Các địa phương cần có cơ chế ứng giống trước cho dân

Do ảnh hưởng của rét đậm, rét hại, hiện đã có khoảng 70.000 ha lúa và khoảng 5.000 ha mạ bị chết. Nhiều diện tích lạc, đậu tương gieo xong gặp rét cũng bị thối hạt hoặc thui mầm. Các tỉnh Bắc Trung bộ và miền núi phía Bắc, diện tích lúa xuân cấy trước tết và mạ xuân muộn bị chết nhiều như: Thanh Hóa 10.370 ha; Nghệ An 10.460 ha; Phú Thọ khoảng 7.000 ha lúa và 400 ha mạ; Bắc Giang khoảng 1.500 ha lúa.

Các tỉnh ĐBSH diện tích lúa chết chủ yếu là xuân sớm và mạ xuân muộn như: Hải Dương chết 7.000 ha lúa và 100 ha mạ; Hải Phòng 7.000 ha lúa và 500 ha mạ; Hà Tây 5.000 ha lúa và 100 ha mạ; Thái Bình 10.000 ha lúa và 1.500 ha mạ; Nam Định 500 ha mạ… Trước mắt, theo Cục Trồng trọt các địa phương tập trung giải quyết những việc cấp bách sau đây:

1. Khẩn trương kiểm tra đồng ruộng

a. Những diện tích lúa bị chết trên 50% số khóm phải gieo bổ sung ngay bằng các giống lúa lai ngắn ngày như TH3-3, VL20, Q. ưu 1, Q. ưu 6, Khải Phong 7, Nhị ưu số 7, Nhị ưu 838, D ưu 527, HYT83, Thục Hưng 6, Nhị ưu 86B...; các giống lúa thuần ngắn ngày như: Q5, KD18, N87, ĐB5, ĐB6, Khang dân ĐB, TBR1, ĐS1, BC15...

Về phương pháp làm mạ: Thực hiện gieo mạ sân, mạ nền cứng, mạ khay và triệt để che phủ ni lông đúng kỹ thuật, nơi có điều kiện thì kéo điện ra để sưởi ấm cho mạ, đảm bảo đủ ẩm, không bón lót và bón thúc đạm cho mạ khi nhiệt độ còn dưới 15 oC.

b. Những diện tích lúa chết dưới 50%, giữ lớp nước nông, khi thời tiết ấm trên 20 oC và lúa ra rễ mới tiến hành dồn, dặm để đảm bảo mật độ.

c. Tiếp tục bảo vệ, chăm sóc tốt diện tích mạ hiện còn bằng các biện pháp che phủ ni lông đúng kỹ thuật, phủ tro bếp, tưới ẩm; khi thời tiết ấm trên 20 oC nếu mạ xấu thì cần phun thêm phân bón lá để mạ phục hồi, ra rễ mới mới cấy. Thực hiện việc xúc mạ cấy để hạn chế đứt rễ.

2. Về thời vụ và kỹ thuật gieo cấy

Trong thời gian rét đậm dưới 15 oC tiếp tục dừng cấy. Đối với vùng Bắc Trung bộ kết thúc cấy trong tháng 2, nếu gieo thẳng cần kết thúc trước 25/2. Đối với vùng ĐBSH và vùng Tây Bắc cấy đến 5/3, nếu gieo thẳng kết thúc trong tháng 2. Vùng Đông Bắc lúa xuân muộn cấy đến 10/3; nếu gieo cấy xuân hè cần kết thúc trước 30/3. Những diện tích ruộng chân cao và chân vàn nhưng không chủ động nước tưới hoặc đã cấy nhưng lúa bị chết không có mạ cấy lại, vận động nông dân mạnh dạn chuyển sang trồng ngô, đậu tương (trong tháng 2) hoặc chuyển trồng đậu đỗ, rau vụ xuân hè.

Theo Cục phó Cục Trồng trọt Phan Huy Thông, vấn đề đáng lo nhất hiện tại là khâu giống: “Nguồn giống không thiếu lắm nhưng quan trọng phải chọn được giống có chất lượng và ngắn ngày. Ưu tiên sử dụng tối đa nguồn giống lúa lai vì giống này chịu rét tốt sau đó mới đến sử dụng lúa thuần. Về lúa thuần cần ưu tiên cấp giống nguyên chủng, xác nhận của các doanh nghiệp, nếu thiếu nữa mới sử dụng đến các giống dân tự để nhưng cần kiểm tra để đảm bảo chất lượng. Trước tính cấp thiết của thời vụ, các địa phương cần có cơ chế huy động các nguồn giống ngắn ngày để ứng trước cho dân gieo trồng kịp thời, nhất là các vùng chưa có tập quán làm xuân muộn…”.