Giá tôm giảm sâu do mất cân bằng cung – cầu trên toàn thế thời gian qua khiến nhiều nông dân nuôi tôm ở ĐBSCL “méo mặt”.

"Rầu rĩ" vì giá tôm

5 tháng đầu năm nay, người nuôi tôm ĐBSCL đều “rầu rĩ” vì giá tôm. Trong tháng 4, giá tôm thẻ chân trắng cỡ 60 - 70 con/kg đã giảm đến 20.000 đồng/kg so với tháng 3, xuống còn 110.000 - 120.000 đồng/kg. Tôm cỡ 100 - 110 con/kg cũng giảm 15.000 - 20.000 đồng/kg, xuống còn 85.000 - 90.000 đồng/kg.

Sang tháng 5, giá tôm không cải thiện mà tiếp tục giảm tại các tỉnh như Sóc Trăng, Cà Mau, Bạc Liêu… Hiện giá tôm vùng ĐBSCL đang ở mức thấp nhất trong vòng 2 năm qua. Cụ thể, thương lái ở Sóc Trăng thu mua tôm thẻ loại 100 con/kg chỉ còn khoảng 70.000 - 80.000 đồng/kg, tôm thẻ loại 60 con/kg giá cũng rất thấp, ở mức gần 100.000 đồng/kg.

Giá tôm giảm được cho là do nguồn cung trên thị trường khá cao. Sản lượng tôm nước lợ cả nước 4 tháng đầu năm 2018 ước đạt 119,8 nghìn tấn, tăng 11% so với cùng kỳ năm trước, trong đó sản lượng tôm sú ước đạt 56,9 nghìn tấn, sản lượng tôm chân trắng ước đạt 62,9 nghìn tấn.

Riêng vùng Đồng bằng sông Cửu Long sản lượng tôm sú ước 46,7 đạt nghìn tấn, tăng 1%, sản lượng tôm chân trắng ước đạt 51,5 nghìn tấn, tăng 28% so với cùng kỳ năm 2017.

Giá tôm trong nước bị ảnh hưởng bởi xu hướng giá thế giới, hiện đang giảm mạnh do nguồn cung tăng cao.

Bên cạnh đó, theo Hiệp hội Chế biến Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), giá tôm trong nước còn bị ảnh hưởng bởi xu hướng giá thế giới, hiện đang giảm mạnh do nguồn cung tăng cao. Giá tôm tại các nước có nguồn cung lớn như Ấn Độ, Thái Lan, Trung Quốc, Ecuador, Indonesia… đều giảm mạnh, thậm chí có nơi còn giảm xuống dưới mức giá thành.

Theo VASEP, giá tôm nguyên liệu tại đầm tôm Ấn Độ giảm xuống mức 270-280 rupee/kg đối với tôm chân trắng cỡ 50 con, còn đầu còn vỏ (HOSO), tương đương khoảng 4 - 4,2 USD/kg. Đây là mức giá thấp hơn chi phí sản xuất.

Tại Thái Lan, giá trung bình hàng tuần đối với tôm chân trắng cỡ 80 con/kg giảm xuống 135 bạt/kg, tương đương 3,7 USD/kg. Còn giá tại đầm tôm Indonesia đạt 4,9 - 5USD/kg đối với tôm chân trắng HOSO cỡ 50 con/kg…

Trong bối cảnh giá tôm nguyên liệu giảm sâu, các nhà máy chế biến thủy sản của Việt Nam cũng không dám mua vào vì các nhà nhập khẩu giảm mua. VASEP cho biết, giá xuất khẩu đã giảm tới 20% so với cuối năm ngoái nhưng vẫn khó bán vào thị trường Mỹ. Nguyên nhân là vì người mua nghĩ giá sẽ giảm nữa.

Hơn nữa, trên thị trường Mỹ, các nhà xuất khẩu tôm Việt Nam cũng phải cạnh tranh mạnh với tôm Ấn Độ đang cố gắng bán giảm giá để đưa hàng ra. Trong quý I/2018, giá trung bình nhập khẩu tôm Ấn Độ vào Mỹ đạt 9,9 USD/kg trong khi giá trung bình nhập khẩu tôm Việt Nam vào Mỹ đạt 11,4 USD/kg.

Giải pháp nào cho con tôm?

Theo phân tích của VASEP, sau khi giá tôm giảm mạnh, người nuôi tại Thái Lan, Ấn Độ có xu hướng giảm thả nuôi, do đó, nguồn cung dự báo sẽ giảm trong thời gian tới. Trong khi, sang quý III, các nhà máy trong nước tăng cường mua nguyên liệu cùng với nhu cầu “ấm lên” từ các thị trường nhập khẩu, giá tôm sẽ bắt đầu tăng lên.

Nhu cầu tiêu thụ tôm của Mỹ được dự báo vẫn tốt với niềm tin tiêu dùng cao và triển vọng kinh tế tích cực. nhập khẩu tôm của các thị trường nhập khẩu chính cũng được dự báo sẽ tăng trong cuối quý II hoặc đầu quý III năm nay. Do đó, người nuôi tôm vẫn có thể hy vọng giá bán được cải thiện vào nửa cuối năm nay.

Các chuyên gia khuyến cáo, người nuôi bình tĩnh thả nuôi mật độ thưa hơn dự kiến để giảm thiểu rủi ro, thu hoạch tôm cỡ lớn hơn. Đây được cho là giải pháp dung hòa và đúng đắn tại thời điểm này, bởi nếu dừng việc thả nuôi thì chi phí cải tạo ao đã thực hiện bị lãng phí và duy trì sinh kế.

Từ góc độ doanh nghiệp, ông Trần Văn Lĩnh – Chủ tịch HĐQT Công ty CP thương mại và thuỷ sản Thuận Phước cho biết, dù giá cả thế nào thì các doanh nghiệp vẫn cần tập trung vào chất lượng để bán tôm chất lượng cao với giá cao hơn. Đồng thời, phải tăng sản xuất các sản phẩm giá trị gia tăng để xuất bán vào phân khúc các thị trường cao cấp. Đây vốn là điểm yếu của tôm Việt Nam nhiều năm nay khi chúng ta chưa đa dạng hóa sản phẩm, chưa có nhiều sản phẩm cao cấp. Trong khi đó, các sản phẩm này bán được giá cao hơn và thị trường tiêu thụ ổn định hơn.

Tuy nhiên, để vượt qua được giai đoạn khó khăn khi giá tôm giảm này, cần phải có sự đồng lòng của cả hệ thống như giải pháp thả nuôi giảm giá thành (có khống chế sự tăng giá không rõ ràng về con tôm giống, thức ăn; được hướng dẫn kỹ thuật nuôi tốt hơn…). Và về lâu dài bền vững là giải pháp xây dựng thương hiệu con tôm Việt (truy xuất nguồn gốc, tôm sạch, ao nuôi có chứng nhận đạt chuẩn nuôi…).

Theo Diễn đàn doanh nghiệp