Nguồn: Viện Chính sách và Chiến lược PTNNNT
TÌNH HÌNH CHUNG
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH THỊ TRƯỜNG
Các dữ liệu cập nhật cho thấy nền kinh tế Hoa Kỳ đang hồi sinh trở lại với mức tăng trưởng quý I/2021 được dự đoán tăng tới 10%, đây là mức tăng trưởng cao nhất kể từ tháng 8/2018. Thu nhập cá nhân của người Mỹ đã tăng 10%, tương đương 1.950 tỷ USD nhờ gói kích thích kinh tế Covid-19 được thông qua hồi tháng 12/202, mức tăng cao thứ hai kể từ khi dữ liệu được thu thập vào năm 1959. Bên cạnh đó, tổng tài sản các hộ gia đình tăng gần 2.000 tỷ USD trong tháng 1/2021, trong khi chi tiêu tăng 2,4%, tương đương 340,9 tỷ USD, nền kinh tế lớn nhất thế giới không chỉ đang phát triển mạnh mẽ mà xu hướng này sẽ còn tiếp diễn trong cả năm nay. Sau quý I/2021, sẽ có thể bước sang giai đoạn tăng trưởng, theo đánh giá của FED tăng trưởng GDP năm nay có thể là mức cao nhất trong nhiều thập kỷ.
Hoa Kỳ đang lo ngại các ảnh hưởng của lợn rừng đến nông nghiệp và hệ sinh thái nước này. Theo ước tính của APHIS thiệt hại hàng năm của lợn rừng đối với nền kinh tế nông nghiệp Hoa Kỳ là 1,5 tỷ USD, nhưng nhiều chuyên gia tin rằng con số thực tế còn cao hơn đáng kể. Ước tính số lợn rừng là khoảng 6,3 triệu con với tổng thể có thể từ 4 triệu đến 11 triệu.
Theo dữ liệu do USDA và Liên đoàn Xuất khẩu Thịt Hoa Kỳ (USMEF) công bố xuất khẩu thịt lợn của Mỹ đã phá kỷ lục vào năm 2020, chiếm gần 30% tổng sản lượng thịt lợn của Mỹ. Xuất khẩu tăng 11% về lượng và 11% về giá trị so với năm 2019. Trị giá xuất khẩu thịt lợn các loại năm 2020 đạt 7,7 tỷ USD, dự báo xuất khẩu thịt lợn năm 2021 sẽ giảm 2%.
Ngày 3/3/2021 Hoa Kỳ đã đã thông qua Đạo luật Hiện đại hóa Lực lượng Lao động Nông trại, HR 1537, đạo luật này tạo ra một giải pháp lực lượng lao động cho ngành nông nghiệp Hoa Kỳ bằng cách cung cấp sự ổn định, khả năng dự đoán và công bằng cho một trong những các ngành quan trọng của nền kinh tế quốc gia.Trong đó, có sửa đổi chương trình H-2A để cho phép một số lượng thị thực giới hạn cho công nhân làm việc quanh năm. Ngành công nghiệp thịt lợn của Mỹ đang thiếu hụt lao động trầm trọng, tác động tiêu cực đến các trang trại và nhà máy chế biến.
