Theo Hiệp hội Điều Việt Nam, nếu năm 2008 chỉ một số DN gặp khó khăn thì năm 2009, 100% DN sẽ vấp phải cảnh này.

Ông Nguyễn Thái Học, Phó Chủ tịch thường trực VINACAS, cho biết, tháng 1/2009, sản lượng và kim ngạch xuất khẩu của ngành điều thấp hơn so với tháng 12/2008, khoảng 5.000-7.000 tấn.

Ông Học đánh giá, lượng hàng tồn kho trong 2008 vẫn chưa được bán, khách hàng nước ngoài trả tiền chậm, lùi thời gian giao hàng. Cộng vào đó, giá nguyên liệu cao nên chắc chắn trong năm 2009, mỗi DN sẽ lỗ khoảng 15 triệu đồng/tấn điều nhân.

Hiện tại các DN chỉ ký các đơn hàng xuất khẩu được khoảng 40-50% sản lượng chế biến toàn ngành. Các DN ký hợp đồng dài hạn dường như không có, trừ một số DN có uy tín, có khách hàng lâu năm, trong khi sản phẩm vẫn còn tồn đọng trong kho.

Ngoài ra, thị trường tiêu thụ trong năm 2009 lại giảm sút. Thị trường tiêu thụ lớn nhất của ta là Hoa Kỳ và các thị trường khác như Bắc Mỹ, châu Âu, ngay cả thị trường mới Trung Quốc, đều đình đốn tiêu thụ. Có những thị trường hầu như không giao dịch. Đến thời điểm này 30-40% sản lượng điều chưa có thị trường tiêu thụ.

Ông Nguyễn Đức Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam, cho biết, Bộ Công thương cùng hiệp hội đã đề xuất việc giảm thuế thu nhập DN, lùi thời gian nộp thuế cho DN xuống 8 tháng, kích cầu tiêu dùng trong nước. Phía ngân hàng hỗ trợ cho các DN vay vốn cùng hỗ trợ người dân vay vốn, giảm lãi suất 4%/năm.

Bà Mỹ Lệ, một DN chế biến, xuất khẩu điều tại Bình Phước, góp ý, từng vùng nên lập một trung tâm điều hành giá. Qua trung tâm này, các DN tránh được tình trạng hớ giá và cạnh tranh nhau nâng giá khi thu mua điều.