Trao đổi với NTNN, các chuyên gia kinh tế đã chỉ ra rằng: Bán được số lượng lớn với giá cao, phương thức thu mua nhanh gọn, trả tiền ngay là những đặc điểm khi nông dân và thương lái Việt Nam giao dịch với thương nhân, doanh nghiệp Trung Quốc. Rõ ràng, nông dân và nhiều thương lái Việt Nam đang rất vui mừng. Tất nhiên, đó là đứng ở góc độ hiệu quả kinh tế của một mùa vụ “trót lọt”.

Thua trên sân nhà

Tuy nhiên, mặt trái của tình trạng này cũng đang đặt ra không ít các vấn đề cần phải nghiên cứu làm rõ. Chẳng hạn như không thể bỏ qua những bài học về nhu cầu cao đến mức bất thường về nguyên liệu của phía Trung Quốc, bởi trong quá khứ đã không ít lần người nông dân Việt Nam phải nhận “trái đắng” từ chính cách thu mua ồ ạt rồi sau đó dừng “đột tử”...

Điều quan trọng hơn, đó là dễ dàng thấy rõ sự gắn kết có phần lỏng lẻo giữa doanh nghiệp, người nông dân và thương nhân trong nước nên đã tạo ra kẽ hở để các thương nhân Trung Quốc xen vào, gom sạch nhiều loại nông sản. Rõ ràng các thương nhân Trung Quốc đã làm tốt hơn việc kết nối thị trường, đáp ứng được nhu cầu của người nông dân.

Trong khi các thương nhân và doanh nghiệp trong nước có vẻ như đang chưa làm tốt vấn đề này. Ông Đỗ Hoài Nam - Chủ tịch Hiệp hội Tiêu, nhận định: Các doanh nghiệp Trung Quốc có tiềm lực tài chính dồi dào, họ sẵn sàng trả giá cao khiến doanh nghiệp trong nước của ta thua ngay trên sân nhà. Hơn nữa, họ có cả đại lý thu mua xuống tận cấp huyện, điều mà hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam đều yếu...

Nhiều chuyên gia kinh tế đã cảnh báo, các doanh nghiệp Việt Nam phải biết chia sẻ, tích cực hơn để tìm tiếng nói chung với người nông dân, nếu không, sự ưu ái của họ dành cho những thương nhân Trung Quốc là điều khó tránh khỏi. Hệ quả là nguồn nguyên liệu hay các sản phẩm chất lượng cao mà người nông dân Việt Nam làm ra sẽ bị các thương nhân và doanh nghiệp Trung Quốc chiếm được ưu thế trong thu mua.

Cần có đối sách hợp lý

Trước tình trạng thương lái Trung Quốc thu gom ồ ạt nông sản Việt cũng đặt ra trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước. Khi phân tích về trách nhiệm của các cơ quan quản lý, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan đã bức xúc nói: Không thể để tình trạng các thương nhân Trung Quốc được phép mua bán sản phẩm nông nghiệp một cách tự do, tùy tiện, không phép và thậm chí là trốn thuế...

Trao đổi với NTNN, luật sư Trần Hữu Huỳnh - Phó Tổng thư ký Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết: Hiện tượng thương nhân Trung Quốc ồ ạt mua gom nông sản của Việt Nam cần phải được cơ quan chức năng nghiên cứu kỹ ở nhiều khía cạnh.

Cần phải tìm hiểu rõ mục đích mua gom của họ để có phương án và chính sách phù hợp. Nếu họ mua về để tiêu dùng trong nước thì chúng ta khó có thể phản đối. Chỉ có thể áp dụng các quy định chặt chẽ để bảo vệ hàng hóa nông sản của mình khi biết chắc chắn rằng họ mua về để xuất sang nước thứ 3.

Tuy nhiên, “cũng chưa thể kết luận một cách chắc chắn việc để Trung Quốc thu gom nông sản thể hiện sự yếu kém và thiếu sót của doanh nghiệp Việt Nam bởi làm ăn với Trung Quốc luôn có những vấn đề mà nếu không nghiên cứu kỹ và sâu, chúng ta khó mà hiểu được” - ông Huỳnh nói thêm.

Theo Dân Việt