Hăng bao nhiêu, nay chán bấy nhiêu!
Ông Trần Văn Phụng, ở ấp Mỹ Thạnh Hưng, xã Hương Mỹ, (huyện Mỏ Cày, tỉnh Bến Tre) hiện đang nợ ngân hàng khoảng 70 triệu đồng chưa có khả năng thanh toán chỉ vì đàn cừu 60 con vẫn không ai mua. Trước đây, ông đầu tư khoảng 170 triệu đồng cho đàn cừu này, nhưng diễn tiến thị trường ngày một bi thảm khiến cừu vẫn lớn nhanh nhưng giá thịt cứ rớt dần. Năm 2005, giá cừu thịt là 30.000-40.000 đồng/kg thì hiện nay người mua ỡm ờ với giá 18.000-21.000 đồng/kg. Đã vậy, họ chỉ thu mua cầm chừng với số lượng rất ít.
Trên mười năm nay, con cừu đã lác đác xuất hiện ở huyện Mỏ Cày. Đầu tiên là một số người ra Bình Thuận mua về nuôi làm “kiểng”, hoặc dành xẻ thịt mỗi dịp có đám, tiệc. Nhưng khoảng hai năm trước, cừu rộ lên cơn sốt, nhà nhà nuôi cừu, người người nuôi cừu vì giá thịt thu mua khá hấp dẫn. Cầu cao, dĩ nhiên giá cũng sốt theo. Mỗi con cừu chừng ba tháng tuổi đã có giá 5-6 triệu đồng... mà chẳng ai chê mắc. Rốt cuộc, cái giá phải trả cho chuyện chạy theo phong trào chính người nuôi cừu phải gánh.
“Giá cừu giống hiện chỉ còn từ 0,5-0,7 triệu đồng/con”, ông Sáu Ngàn, người còn sở hữu trên 40 con cừu ở ấp Vĩnh Khánh, xã An Thạnh, ngao ngán. Cái bảng hiệu bán cừu giống treo trước ngõ nhà ông lâu nay, giờ đã gỡ bỏ lúc nào chẳng ai hay. Ngoài chuồng, mấy chú cừu cứ rống liên hồi vì đói, lông bệt dính, đen cáu vì ông Ngàn chẳng thèm tắm cho chúng.
Ông Đặng Thanh Tùng, cán bộ phòng Kinh tế huyện Mỏ Cày, nói rằng Mỏ Cày có đàn cừu lớn nhất tỉnh với trên 1.600 con. Tuy nhiên, với diễn tiến giá thịt ngày một bi đát, đàn cừu đã có dấu hiệu giảm dần số lượng.
Còn theo ông Nguyễn Văn Khoa, cán bộ Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bến Tre, “hưởng ứng” phong trào nuôi cừu rầm rộ trước đây, trung tâm cũng chi khoảng 45 triệu đồng hỗ trợ con giống... cho các hộ nuôi ở huyện Thạnh Phú, Mỏ Cày. Dù ông cho rằng những hộ nhận nuôi vẫn đang “hăng hái”, nhưng diễn tiến thực tế về lượng đàn cừu trong tỉnh cho thấy con số 3.000 con hồi đầu năm 2006 nay đã giảm khá nhiều.
“Với mức giá con giống hiện nay, nuôi cừu vẫn có lãi”, ông Tùng khẳng định. Tuy vậy, nếu làm thử phép tính đơn giản: nuôi con cừu sau 10 tháng nặng 40 kg, bán thịt với giá 20.000 đồng/kg thì chỉ thu được 800.000 đồng. Trong khi chi phí con giống đã từ 500.000-700.000 đồng, chưa kể tiền chuồng trại, chăm sóc, cắt cỏ - thậm chí phải mua, thì thử hỏi nông dân còn lãi là bao?
Khó hy vọng!
Đối với một số cán bộ ngành nông nghiệp và nông dân ở Bến Tre còn lạc quan về con cừu, thì họ cho rằng đây chỉ là sự tụt giảm giá tức thời. “Theo tôi biết, nhu cầu về thịt cừu ở TPHCM vẫn rất lớn”, ông Ngàn nuôi hy vọng.
Nhưng với người am tường về chuyện chăn nuôi cừu ở Việt Nam như ông Phạm Văn Tâm, cán bộ điều phối dự án của Công ty Tư vấn Anfa (TPHCM), thì chuyện về con cừu không mấy sáng sủa. Ông thừa nhận chuyện cừu thịt giảm giá là do ảnh hưởng chung của thị trường, nhưng với tập quán, hình thức nuôi như hiện nay thì theo ông con cừu khó “gượng dậy”.
Hồi tháng 3-2005, tập đoàn Farm-Fresh và Công ty Anfa đã ký hợp tác liên doanh đầu tư phát triển đàn cừu tại phía nam Việt Nam, nhằm thực hiện hiệu quả dự án sản xuất thịt cừu để xuất khẩu sang cộng đồng các nước Ả rập. Tuy nhiên, đến giờ Công ty Anfa vẫn chủ yếu cung cấp thịt cho thị trường nội địa.
“Chất lượng thịt cừu nuôi ở Việt Nam không đủ tiêu chuẩn xuất khẩu. Trước tiên là loại thịt này không thể vượt qua nhận diện cảm quan về mỡ, gân... rồi đến tỷ lệ thịt trên mỗi con cừu không đạt. Và khó nhất là giá thành không thể cạnh tranh”, ông Tâm phân tích. Đây là điều dễ hiểu, bởi ở các nước có truyền thống nuôi cừu lâu năm, họ tận dụng rất tốt nguồn lông cừu để may áo, túi... nên doanh thu từ cừu cao, giá thịt nhờ đó giảm được. Còn ở Việt Nam, lông cừu chỉ để... bỏ.
Lâu nay thịt cừu Việt Nam chủ yếu tiêu thụ tại các nhà hàng... Dù vậy, tính phổ biến vẫn chưa cao, tức chưa có nhiều người ưa chuộng loại thịt này. Như ở Bến Tre, thịt cừu chủ yếu chở về TPHCM, còn ngay huyện Mỏ Cày, rất ít người được nếm qua loại thịt này và muốn tìm mua lẻ cỡ 2 kg thịt cũng chẳng có bởi không có cầu thì làm sao có cung.
Theo ông Tâm, khoảng một năm trước tổng đàn cừu ở Việt Nam vào khoảng 90.000 con, nhưng hiện tại ước chỉ còn trên 40.000 con.
Còn ở miền tây, cụ thể như ở Bến Tre, ông Tâm khẳng định: “Ngay công ty chúng tôi cũng hoàn toàn không hướng đến việc phát triển đàn cừu ở vùng này. Do đặc điểm thổ nhưỡng, khí hậu... nên cừu nuôi ở Bến Tre chất lượng thịt không tốt, tỷ lệ thịt xẻ trên đầu con chỉ vào khoảng 20% trong khi nhiều nơi khác trung bình là 35%”.