Và điều đáng nói hơn là chưa một địa phương nào khẳng định được bao giờ tiền hỗ trợ sẽ đến với ngư dân.
Từ giữa tháng 6/2008, Chính phủ đã phê duyệt tạm ứng trên 1.300 tỷ đồng cho các địa phương để sẵn sàng hỗ trợ ngư dân. Các tỉnh nhận tiền về để đóng băng đó, trong khi ngư dân thì đang mỏi mòn trông đợi.
Bao giờ chúng tôi được nhận tiền ?
 |
| Tàu cá CM 5072 TS của ngư dân Dương Thúy Trinh, xã Khánh Lâm, huyện U Minh tạm nằm bờ vì cụt vốn. |
Đó là câu hỏi bức xúc của ngư dân khắp nơi về vấn đề tiền hỗ trợ khó khăn cho ngư dân theo tinh thần Quyết định 289 của Thủ tướng Chính phủ. Ngư dân Dương Thúy Trinh, chủ tàu câu mực CM 5072 TS, xã Khánh Lâm, huyện U Minh (Cà Mau) kể: “Con nước biển tháng 5 vừa rồi, tàu tôi đánh bắt được 60 triệu đồng. Chi phí cho dầu hết gần 30 triệu, còn 30 triệu phải chia cho 10 ngư phủ và chi phí khác, coi như trắng tay. Mà đã 3 con nước qua, kể từ khi dầu tăng lên 14.000 đồng/lít đều như vậy, không lãi được đồng nào. Nghe trên đài nói Chính phủ có chủ trương hỗ trợ dầu cho ngư dân, nhưng tôi có thấy gì đâu. Mới tuần trước mấy cán bộ xã đến nói miệng rằng có chủ trương, kêu đến xã xem bảng thông báo. Chồng tôi đến nhưng chỉ xem thông báo thôi chứ được ai hướng dẫn làm hồ sơ gì đâu. Tôi có hỏi mấy cán bộ xã, nhưng họ cũng lắt đầu bảo không biết!”
Chị Trinh chỉ chiếc tàu đang đậu với bến sông cho biết thêm do hết chi phí sau mấy chuyến lỗ vốn, con nước này chị cho tàu tạm nằm bờ, chờ khi nào hỏi đủ tiền làm chi phí sẽ tiếp tục ra khơi.
Ngư dân Đinh Việt Bắc, chủ tàu câu mực 55CV, biển số CM 5432 TS, ấp 4, xã Khánh Lâm cũng cho biết tương tự: “Đến nay - 26/06/2008 - tôi chưa nghe ai hướng dẫn cách làm thủ tục để hưởng hỗ trợ dầu từ chủ trương của Chính phủ. Sau mấy con nước không có lãi, tôi cũng cạn khô vốn. Giá mà được nhận tiền hỗ trợ sớm thì đở khổ biết bao nhiêu".
Đó là những ngư dân có đăng ký, đăng kiểm, đầy đủ thủ tục nghề cá, còn với những ngư dân chưa từng đăng ký đăng kiểm thì càng mù mịt hơn.
Anh Phạm Văn Định, ấp 3, xã Khánh Tiến, huyện U Minh có chiếc ghe đánh lưới ven bờ chưa từng đăng ký đăng kiểm. Khi hỏi chuyện hỗ trợ dầu, anh mù tịt hoàn toàn không biết gì. Anh nói: “Tôi chưa nghe cán bộ nào nói về chuyện hỗ trợ tàu cá. Nếu được như vậy thì quá quý. Năm ngoái, khi dầu chưa tăng giá, tôi chạy mỗi ngày tốn không tới 200 ngàn tiền dầu, nhưng bây giờ mỗi ngày tôi phải mất trên 300 ngàn đồng tiền dầu, nên thường xuyên bị lỗ vốn”.
Anh Định thú thật, ghe mình chưa đăng ký, đăng kiểm gì cả. Anh nói: “Tôi không biết đăng ký ở đâu, mà ghe tôi không biết nhà nước có cho đăng ký hay không? Chính sách hỗ trợ dầu không biết có tính ghe nhỏ như ghe tôi không?”. Rất nhiều ngư dân khác có các câu hỏi mơ hồ như thế.