Ngày 18/2/2021, Hoa Kỳ đã đưa ra các dự báo mới nhất về xuất nhập khẩu nông sản. Theo đó, xuất khẩu nông sản của Hoa Kỳ trong năm tài chính (FY) 2021 được dự báo là 157,0 tỷ USD, tăng 5,0 tỷ USD so với dự báo tháng 11, nhờ dự báo xuất khẩu hạt có dầu và ngũ cốc cao hơn. Xuất khẩu đậu tương được dự báo sẽ tăng 1,1 tỷ USD lên mức kỷ lục 27,4 tỷ USD do nhu cầu mạnh mẽ từ Trung Quốc và giá cao hơn. Xuất khẩu khô đậu tương dự kiến tăng 700 triệu USD, trong khi tổng xuất khẩu hạt có dầu và sản phẩm được dự báo ở mức kỷ lục 38,3 tỷ USD, tăng 2,0 tỷ USD so với dự báo trước đó. Xuất khẩu ngô dự kiến tăng 800 triệu USD, vì giá trị đơn vị cao hơn bù lại khối lượng thấp hơn một chút. Xuất khẩu lúa mì được dự báo là 6,9 tỷ USD, tăng 700 triệu USD, dựa trên giá trị đơn vị cao hơn. Xuất khẩu ngũ cốc và thức ăn chăn nuôi tổng thể được dự báo là 37,8 tỷ USD, cao hơn 2,2 tỷ USD so với dự báo tháng 11. Xuất khẩu bông được dự báo sẽ tăng 600 triệu USD do giá trị và khối lượng cao hơn. Xuất khẩu gia súc, sữa và gia cầm được dự báo sẽ tăng 300 triệu USD lên 32,6 tỷ USD, do mức tăng xuất khẩu sản phẩm thịt bò và gia cầm dự báo nhiều hơn sự giảm sút của các sản phẩm sữa. Xuất khẩu sản phẩm làm vườn được dự báo sẽ không thay đổi ở mức 34,5 tỷ USD.
Xuất khẩu sang Trung Quốc tăng 4,5 tỷ USD so với dự báo tháng 11 lên mức kỷ lục 31,5 tỷ USD do các lô hàng trong quý đầu tiên tăng mạnh và doanh thu tăng mạnh, đáng chú ý nhất là ngô. Trung Quốc được dự báo sẽ vẫn là thị trường nông sản lớn nhất của Mỹ trong năm tài chính 2021, tiếp theo là Canada và Mexico.
Nhập khẩu nông sản của Hoa Kỳ trong năm tài chính 2021 được dự báo là 137,5 tỷ USD, tăng 500 triệu USD so với dự báo tháng 11, dẫn đầu bởi sự gia tăng nhập khẩu gia súc, sữa và gia cầm. Giá trị nhập khẩu trái cây tươi và chế biến không thay đổi so với dự báo của tháng 11 mặc dù dự báo khối lượng nhập khẩu nước trái cây giảm 200 nghìn tấn do xu hướng tăng giá nước trái cây. Nhập khẩu rau vẫn không thay đổi trong khi dự báo rau chế biến tăng 200 triệu USD, do khối lượng nhập khẩu dự kiến tăng 100 nghìn tấn, bù đắp cho mức giảm 200 triệu USD trong dự báo đối với các loại hạt nguyên hạt và chế biến dựa trên đà giảm xu hướng nhập khẩu các loại hạt kể từ mức cao gần đây trong năm tài chính 2019.
Nhập khẩu đường và các sản phẩm nhiệt đới của Hoa Kỳ được dự báo sẽ đạt 23,3 tỷ USD trong năm tài chính 2021, điều chỉnh tăng 100 triệu USD so với dự báo trước đó và cao hơn 300 triệu USD so với năm 2020. Nhập khẩu cao su thiên nhiên dự báo sẽ thấp hơn 100 triệu USD so với dự báo tháng 11 là 1,5 tỷ USD do giá trị nhập khẩu quý đầu tiên, thấp hơn dự kiến sau khi tăng trong quý cuối cùng của năm 2020. Nhập khẩu gia súc, sữa và gia cầm được tăng từ 500 triệu USD lên 18,3 tỷ USD chủ yếu nhờ nhu cầu phụ phẩm động vật tăng mạnh mẽ. Nhập khẩu của Hoa Kỳ đối với các sản phẩm phụ từ động vật như mỡ động vật không ăn được đang mở rộng khi các nhà sản xuất tìm kiếm nguyên liệu thô để hỗ trợ sản xuất nhiên liệu sinh học carbon thấp. Nhập khẩu gia súc và bê giảm $ 100 triệu với khối lượng giảm nhẹ. Nhập khẩu sữa tăng 100 triệu USD do giá trị đơn vị kỳ vọng cao hơn của một số sản phẩm. Thịt lợn, thịt bò và thịt gia cầm và các sản phẩm không đổi. Dự báo về tổng kim ngạch nhập khẩu hạt có dầu và các sản phẩm từ hạt có dầu vẫn giữ nguyên như dự báo tháng 11 là 9,4 tỷ USD. Giá trị nhập khẩu dầu thực vật được dự báo không thay đổi do giá trị nhập khẩu tăng bù đắp cho khối lượng nhập khẩu giảm. Dự báo nhập khẩu ngũ cốc và sản phẩm thức ăn chăn nuôi không thay đổi so với dự báo tháng 11 là 14,7 tỷ USD cho năm tài chính 2021.
