Theo Cục Xuất nhập khẩu Bộ Công thương (MoIT), dự thảo nghị định sửa đổi Nghị định 109 về kinh doanh xuất khẩu gạo đã được Bộ Công thương đệ trình lên chính phủ với 10 điểm cơ bản cho các hoạt động xuất khẩu gạo như sau:

1. Không bắt buộc thương nhân xuất khẩu gạo sở hữu nhà kho, nhà máy xay xát, bao gồm cơ sở hạ tầng cho gạo và chế biến gạo;
2. Xóa bỏ các thủ tục kiểm tra và chứng nhận kho, cơ sở xay xát và các nhà máy chế biến gạo do Sở Công thương các tỉnh đảm nhiệm. Các thương nhân sẽ tự công bố thông tin, chịu trách nhiệm đáp ứng các điều kiện kinh doanh và các cơ quan quản lý nhà nước sẽ tiến hành hậu kiểm;
3. Chỉ các nhà máy xay xát và chế biến gạo, các cơ sở chế biến gạo phải đáp ứng các tiêu chuẩn và quy định do các cơ quan liên quan ban hành;
4. Xây dựng các cơ chế để khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu hàng hóa giá trị cao, chất lượng cao;
5. Các sản phẩm gạo hữu cơ và các sản phẩm gạo kháng khuẩn được tự do xuất khẩu mà không có bất cứ hạn chế nào về lượng và không cần ban hành chứng nhận;
6. Xóa bỏ các quy định yêu cầu thương nhân đăng ký hợp đồng xuất khẩu gạo với Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), quy định các tiêu chí cho đăng ký hợp đồng xuất khẩu gạo;
7. Dỡ bỏ các quy định thương nhân phải có ít nhất 50% gạo dự trữ trong kho theo hợp đồng đã ký;
8. Xóa bỏ giá sàn xuất khẩu gạo và quy định tuân thủ giá sàn trong giao dịch và ký kết hợp đồng. Cải cách hành chính, đơn giản hồ sơ và quy trình cấp, tái cấp hoặc điều chỉnh nội dung giấy phép;
9. Đồng thời, dự thảo cũng giảm quy định dự trữ gạo từ 10% xuống còn 5% lượng gạo mà thương nhân xuất khẩu trong 6 tháng trước đó;
10. Bổ sung các quy định nhằm khuyến khích và hỗ trợ thương nhân tăng cường hợp tác với nông dân, xây dựng vùng nguyên liệu, đảm bảo chất lượng gạo xuất khẩu; điều chỉnh và bổ sung các điều khoản cụ thể về chế độ báo cáo của thương nhân, các bộ ngành và hải quan để nhanh chóng thu thập thông tin và dữ liệu phục vụ quản lý xuất khẩu nói chung.

Hiệp hội Lương thực Việt Nam không được phép phân bổ hạn ngạch xuất khẩu được ủy thác cho các thương nhân không có giấy phép xuất khẩu gạo hợp pháp.

Theo FAS USDA (gappingworld.com)