Trao đổi về vấn đề trên, ông Đỗ Chí Sỹ, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ nguồn lợi thủy sản Cà Mau cho biết: “Chúng tôi hiện cũng chưa trả lời được câu hỏi bao giờ tiền hỗ trợ đến tay ngư dân, vì còn quá nhiều vướng mắc giữa hướng dẫn của Trung ương với thực tế địa phương. ”Mặc dù từ đầu tháng 6/2008, tỉnh này đã được tạm ứng trên 63 tỷ đồng để hỗ trợ cho ngư dân.
T hủ tục rối rắm, nhiêu khê
 |
Ghe lưới của ông Phạm Văn Định, Khánh Tiến, huyện U Minh đã hành nghề cả chục năm qua, ngày nào cũng đi đánh bắt nhưng đến nay vẫn chưa có đăng ký. Ông Định đến nay vẫn chưa biết làm cách nào để được hưởng thụ chính sách hỗ trợ ngư dân của Chính phủ. |
Ngày 14/6, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã chủ trì hợp giao ban trực tuyến với 14 tỉnh có ngư dân nghề cá. Theo các địa phương phản ảnh, việc triển khai chủ trương hỗ trợ khó khăn cho ngư dân đang gặp phải rất nhiều khó khăn. Khó khăn căn bản là phần lớn ngư dân không đáp ứng được các điều kiện thủ tục theo quy định. Quy định buộc trong hồ sơ để được hưởng thụ chương trình hỗ trợ phải có: Sổ nhật ký khai thác; giấy đăng ký, đăng kiểm; giấy phép khai thác hải sản; mua bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm thuyền viên; thuê thuyền viên phải có hợp đồng lao động tối thiểu từ 1 năm trở lên… Trong khi trên thực tế, tại hầu hết các địa phương có tàu cá đều vướng phải tình trạng giấy đăng ký đăng kiểm tàu cá phần lớn đã thế chấp tại các ngân hàng. Còn giấy phép khai thác thủy hải sản thì đã theo tàu ra biển khơi với những chuyến đi đánh bắt hàng tháng trời mới vào bờ…
Sau khi tiếp nhận thông tin về những khó khăn vướng mắc trong triển khai chủ trương hỗ trợ ngư dân, ngày 19/6/2008, Bộ NN&PTNT đã có công điện chỉ đạo các tỉnh biện pháp tháo gỡ những vướng mắc. Theo đó, một số khó khăn về căn bản đã được tháo gỡ, tuy nhiên vẫn còn những khó khăn khác liên quan đến một bộ phận không nhỏ những ngư dân với phương tiện khai thác nhỏ chưa đăng ký và hết hạn đăng ký.Ông Đỗ Chí Sỹ cho biết thêm, tỉnh Cà Mau có khoảng 3.600 tàu cá lớn nhỏ, trong đó còn 800 tàu cá chưa đăng ký và khoảng 500 tàu khác hết hạn đăng kiểm mà chưa đăng kiểm lại. Số này có nhiều khả năng sẽ không được hưởng thụ chính sách hỗ trợ dầu từ Quyết định 189 của Thủ tướng Chính phủ, vì rằng chủ trương hỗ trợ dầu chỉ được thực hiện trong năm 2008.
Hiện tỉnh đang nỗ lực kêu gọi ngư dân tiến hành đăng ký để được hưởng thụ nhưng thời gian quá cấp bách nên rất ít ngư dân thực hiện được.
Theo quyết định của Chính phủ thì tất cả tàu cá sẽ được hưởng thụ chính sách hỗ trợ dầu. Với loại tàu cá nhỏ nhất cũng được hưởng thụ 15 triệu đồng/năm (chỉ trong năm 2008). Với những tàu công suất lớn, mức hưởng thụ lên đến trên 20 triệu đồng/năm. Theo cách tính của Sở Thủy sản Cà Mau, chi phí để những tàu cá chưa đăng ký đi đăng ký mới chỉ bằng 1/20 so với số tiền sẽ được hưởng thụ từ Quyết Định 189 của Chính phủ. Thế nhưng mãi đến thời điểm này có rất ít ngư dân thực hiện đăng ký để được thụ hưởng chính sách hỗ trợ từ Nhà nước.
Điều đó phản ảnh rằng chủ trương hỗ trợ khó khăn cho ngư dân đợt này chưa được các địa phương triển khai quán triệt đến tất cả ngư dân.