Trong khi đó, Bộ NN&PTNT dự báo sản lượng lúa năm 2011 của cả nước sẽ tăng 880.000 tấn, nâng tổng sản lượng lúa cả năm đạt 40,78 triệu tấn. Trong đó, vụ đông xuân cả nước tăng 260.000 tấn. Vụ hè thu, thu đông và vụ mùa dự báo tăng 620.000 tấn. Bộ cũng cho biết lượng lúa tăng thêm quy ra gạo ước đạt 500.000 tấn, nâng tổng lượng gạo xuất khẩu cả năm đạt 7,3 triệu tấn.
Giá lúa gạo đang tăng
Hiện tại khu vực ĐBSCL, giá lúa khô loại thường dao động từ 6.100 – 6.200 đồng/kg, tăng 250 – 300 đồng/kg, lúa dài khoảng 6.250 – 6.350 đồng/kg, tăng 300 đồng so với tuần trước.
Giá gạo nguyên liệu loại 1 làm ra gạo 5% tấm tăng 100 - 150 đồng, lên 8.150 – 8.250 đồng/kg tùy từng địa phương, gạo nguyên liệu làm ra gạo 25% tấm tăng 200 đồng lên 8.000 – 8.100 đồng/kg tùy chất lượng và địa phương. Giá gạo thành phẩm tăng khoảng 400 - 600 đồng/kg, với gạo 5% tấm không bao bì tại mạn 9.800 – 9.900 đồng/kg, gạo 15% tấm là 9.400 – 9.500 đồng/kg và gạo 25% tấm khoảng 9.000 – 9.100 đồng/kg tùy chất lượng và địa phương. Đây là các mức tăng chưa từng thấy trong ít nhất 3 tháng qua. Cũng theo VFA, trong nửa đầu tháng 7, cả nước đã xuất khẩu 222.931 tấn gạo, thu về 106,737 triệu USD, nâng tổng số gạo xuất khẩu từ đầu năm đến hết ngày 14/7 lên 4,135 triệu tấn, trị giá 1,953 tỷ USD.
Thực tế, các tỉnh đang vào cao điểm thu hoạch lúa hè thu tại ĐBSCL Long như An Giang, Đồng Tháp, Long An, Vĩnh Long…, giá lúa được thương lái thu gom vẫn ở mức khá cao. Cụ thể lúa thường khô (IR50404) vẫn giữ vững ở mức giá 6.150-6.250 đồng/kg (tùy địa phương); lúa hạt dài cũng đang ở mức khá cao, dao động từ 6.300-6.400 đồng/kg (tùy loại giống và địa phương).
VFA khẳng định, hàng năm, vào đầu quí 3 thường là giai đoạn thấp điểm của thị trường xuất khẩu lúa gạo. Tuy nhiên, năm nay hoàn toàn khác, từ đầu quí 3 đến nay, giá gạo trong nước và xuất khẩu của Việt Nam liên tục tăng cao.
Doanh nghiệp lúa gạo sẽ thế nào?
Bà Nguyễn Thị Ánh - giám đốc doanh nghiệp tư nhân chế biến xuất khẩu gạo Tấn Tài III, chợ đầu mối Bà Đắc, Tiền Giang cho biết, giá lúa gạo trong nước những ngày qua đang tăng mạnh do nhu cầu xuất khẩu tăng cao. Một vị khác cũng cho biết cho biết: “Một số doanh nghiệp nhận định giá lúa sẽ xuống trong 10-15 ngày tới đối với lúa cấp thấp IR50404 là có khả năng. Nhưng, giá xuống không phải do việc VFA tạm ngưng mua tạm trữ, mà nguyên nhân là do thời điểm này các doanh nghiệp xuất khẩu cơ bản đã hoàn thành giao cho phía đối tác loại gạo chất lượng thấp, chuyển sang giao các loại gạo chất lượng cao hơn. Tuy nhiên, với tình hình cung - cầu thị trường lúa gạo thế giới như hiện nay và đặc biệt khi giá lúa gạo của Thái Lan tăng quá cao. Chắc chắn các đối tác tiếp tục chọn gạo của Việt Nam và dĩ nhiên giá xuống thấp là hoàn toàn không thể”.
Sau khi Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) thông báo ngưng mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo mà lẽ ra các doanh nghiệp hội viên của VFA bắt đầu mua từ ngày 15/7, nhiều chuyên gia lẫn các tờ báo đều cho rằng, đây là hành động của các doanh nghiệp nhằm đè giá lúa để họ giảm lỗ trong xuất khẩu gạo.
Động thái “đè” giá lúa để giảm lỗ cho các doanh nghiệp. Chứng cứ để nói doanh nghiệp bị lỗ được viện dẫn thông tin: “Tính đến ngày 7/7, giá gạo xuất khẩu bình quân từ đầu năm đến nay là 471 đô la/tấn. Nhưng nếu chỉ tính các hợp đồng đã giao trong tháng 6, giá bình quân chỉ 467 đô la/tấn. Còn từ đầu tháng 7 đến nay giá bình quân chỉ còn 463 đô la/tấn”.
Tuy nhiên, thông tin từ Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA) cho biết, thời gian qua giá xuất khẩu gạo của Việt Nam tăng gần 30 đô la/tấn. Cụ thể, vào cuối tháng 6, giá gạo xuất khẩu loại 5% tấm của Việt Nam dao động từ 475-480 đô la tấn, loại 25% tấm có giá 435-440 đô la/tấn. Đến ngày 6/7, gạo 5% tấm có giá tăng lên 485-490 đô la/tấn và 450-455 đô la/tấn đối với gạo 25% tấm. Gần đây nhất, vào ngày 13/7, giá xuất khẩu tiếp tục tăng cao, từ 490-495 đô la/tấn đối với gạo 5% tấm và 455-460 đô la/tấn đối với gạo 25% tấm. Như vậy nếu tính bình quân, từ cuối tháng 6 đến 13/7 giá gạo xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục tăng cao. Không có chuyện giá xuất khẩu gạo của Việt Nam giảm làm một số doanh nghiệp bị lỗ như một vài chuyên gia nhận định.
Mới đây, Công ty lương thực Tiền Giang (một hội viên của VFA) sơ kết hoạt động cho biết, mặc dù điều kiện sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn do giá lúa gạo nguyên liệu, các chi phí đầu vào và lãi suất ngân hàng đều biến động tăng nhưng kết quả kinh doanh đạt mức khá.
Nhìn chung, thị trường lúa gạo đang không được bình ổn nên mỗi doanh nghiệp đều có lý do cho hoạt động của mình. Người nông dân đang được hưởng lợi từ những biến đổi này và hy vọng đôi bên đều có những hành động sáng suốt trong thời gian tới.
Tổng hợp