Hệ lụy của tình trạng cung không đủ cầu này là những con giống kém chất lượng len lỏi vào vuông tôm, để rồi thiệt hại nông dân lĩnh đủ.

Mất hơn 50 tỉ đồng mỗi năm vì tôm giống dỏm

Với hơn 260.000ha nuôi trồng thuỷ sản (NTTS), mỗi năm Cà Mau cần 13 tỉ con tôm giống, trong khi năng lực sản xuất chỉ là 5 tỉ con. Qua kiểm tra,  Sở NNPTNT phát hiện có đến 50% số trại sản xuất tôm giống trong tỉnh không đạt tiêu chuẩn chất lượng ngành.

Nghĩa là có đến 2,5 tỉ con tôm giống được người nuôi mua về thả và chờ đợi trong mỏi mòn vì không đạt hiệu quả. Nếu tính giá mỗi con tôm giống là 20 đồng, nông dân Cà Mau bị thiệt hại lên đến hơn 37 tỉ đồng.

Tại Bạc Liêu, nhu cầu tôm giống hằng năm khoảng 9 tỉ con, phục vụ cho 210.000ha NTTS, nhưng các trại giống trong tỉnh chỉ đáp ứng khoảng 7 tỉ con, còn lại người dân mua ở đâu, ngành chức năng cũng không hề biết.

Ông Ngô Hồng Giang - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến ngư, khuyến nông tỉnh - cho biết: "Các trại tôm giống lớn, có thương hiệu chất lượng thì không đáng ngại. Những cơ sở sản xuất giống nhỏ lẻ chất lượng khó đảm bảo, nhưng khi hút giống, nông dân cũng cứ mua về thả". Theo thống kê của ngành NNPTNT, mỗi năm nông dân Bạc Liêu thiệt hại hàng chục tỉ đồng vì tôm giống kém chất lượng.

Đó là nói về những trại tôm giống có đăng ký hoạt động trên địa bàn, còn những "con buôn" tôm giống từ bên ngoài vận chuyển vào Bạc Liêu, Cà Mau với số lượng lớn, chất lượng rất khó kiểm soát. Ông Nguyễn Thông Nhận - Phó GĐ Sở NNPTNT - cho biết: "Qua kiểm tra các mẫu tôm giống nhập tỉnh, có đến gần 50% không đạt chất lượng theo quy định".

Kiểm soát chất lượng - chuyện còn dài

Kiểm tra chất lượng tôm giống là việc làm thường xuyên, liên tục - các sở NNPTNT Cà Mau, Bạc Liêu đều khẳng định như vậy. Tuy nhiên, ngành cũng thừa nhận đây là việc làm hết sức khó khăn vì lực lượng kiểm tra mỏng, trong khi số lượng tôm giống nhiều. Ngoài ra, muốn chặn xe để kiểm tra, phải kết hợp với cảnh sát giao thông, quản lý thị trường... nên phần nào cũng hạn chế việc kiểm soát giống.
 
Mặt khác, Bạc Liêu, Cà Mau có địa bàn sông nước chằng chịt, kiểm tra đường bộ mạnh thì các đối tượng đi bằng đường thuỷ để tránh né. Ông Nguyễn Thành Huy - ở Chi cục Quản lý chất lượng nông - lâm sản Cà Mau - thừa nhận: "Lực lượng làm nhiệm vụ rất mỏng, không thể quán xuyến hơn 800 trại tôm giống sản xuất tại chỗ và hàng trăm cơ sở thu mua tôm giống tại đây". Tương tự như vậy, Bạc Liêu cũng khó kiểm soát tôm giống do lực lượng ít, công việc nhiều.

Tôm giống kém chất lượng len lỏi vào thị trường tại bán đảo Cà Mau, gây thiệt hại lớn cho người nuôi. Nhiều biện pháp đã được đưa ra nhằm làm trong sạch thị trường tôm giống, nhưng hiệu quả mang lại còn rất hạn chế. Vấn đề là ý thức người nuôi tại đây chưa cao, chưa chú ý đến thương hiệu tôm giống đã được đăng ký.
 
Ông Tạ Minh Phú - Phó Giám đốc Sở NNPTNT Bạc Liêu - cho rằng: "Một khi người nuôi chưa phân biệt được đâu là tôm giống chất lượng tốt thì thiệt hại do tôm giống mang lại là rất lớn, bởi nó quyết định thành bại trong nghề nuôi đến 70%. Về phía ngành, chúng tôi tiếp tục tăng cường kiểm tra, sao cho tôm giống đến với nông dân có chất lượng".

Được biết, sắp tới Cà Mau cũng tăng cường kiểm tra chất lượng con giống, cương quyết đóng cửa những trại tôm giống ngoài quy hoạch, sản xuất tôm giống kém chất lượng.