Các cơ quan được ủy quyền sẽ chịu giám sát sau khi qui tắc mới về cà phê có hiệu lực, cho phép họ kiểm soát tốt hơn về ngành công nghiệp ngày càng suy yếu này.
Trong Qui định về thu hoạch cà phê năm 2019, chính quyền các quận sẽ đảm nhận hầu hết vai trò trước đây của Cơ quan lương thực nông nghiệp Kenya (AFA) gồm việc cấp giấy phép xay xát và tiếp thị.
Phải mất hơn 3 năm để hình thành và làm việc theo các qui tắc mới với mục đích hồi sinh ngành nông nghiệp trồng cà phê bằng cách tăng sản lượng và hợp lí hóa thị trường.
Tốc độ tăng trưởng sản xuất cà phê ở Kenya kém hơn so với các nước khác ở miền Đông và miền Trung châu Phi.
Đó là điều khiến Tổng thống Uhuru Kenyatta thành lập một nhóm chuyên gia nhằm nghiên cứu và phát triển các qui định của năm 2016.
Tuy nhiên, câu hỏi được đặt ra liệu các đơn vị ủy quyền sẽ phụ thuộc vào nhiệm vụ đã được nêu ra trong các cuộc họp thảo luận hay không.
Các bên liên quan lập luận rằng những vấn đề như cấp giấy phép nên được giao cho cơ quan quản lí thay vì chính quyền quận.
Theo luật mới chính quyền quận sẽ cấp phép cho các nhà chế biến và hợp tác xã sản xuất và tiếp thị cà phê. Họ cũng sẽ chịu trách nhiệm trong việc cho phép nhập kho.
Một công ty muốn rang, xay và đóng gói cà phê để bán tại địa phương, sẽ phải được chính quyền quận của khu vực cấp phép sản xuất có nguồn gốc.
Sự phân chia quyền lực giữa hai cấp chính quyền cho nông dân một bức tranh rõ ràng về vai trò của cơ quan ủy quyền và AFA. Theo đó, người nông dân biết phải tìm đến ai khi họ cần giấy phép.
Các quận tương tự, theo qui định được công bố trong số đặc biệt của Công báo Kenya ngày 1/7, sẽ chịu trách nhiệm phê duyệt giấy phép nghiền, cấp giấy phép ươm cà phê và giấy phép vận chuyển.
Thanh toán sẽ được gửi vào tài khoản hợp tác xã thông qua Hệ thống thanh toán trực tiếp (DSS) từ Sàn giao dịch cà phê Nairobi và sau đó được chuyển đến nông dân sau khi khấu trừ.
Trong hệ thống này, tiền sẽ được gửi cho nông dân sau khi trả phí cho nhà tiếp thị và nhà xay xát thay vì trả cho họ thông qua các nhà tiếp thị đấu giá cà phê tại sàn giao dịch như trước đây.
Tuy nhiên, Chủ tịch Hội người trồng cà phê Ndaroini, ông Joseph Mukuha cho biết sử dụng DSS để trả tiền cho nông dân là không hợp lí.
"Không có hướng dẫn cụ thể nào về việc ai sẽ điều hành hệ thống. Chúng tôi sẽ khiếu nại với ai trong trường hợp có vấn đề?"
Theo ông Githae Hunyo, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Mutheka, sự thành công của các qui định phụ thuộc vào việc thực hiện và nông dân hiểu rõ phương thức cải cách nhanh đến đâu.
Mặc dù nông dân sẽ được trả tiền trong vòng 5 ngày sau khi các nhà tiếp thị nhận được tiền bán sản phẩm tại sàn đấu giá, nhiều người trồng cảm thấy không hài lòng với phương thức chi trả này.
Ông Githae cho biết hệ thống này sẽ giải quyết những sai phạm mà các nhà quản lí tham ô tiền của nông dân.
Kiểm toán sẽ dễ dàng và chế độ thanh toán mới sẽ tăng cường khả năng truy xuất nguồn gốc".
Thống đốc tại 31 quận trồng cà phê đã họp vào đầu năm để thảo luận về các qui định và viết một Bản ghi nhớ báo cáo lên Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Mwangi Kiunjuri về việc này.
Ủy ban ngành cà phê, đang thực hiện dự thảo do nhóm chuyên gia phát triển, đã phải điều chỉnh qui định theo đề xuất của các chính quyền quận chủ quận theo lệnh của ông Kiunjuri.
Quyết định để các quận đảm nhận hầu hết vai trò của AFA cũng bị chỉ trích.
Một quản lí cấp cao tại AFA cho hay: "Chúng tôi muốn biết điều gì sẽ xảy ra với một nhà máy xay xát có trụ sở tại Nairobi có hợp đồng với nông dân ở Kisii, Embu hoặc Nyeri. Nó có đảm bảo giấy phép xay xát từ 3 quận không?"