Theo Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT), trong số hơn 100 cơ sở giống heo, tổng đàn nái hơn 109.000 con thì các đơn vị và doanh nghiệp trong nước chiếm khoảng 67% tổng cơ sở và 37% tổng đàn nái nguồn; các doanh nghiệp FDI chiếm khoảng 33% tổng số cơ sở và khoảng 63% tổng đàn nái nguồn. 

Hiện cả nước có hơn 2,7 triệu con heo nái và hơn 50.000 con heo đực giống; năng suất sinh sản của đàn heo nái nhập ngoại của Việt Nam khoảng 24-27 con/nái/năm (thế giới là 26-30 con/nái/năm). 

Theo số liệu đăng kí, năm 2020, các doanh nghiệp sẽ nhập khẩu 12.000 con heo giống. Đến ngày 18/4, số lượng nhập khẩu heo giống nguồn là 3.016 con, tăng 133% so với năm 2018 và tăng 21% so với năm 2019. Một số doanh nghiệp đăng kí nhưng chưa nhập khẩu do dịch COVID-19, khó nhất là khâu vận chuyển từ nước xuất khẩu về Việt Nam.

Theo đánh giá của Bộ NN&PTNT, với số lượng heo giống đã nhập và đăng kí nhập khẩu năm 2020 sẽ phục vụ việc thay thế đàn heo giống nhập khẩu từ năm 2016 theo chu kì đến thời gian loại thải, một phần bù đắp lại việc giảm đàn nái giống do bệnh dịch tả heo châu Phi và phục vụ tăng trưởng đàn nái 0,5%/tháng.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng đăng kí nhập khẩu 20.000 con heo nái phục vụ sản xuất. Với số lượng đàn giống sản xuất trong nước và nhập khẩu thì Việt Nam có thể chủ động heo giống cho sản xuất giai đoạn 2021-2024.

Tại hội nghị về tăng cường nhập khẩu và tháo gỡ khó khăn trong nhập khẩu heo giống ngày 20/4, một số ý kiến cho rằng, khi nguồn cung trong nước chưa đáp ứng đủ nhu cầu cũng như giá heo hơi ở mức cao thì nhập khẩu heo giống khôi phục tái đàn được coi là giải pháp hỗ trợ người chăn nuôi, góp phần bình ổn giá thịt heo.

Tuy nhiên, các chuyên gia nêu vấn đề, những năm gần đây, do ảnh hưởng của dịch tả heo châu Phi nên đàn giống cụ kị, ông bà, bố mẹ của thế giới hầu hết đều bị ảnh hưởng, trong đó Việt Nam cũng không phải ngoại lệ.

Hiện nay, Chính phủ Trung Quốc đang có kế hoạch sẽ nhập khẩu hàng triệu con heo giống trong năm 2020 để khôi phục lại đàn heo sau ảnh hưởng của dịch tả heo châu Phi của nước này.

Ngành chăn nuôi Việt Nam tương tự Trung Quốc về việc phụ thuộc rất lớn nguồn giống heo, gia cầm hạt nhân nhập khẩu từ nước ngoài. Các thị trường nhập khẩu heo, gà cụ kị, ông bà, bố mẹ của Việt Nam chủ yếu là Mỹ, Canada, châu Âu, Đài Loan và Trung Quốc. 

Hiện nay, do ảnh hưởng lớn bởi đại dịch COVID-19 nên lưu thông, logistics gián đoạn, nhiều nước tạm dừng xuất khẩu giống gốc, đặc biệt sự cạnh tranh khốc liệt từ các doanh nghiệp chăn nuôi của Trung Quốc khiến việc nhập khẩu heo giống của các doanh nghiệp chăn nuôi Việt Nam từ cuối năm 2019 tới nay gặp nhiều khó khăn.

Chính vì vậy, đây cũng là bài học cho ngành giống chăn nuôi của nước ta cần phải có chiến lược và kế hoạch dài hơn và chủ động hơn nữa. Đặc biệt, cần phải làm chủ được toàn bộ hệ thống chuỗi của ngành giống từ cụ kị, ông bà tới bố mẹ mới có thể làm chủ được ngành chăn nuôi trong tương lai.

Theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, để chủ động nguồn heo giống phục vụ sản xuất, trước mắt, các địa phương cần tổ chức kiểm soát tốt dịch bệnh, nhất là bệnh dịch tả heo châu Phi. 

Các doanh nghiệp tích cực nhập giống nguồn để tăng cường nhân giống và cung ứng heo giống bảo đảm chất lượng, an toàn dịch bệnh. Các tổ chức tín dụng có chính sách ưu đãi về lãi suất cho người chăn nuôi tái đàn, tăng đàn và doanh nghiệp nhập khẩu giống…

Về lâu dài, Bộ NN&PTNT sẽ trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển chăn nuôi giai đoạn 2020-2030, tầm nhìn 2040, trên cơ sở đó triển khai đề án phát triển giống vật nuôi; tăng cường sản xuất giống tại chỗ với giá thành hạ, an toàn dịch bệnh…

Theo Kinh tế & Tiêu dùng