Nhập khẩu của khu vực từ Tây Bán cầu được dự báo sẽ tăng 300 triệu USD so với dự báo trước đó lên 75,8 tỷ USD. Mexico dự kiến sẽ vẫn là nhà cung cấp nông sản lớn nhất cho Hoa Kỳ, đứng thứ hai là Canada và EU (bao gồm cả Vương quốc Anh) chỉ đứng nước lớn thứ ba. Doanh thu của Mexico được dự báo là 29,4 tỷ đô la, thấp hơn 100 triệu đô la so với dự báo của tháng 11, do nhập khẩu gia súc dự kiến giảm. Giá trị dự báo của các sản phẩm nông nghiệp Canada bán sang Hoa Kỳ được nâng cao 200 triệu đô la lên 24,7 tỷ USD do điều chỉnh tăng đối với nhập khẩu các sản phẩm thịt của Hoa Kỳ.
Nhập khẩu từ Nam Mỹ trong năm tài chính 2021 dự kiến sẽ tăng 200 triệu đô la so với dự báo tháng 11 lên 15,0 tỷ đô la. Nhập khẩu từ Brazil dự kiến sẽ tăng 200 triệu đô la từ dự báo trước đó do doanh số bán đường và chất ngọt dự kiến lớn hơn. Dự báo nhập khẩu từ Châu Đại Dương được tăng thêm 100 triệu USD so với dự báo trước đó lên 6,5 tỷ USD trong năm tài chính 2021 do nhập khẩu các sản phẩm thịt dự kiến sẽ tăng. Nhập khẩu từ châu Phi và Trung Đông dự kiến sẽ không thay đổi so với dự báo tháng 11 lần lượt là 3,0 tỷ USD và 1,6 tỷ USD.
Dự báo nhập khẩu từ châu Á không thay đổi so với dự báo trước đó là 24,2 tỷ USD trong năm tài chính 2021 do nhập khẩu rau từ Trung Quốc dự kiến tăng 100 triệu USD bù đắp cho việc nhập khẩu sản phẩm cao su tự nhiên từ Indonesia dự kiến giảm. Nhập khẩu nông sản từ Việt Nam không đổi so với trước đó ở mức 3,5 tỷ USD cho năm 2021.
Về tình hình xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ: Hoa Kỳ vẫn là đối tác chiến lược hàng đầu của Việt Nam trong xuất khẩu NLTS. Xuất khẩu NLTS Việt Nam sang Mỹ tháng 1/2021 tăng mạnh so với tháng trước đó và cùng kỳ, xuất khẩu đạt 1,11 tỷ USD, tăng 25% so với tháng 12/2020, và tăng 70,55% so với cùng kỳ tháng 1/2020. Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Mỹ là gỗ và sản phẩm gỗ (chiếm 74%), thủy sản (chiếm 10%), hạt điều (6%), mây tre đan (3%) các mặt hàng nông sản khác như cao su, cà phê… chiếm tỷ trọng không đáng kể dưới 2%. So với tháng trước, nhiều mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu tăng, đặc biệt mây tre đan (+71%), sản phẩm từ cao su (+58%), gỗ và sản phẩm gỗ (+37%) , thức ăn gia súc và nguyên liệu (+34%), trong khi đó một số mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu giảm như cao su (-17%), chè (-42%), thủy sản (-8%), gạo (-7%). Tuy nhiên, so với cùng kỳ hầu hết các mặt hàng đều có kim ngạch xuất khẩu tăng, đặc biệt là sản phẩm từ cao su (+115%), gỗ và sản phẩm gỗ, gạo đều tăng ở mức 90%...
Báo cáo chi tiết xem tại đây.