 USD/tấn.

Như vậy, những doanh nghiệp trót “ôm” hợp đồng thương mại, trong kho chưa có chân hàng thì ngay trong thời điểm này, cho dù chưa phải giao gạo cho khách hàng thì cũng bị lỗ 10 – 15 USD/tấn.

Nguồn tin từ doanh nghiệp xuất khẩu gạo còn cho hay, sau thời gian giao dịch sôi động, việc ký kết các hợp đồng mới về xuất khẩu gạo của Việt Nam bắt đầu ngưng lại.

Theo các doanh nghiệp, có nhiều nguyên nhân khiến hoạt động bán gạo phải tạm ngưng, như chỉ tiêu xuất trên ba triệu tấn giao hàng đến hết tháng 6.2009 đã đủ, nhu cầu nhập gạo của các nước giảm mạnh.

Như vậy, một lần nữa, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo tỏ ra rất yếu kém trong kinh doanh, không chuẩn bị sẵn chân hàng nên khi giá cả biến động thì bị lỗ.

Tình trạng này đã xảy ra vào cuối năm 2007, bài học còn nóng hổi nhưng chưa thấy doanh nghiệp rút kinh nghiệm. Nhiều ý kiến lo ngại rằng, liệu doanh nghiệp có tìm cách hạ giá thu mua lúa gạo của nông dân để “cắt” thua lỗ?