Ngày 15.12, Việt Nam lại trúng thầu bán cho Philippines thêm 600.000 tấn gạo, nâng tổng số lượng gạo xuất cho nước này lên 1,3 triệu tấn.

Cơ hội của gạo XK

Theo TCty Lương thực Miền Nam (Vinafood II), VN đã trúng thầu thêm 600.000 tấn gạo với mức giá 665USD/tấn, cung cấp cho Philippines trong buổi mở thầu ngày 15.12. Đây là gói thầu được các DN VN rất quan tâm và đã có những giải pháp phù hợp để trúng hết gói thầu này, nhằm mục tiêu chuẩn bị cho kế hoạch tiêu thụ lúa gạo vụ đông - xuân sắp thu hoạch.

Đây là đợt gạo VN trúng thầu với số lượng lớn nhất trong 3 đợt thầu Philippines mở gần đây. Được biết, tổng cộng bốn lần tham gia bỏ thầu, DN VN sẽ tiêu thụ được trên 1,3 tấn gạo cho thị trường Philippines.

Theo Hiệp hội Lương thực VN (VFA), giá gạo thế giới đang có xu hướng tăng, có lợi cho VN đẩy nhanh tiến độ XK gạo. Trước thời điểm VN liên tiếp trúng những gói thầu cung cấp số lượng gạo lớn cho Philippines (ngày 10.11), VFA đã công bố số lượng hợp đồng XK gạo đã ký lên đến 6,453 triệu tấn, lượng gạo XK ra thế giới lớn nhất từ trước đến nay.

Cũng theo VFA, khả năng XK được 6 triệu tấn gạo trong năm 2009 đã trong tầm tay, và nếu so với năm 2007 XK được 4,5 triệu tấn gạo; năm 2008 XK được 4,6 triệu tấn thì lượng gạo VN tiêu thụ ra thị trường thế giới của năm 2009 đáng được coi là một kỷ lục.

Không thiếu gạo

Về sản xuất lúa của năm 2009 - theo số liệu thống kế của Bộ NNPTNT, sản lượng lúa vụ đông-xuân đã đạt khoảng hơn 10,4 triệu tấn, vụ hè-thu 8,6 triệu tấn, tăng 315.000 tấn so với hè-thu 2008, vụ lúa thu-đông và vụ mùa ước đạt 3,5 triệu tấn.

Theo các chuyên gia kinh tế, nếu cộng thêm lượng gạo thu hoạch vụ đông xuân trong quý I/2010, lượng gạo hàng hóa tồn kho của VN sẽ lên tới 2,65 triệu tấn. Trong khi đó, cả nước chỉ xuất khẩu khoảng 1,6-1,7 triệu tấn gạo trong quý I/2010 theo các hợp đồng đã ký, thì lượng gạo trong nước vẫn còn khoảng 1 triệu tấn.

Còn theo dự báo của Cục Trồng trọt - Bộ NNPTNT thì vụ đông xuân 2009-2010 (sẽ thu hoạch thời điểm đầu năm 2010) sản lượng lúa thu hoạch có khả năng đạt 10,5 triệu tấn, nên chuyện thiếu gạo ảnh hưởng đến an ninh lương thực là điều khó xảy ra.

Giải thích về nguyên nhân giá gạo thị trường nội địa tăng, các chuyên gia đều chung nhận định: Đang có tình trạng DN đẩy mạnh thu mua lúa để thực hiện hợp đồng XK, đã đẩy giá lúa gạo tăng. Được biết, hệ thống kho trữ lúa gạo ở ĐBSCL rất thiếu, các DN phải quay vòng mua vào - bán ra mới có chỗ chứa gạo. Không ít DN ký hợp đồng XK lúc giá gạo còn thấp, tới thời điểm giao hàng dù giá gạo tăng cao vẫn phải mua vào để thực hiện hợp đồng, đã tác động tới giá cả lương thực trên thị trường nội địa.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Thành Biên, việc các DN đẩy mạnh thu mua để thực hiện các hợp đồng XK gạo mới đây có làm tăng giá gạo trong nước, song lượng gạo tồn kho đủ khả năng đáp ứng nhu cầu trong nước cũng như XK, do sản xuất nông nghiệp tiếp tục được mùa nên lượng gạo hàng hóa tồn kho tính đến cuối năm khoảng 1,45 triệu tấn, dù cả năm đã xuất khẩu trên 6 triệu tấn.

Thứ trưởng Biên khẳng định: “Chúng tôi bảo đảm nước ta hoàn toàn có đủ lượng gạo để bình ổn thị trường từ nay đến cuối năm cũng như trong dịp Tết Nguyên đán”.