Kết nối nghiên cứu với thực tiễn
cho một nền NÔNG NGHIỆP tăng trưởng toàn diện
Dự báo xuất khẩu gạo cần “bắt mạch” diễn biến thị trường thế giới
31 | 10 | 2008
Việt Nam là nước xuất khẩu gạo đứng thứ 2 thế giới, vì thế cần phải có những thông tin, dự báo chính xác để đón bắt được sự “đỏnh đảnh” của giá gạo trên thị trường thế giới. Nhiều chuyên gia cho rằng, năm 2009, XK gạo sẽ gặp nhiều khó khăn do tác động khủng hoảng tài chính thế giới, năng lực tiêu thụ gạo tại nhiều nước giảm sút đáng kể. Nhưng mới đây Viện Nghiên cứu gạo quốc tế (IRRI) và Tổ chức Lương nông Liên hợp quốc (FAO) vừa đưa ra dự báo, năm 2009 sẽ là năm thứ hai thị trường gạo toàn cầu tiếp tục khan hiếm, khủng hoảng tài chính đang đẩy thêm nhiều người vào cảnh thiếu đói và vốn đầu tư cho nông nghiệp sẽ bị hạn chế...
Dự báo nguy cơ khủng hoảng lương thực

Sở dĩ IRRI và FAO đưa ra những thông tin trên vì dân số trên thế giới vẫn tiếp tục tăng, nhất là người dân ở các nước đang phát triển tăng lượng gạo tiêu thụ để thay thế cho các loại thực phẩm đắt đỏ như rau, hoa quả và thịt khiến mức tiêu thụ gạo nhìn chung trên toàn cầu sẽ tăng thêm khoảng 18 triệu tấn. Thêm vào đó, các kho dự trữ gạo ở một số nước chủ chốt, trong đó có Mỹ, cũng bị cạn kiệt. IRRI dự đoán sản lượng gạo xay của vụ mùa năm nay sẽ đạt mức kỷ lục 432 triệu tấn, tăng 1% so với vụ mùa năm ngoái. Tuy sản lượng gạo ở nhiều nước sản xuất lớn như: Thái Lan, Việt Nam… tăng cao nhưng giá gạo vẫn được dự báo là ở mức cao, vì mức tăng về nguồn cung này vẫn thấp hơn so với nhu cầu tiêu dùng.

Hồi tháng 5/2008, giá lương thực thế giới lên đến 1.000 USD/tấn, mặc dù hiện tại giá lương thực đã giảm xuống xấp xỉ 700 USD/tấn, nhưng mức giá này vẫn cao gấp đôi so với năm ngoái. Dự báo của IRRI về tình trạng khan hiếm gạo trên thị trường thế giới cho thấy, cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu vẫn rất nghiêm trọng. Đã vậy, Tổng giám đốc FAO vừa tuyên bố, cuộc khủng hoảng tài chính tất yếu sẽ gây ra một cú sốc trong các nước đang phát triển và dẫn đến hậu quả tiêu cực với nông nghiệp và an ninh lương thực. Các khoản tín dụng của ngân hàng dành cho lĩnh vực nông nghiệp cũng như viện trợ của các chính phủ cho người làm nông nghiệp, chắc chắn sẽ bị hạn chế… Chình vì những lý do trên mà thị trường gạo năm 2009 sẽ có những diễn biến khó lường.

Tìm lối ra cho sản xuất lúa gạo

Mười tháng qua, XK gạo đã đem về cho Việt Nam 2,611 tỉ USD, Bộ Công Thương dự kiến, 3 tháng còn lại của năm 2008, Việt Nam có thể XK thêm khoảng 250 triệu USD để đạt kim ngạch 2,85 tỷ USD (tăng 91% so với năm ngoái), trong khi lượng gạo XK tương đương nhau (4,5 triệu tấn). Mặc dù tính cả 10 tháng, giá trung bình gạo XK vẫn tăng nhưng nếu nhìn vào những diễn biến hiện nay cho thấy giá gạo XK thực sự khó dự đoán trong thời gian tới. Hiện giá gạo 5% tấm chỉ còn ở mức 480 USD/tấn; gạo 15% tấm còn khoảng 400 USD/tấn và gạo 25% tấm là 380 USD/tấn. So với tháng trước, giá gạo trên thị trường thế giới đã giảm 20- 30 USD/tấn. Còn nếu so với thời "hoàng kim" tháng 3 và 4/2008 thì giá gạo thế giới hiện nay đã hạ xuống tới 60%. Do giá gạo trên thế giới sụt giảm như vậy, cùng với lượng lúa thu hoạch trong dân đạt năng suất cao nên giá lúa gạo nguyên liệu trong nước bị tác động ghê gớm.

Trước tình trạng lúa gạo nguyên liệu rớt giá thảm hại, cùng với nỗi lo lắng của người nông dân, sự “bế tắc” của nhiều DN chưa thương thuyết được các hợp đồng XK, Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo Tổng công ty ty Lương thực miền Bắc và miền Nam với cố gắng cao nhất tiếp tục mua lúa gạo để tạo ra sức mua, duy trì giá, đảm bảo có lời cho bà con nông dân. Mặt khác đàm phán ký kết các hợp đồng để XK. Bộ Công Thương đã kiến nghị Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính xem xét cho nông dân và các DN thu mua lúa gạo được giãn nợ và miễn, giảm lãi khi giãn nợ; hỗ trợ lãi suất cho vay đối với nông dân và các DN thu mua lúa gạo chờ XK, đặc biệt là khi thu mua loại gạo IR 50404 rất khó tiêu thụ hiện nay. Về thị trường tiêu thụ, Bộ Công Thương sẽ chịu trách nhiệm chỉ đạo các thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tìm kiếm thị trường và khách hàng để đẩy mạnh XK trong những tháng cuối năm. Theo đó, từ nay đến hết tháng 2/2009 sẽ bỏ giá sàn XK gạo, DN được xuất gạo tự do không phải đăng ký.





Nguồn: Thông tin thương mại Việt Nam
Báo cáo phân tích thị trường